Ο νέος νόμος, 4540 /2018 για το άσυλο χωρίς να έχει συμπληρώσει ούτε ένα μήνα από τότε που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ, έρχεται να επισπεύσει τις διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου, σε μια περίοδο που οι δομές στα νησιά και την ηπειρωτική Ελλάδα είναι ασφυκτικά γεμάτες και κάθε προσπάθεια για… αποσυμφόρηση σκοντάφτει στις συνεχιζόμενες ροές. Ο Προϊστάμενος της Περιφερειακής Υπηρεσίας Ασύλου στη Λέσβο Μάριος Καλέας, μιλώντας στα «Νέα της Λέσβου» αναφέρει ότι τα πάντα εξαρτώνται από τις ροές, ενώ η μετακίνηση τουλάχιστον 1.800 ατόμων – που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες – σε πρώτη φάση θα μπορούσε να διευκολύνει τα μέγιστα τις προσπάθειες που καταβάλλονται για βελτίωση των συνθηκών στο ΚΥΤ Μόριας.
Ο 37χρονος κοινωνιολόγος Μάριος Καλέας, ανέλαβε επικεφαλής της Περιφερειακής Υπηρεσίας Ασύλου σε μια θέση που «σηκώνει» μεγάλο βάρος ευθύνης τόσο απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες, όσο και απέναντι στην τοπική κοινωνία που πιέζει για επίσπευση διαδικασιών.
Όπως αναφέρει, ο νέος νόμος για το άσυλο είναι νωρίς για να φέρει απτά αποτελέσματα, ενώ «τρέχουν» διαδικασίες για την ενίσχυση του προσωπικού της υπηρεσίας και μάλιστα μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να επισκεφθεί τη Μυτιλήνη ο νέος διευθυντής ασύλου Μάρκος Καραβίας, ο οποίος από τις 18 Απριλίου που ανέλαβε πρόκειται να πραγματοποιήσει σταδιακά επισκέψεις και στα 22 περιφερειακά γραφεία Ασύλου.
Εννέα μόνιμες θέσεις
Σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός του ΑΣΕΠ για 207 μόνιμες θέσεις προσωπικού στις υπηρεσίες ασύλου στη χώρα. Από αυτές, στη Μυτιλήνη αναλογούν 9 θέσεις προσωπικού (6 ΠΕ και 3 ΔΕ). Ήδη έχουν αναρτηθεί οι προσωρινοί πίνακες, έχει «τρέξει» η προθεσμία των ενστάσεων και αναμένονται τα οριστικά αποτελέσματα προκειμένου να «πιάσουν δουλειά» οι νέοι υπάλληλοι.
Στην υπηρεσία ασύλου Μυτιλήνης υπηρετούν σήμερα 40 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων (διοικητικό προσωπικό, χειριστές, ένστολοι, συμβασιούχοι), ενώ 117 στελέχη του ευρωπαϊκού γραφείου ΕΑSO (διερμηνείς, διοικητικοί, χειριστές, νομικοί) στελεχώνουν την υπηρεσία.
Ο κ. Καλέας μιλώντας στα «Νέα της Λέσβου» εξηγεί τη χρονοβόρα διαδικασία που ακολουθείται σήμερα: «Στα γραφεία μας στο ΚΥΤ Μόριας κατατίθενται την εβδομάδα 400 αιτήματα ασύλου. Αφού καταγραφούν τα αιτήματα, κλείνονται ραντεβού για ατομικές συνεντεύξεις. Οι συνεντεύξεις γίνονται στις εγκαταστάσεις μας στην Παγανή και το ραντεβού από τη στιγμή που υποβάλλεται το αίτημα κλείνεται κατά μέσο όρο μετά από 2 με 3 μήνες».
Οι «χειριστές», όπως ονομάζονται τα στελέχη της υπηρεσίας ασύλου και του EASO (European Asylum office) πραγματοποιούν 185 συνεντεύξεις την εβδομάδα. Αυτό από μόνο του δείχνει πόσο… αυξάνεται η λίστα αναμονής από τη στιγμή που υποβάλλονται κατά μέσο όρο 400 αιτήματα ασύλου την εβδομάδα και πραγματοποιούνται συνεντεύξεις για κάτι λιγότερο από τους μισούς αιτούντες μέσα στο ίδιο διάστημα.
Από εκεί και πέρα μετά θα πρέπει να περιμένουν την έκδοση της απόφασης. Για τους οικονομικούς μετανάστες που δηλώνουν εξαρχής ότι ήρθαν στη χώρα μας για δουλειά, η απόφαση θα εγγραφεί και θα επιδοθεί σε περίπου δυο εβδομάδες. «Αν ο αιτών καταθέτει στοιχεία που συνάδουν με το προφίλ πρόσφυγα τότε τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα, αφού θα πρέπει να εξετασθούν τα στοιχεία που παραθέτει. Εκεί θα πρέπει να είμαστε διαυγείς και ξεκάθαροι για να μην αδικήσουμε κανέναν. Η απόφαση για μια τέτοια περίπτωση μπορεί να χρειασθεί και 2 – 2,5 μήνες για να εκδοθεί. Συνολικά δηλαδή κατά μέσο όρο, η αναμονή από τη στιγμή που καταθέτει κάποιος αίτημα ασύλου είναι έξι μήνες».
Στο διάστημα αυτό των 2 – 2,5 μηνών που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της απόφασης η Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας προβλέπει ότι για τους αιτούντες ισχύει γεωγραφικός περιορισμός. Δεν μπορούν να εγκαταλείψουν το νησί απ’ όπου ήρθαν στη χώρα μας – στην προκειμένη περίπτωση τη Λέσβο – μέχρι να τελεσιδικήσει η απόφαση για το άσυλο. Αν η πρώτη απόφαση είναι θετική τότε η περιπέτεια θα λήξει σε περίπου έξι μήνες. Σε περίπτωση που η απόφαση είναι αρνητική τότε υπάρχει το δικαίωμα προσφυγής σε β’ βαθμό, οπότε θα παραμείνει στο νησί μέχρι να τελεσιδικήσει. Αυτό μπορεί να γίνει σε διάστημα 2 -5 μηνών. Χονδρικά δηλαδή μπορεί να περιμένει κάποιος πρόσφυγας ή μετανάστης και ένα χρόνο μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες ασύλου.
Από το γεωγραφικό περιορισμό εξαιρούνται τα άτομα που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες. Οι εγκυμονούσες, οι γυναίκες σε λοχεία, μονογονεϊκές οικογένειες, θύματα trafficking, θύματα βασανισμού κ.ά. ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Όπως μας λέει ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου στη Λέσβο, στη Μόρια σήμερα υπάρχουν περίπου 1.800 άτομα που εμπίπτουν στην κατηγορία των ευάλωτων ομάδων, έχουν ολοκληρώσει τις συνεