- Επιλέχθηκε η Λέσβος λόγω ωριμότητας αλλά και λόγω του δυναμικού που εμφανίζει
- Πρόκειται για μια επένδυση με ιδιαίτερο βάρος, όχι μόνο για το νησί μας, αλλά και για την εθνική ενεργειακή στρατηγική
Η Λέσβος πρόκειται να αποτελέσει το πεδίο όπου η Ελλάδα θα κάνει το πρώτο της αποφασιστικό βήμα στην αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Το πιλοτικό πρόγραμμα της ΔΕΗ, του τμήματος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που θα τεθεί σε τροχιά υλοποίησης από τις 9 Οκτωβρίου με την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη χώρα, εντάσσοντας τη γεωθερμία στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που μπορούν να στηρίξουν την ενεργειακή μετάβαση και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Πρόκειται για μια επένδυση με ιδιαίτερο βάρος, όχι μόνο για τη Λέσβο, αλλά και για την εθνική ενεργειακή στρατηγική, καθώς θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά στην πράξη η αξιοποίηση ενός γεωθερμικού πεδίου σε παραγωγή ρεύματος.
Η πιλοτική μονάδα που θα κατασκευαστεί στην περιοχή της Στύψης της δημοτικής Ενότητας Πέτρας του δήμου Δυτικής Λέσβου, θα έχει ισχύ 250 kW και αναμένεται να συνδεθεί με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ μέσα σε περίπου έναν χρόνο από την ανάθεση της κατασκευής. Αν όλα κυλήσουν βάσει προγράμματος, ο σταθμός θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2026, αφού προηγηθεί δίμηνη δοκιμαστική φάση. Το έργο θα βασιστεί σε γεωθερμικό ρευστό που είχε εντοπιστεί σε παλιότερες ερευνητικές γεωτρήσεις, οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί δεκαετίες πριν στο νησί.
Οι δηλώσεις του Παναγιώτη Αναγνωστόπουλου
Μιλώντας στα Νέα της Λέσβου, ο διευθυντής ανάπτυξης έργων της ΔΕΗ στον τομέα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, υπογράμμισε ότι η πιλοτική εγκατάσταση στη Λέσβο είναι «το πρώτο βήμα» σε μια πορεία που μπορεί να αποκαλύψει τις μελλοντικές δυνατότητες του γεωθερμικού πεδίου. Όπως εξήγησε, «θα κατασκευαστεί ένας πολύ μικρός σταθμός δυναμικότητας 250 kW, και όταν ολοκληρωθεί, η παραγόμενη ενέργεια θα διοχετευθεί στο υφιστάμενο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ».
Ιδιαίτερη σημασία δίνει ο κ. Αναγνωστόπουλος στις ερευνητικές μελέτες που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Με ειδικό μηχάνημα που μεταφέρθηκε από το Τέξας των ΗΠΑ, καθώς και με τη συμβολή επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, διερευνώνται οι δυνατότητες άντλησης του γεωθερμικού ρευστού. «Ο χρονικός ορίζοντας για μια ολοκληρωμένη εκμετάλλευση είναι μακρύς», τόνισε, συγκρίνοντας τη διαδικασία με τον χρόνο που απαιτούν οι μεγάλες πολυεθνικές στον τομέα των υδρογονανθράκων.
Παράλληλα, εξήγησε ότι η επιλογή της Λέσβου για την έναρξη του πρώτου πιλοτικού έργου δεν ήταν τυχαία. «Επιλέξαμε τη Λέσβο λόγω ωριμότητας αλλά και λόγω του δυναμικού που εμφανίζει», είπε, αποκαλύπτοντας ότι η ΔΕΗ έχει μισθώσει και άλλα γεωθερμικά πεδία σε Μήλο, Νίσυρο και Μέθανα, αλλά αυτό της Λέσβου κρίθηκε πιο πρόσφορο.
Τέλος, στάθηκε και στη διάσταση της εκπαίδευσης και της διαφάνειας: «Με την έναρξη της μικρής μονάδας θα δοθεί η δυνατότητα σε ερευνητές, πανεπιστημιακούς, φοιτητές αλλά και πολίτες να επισκέπτονται τη μονάδα, να διαπιστώνουν τον τρόπο άντλησης του ρευστού και τη διαδικασία με την οποία οδηγείται η παραχθείσα ενέργεια στο δίκτυο».
Την αισιοδοξία του για την επιτυχή κι αποδοτική έκβαση του εγχειρήματος του τμήματος που διευθύνει και που επί χρόνια διερευνούσε τις δυνατότητες αξιοποίησης εξέφρασε στα Νέα της Λέσβου ο διευθυντής Ανάπτυξης Έργων Γεωθερμίας της ΔΕΗ, Βαγγέλης Σπυρίδων, υποστηρίζοντας ότι «μετά τις επίπονες και πολύχρονες προσπάθειες που καταβάλαμε ήρθε η χρονική στιγμή που η γεώτρηση, που θα διανοιχθεί, θα οδηγήσει στη δημιουργία της νέας μονάδας των 8 MW. Το γεγονός αυτό από μόνο του είναι πάρα πολύ σημαντικό για τη χώρα μας και κυρίως για την αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου της Λέσβου».
Στο σημαντικό γεγονός που αναμένεται να συντελεστεί το επόμενο διάστημα στο δήμο Δυτικής Λέσβου κι αφορά στην πρώτη πιλοτική μονάδα αξιοποίησης της γεωθερμίας αναφέρθηκε ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος, υποστηρίζοντας ότι «από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τον δήμο προσπαθήσαμε ν’ αξιοποιήσουμε το σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό. Προχωρήσαμε σ΄ αναγνώριση των ιαματικών πηγών μας και στη σύνταξη μελέτης για την εκμετάλλευση του γεωθερμικού πεδίου του Πολιχνίτου. Συγχρόνως μ΄ επίσκεψή μας στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, εκφράσαμε την επιθυμία μας να στηρίξουμε τις ενέργειές της για την εκμετάλλευση επιτέλους των γεωτρήσεων που είχαν γίνει προ εικοσαετίας στο γεωθερμικό πεδίο της Στύψης. Σήμερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να γνωρίζουμε ότι στις 9 Οκτωβρίου ολοκληρώνεται η διαδικασία του διαγωνισμού για την εγκατάσταση της μικρής πιλοτικής μονάδας στη Στύψη κι ότι προχωρούν οι διαδικασίες για τις ερευνητικές γεωτρήσεις σε θέσεις που έχουν υποδειχθεί από την μελέτη που είχε συντάξει το Ε.Μ.Π. μαζί με το πανεπιστήμιο της Ουψάλα για την εξεύρεση γεωθερμικού ρευστού που θα μπορέσει να στηρίξει τη μεγάλη μονάδα των οκτώ μεγαβάτ». Επιπλέον ο κ. Βέρρος εξήρε το ρόλο που διαδραμάτισε ο ειδικός σύμβουλός του, Γιάννης Τσακίρης, για την ανάδειξη του όλου ζητήματος, αλλά και για τη σειρά επαφών που είχε με τους αρμόδιους παράγοντες, γεγονός που, όπως τονίστηκε, επιτάχυνε τις ενέργειες της ΔΕΗ Ανανεώσιμες για την εξέλιξη του έργου.
Από το πιλοτικό έργο στην εμπορική μονάδα
Η ΔΕΗ δεν περιορίζεται στο πιλοτικό έργο. Ήδη σχεδιάζει μια εμπορική μονάδα ισχύος 8 MW, αξιοποιώντας τις εμπειρίες και τα δεδομένα που θα προκύψουν από την πιλοτική εγκατάσταση. Μέχρι το τέλος του 2025, η εταιρεία αναμένεται να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των ερευνών και να οριστικοποιήσει τις θέσεις για τις νέες παραγωγικές γεωτρήσεις, οι οποίες θα φτάσουν σε βάθος 2-2,5 χιλιομέτρων, πολύ βαθύτερα από τις παλαιότερες, που δεν ξεπερνούσαν τα 250 μέτρα.
Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα βασιστεί σε επικαιροποίηση των υφιστάμενων αδειών, κάτι που θα επιταχύνει τις διαδικασίες. Ο διεθνής διαγωνισμός για τις νέες γεωτρήσεις προγραμματίζεται για το πρώτο τρίμηνο του 2026, με στόχο ο ανάδοχος να αναδειχθεί έως το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς. Εφόσον τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, οι πρώτες δύο γεωτρήσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2027. Αν το πιλοτικό πρόγραμμα επιτύχει, θα ανοίξει ο δρόμος για την ανάπτυξη μιας νέας μορφής καθαρής ενέργειας, που μπορεί να προσφέρει σταθερή παραγωγή όλο το χρόνο, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. Και αυτό είναι ίσως το πιο καθοριστικό στοίχημα για την ενεργειακή ασφάλεια και το πράσινο μέλλον της χώρας.
Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα βασιστεί σε επικαιροποίηση των ήδη υπαρχουσών αδειών, κάτι που επιταχύνει τις διαδικασίες. Ο διεθνής διαγωνισμός για την υλοποίησή τους αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2026 και θα διαρκέσει περίπου έξι μήνες. Αν όλα κυλήσουν βάσει προγράμματος, ο ανάδοχος θα αναδειχθεί το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, ώστε οι πρώτες δύο γεωτρήσεις να είναι έτοιμες στα τέλη του 2027.
Με την ολοκλήρωσή τους, θα υπάρχουν σαφή στοιχεία για το γεωθερμικό ρευστό, δηλαδή τη θερμοκρασία του, την ποσότητα και τη ροή. Αξίζει να σημειωθεί ότι διεθνώς, τέτοιες γεωτρήσεις έχουν περίπου 50% πιθανότητα επιτυχίας, αφού δεν είναι δεδομένο ότι οι συνθήκες θα αποδειχθούν κατάλληλες για ηλεκτροπαραγωγή.
Εφόσον το αποτέλεσμα είναι θετικό, επόμενο βήμα θα είναι η λήψη όρων σύνδεσης της μονάδας στο δίκτυο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γεωθερμικές μονάδες δεν βρίσκονται ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων του ΥΠΕΝ για δέσμευση ηλεκτρικού «χώρου». Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας τονίζει ότι πρέπει να δίνεται η δυνατότητα κατοχύρωσης δυναμικότητας στο δίκτυο ήδη από το στάδιο των ερευνών· διαφορετικά, οι εταιρείες αναλαμβάνουν μεγάλο ρίσκο επενδύοντας δεκάδες εκατομμύρια σε γεωτρήσεις, χωρίς να γνωρίζουν αν θα εξασφαλίσουν τελικά όρους σύνδεσης και πότε.
Οι υπόλοιπες περιοχές
Αν οι παραγωγικές γεωτρήσεις δείξουν πως όντως μπορεί να υποστηριχθεί η λειτουργία της εμπορικής μονάδας, τότε θα χρειαστούν 12-18 μήνες για την κατασκευή της. Στόχος είναι να μπει σε λειτουργία γύρω στο 2031. Το σχέδιο για τη Λέσβο εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα αξιοποίησης γεωθερμικών πεδίων από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, στο πλαίσιο του οποίου έχει μισθώσει τα δικαιώματα σε τέσσερις περιοχές: Λέσβο, Νίσυρο, Μέθανα και Μήλο-Κίμωλο-Πολύαιγο.
Στη Μήλο έχουν ήδη οριστικοποιηθεί οι θέσεις των γεωτρήσεων και έχει κατατεθεί περιβαλλοντική μελέτη, ενώ στη Νίσυρο οι γεωτρήσεις θα γίνουν εκτός καλντέρας, γεγονός το οποίο θα καθυστερήσει την υλοποίησή τους. Καθυστέρηση θα υπάρξει και στα Μέθανα, με δεδομένο ότι στην περιοχή δεν έχουν γίνει παρόμοιες εργασίες.
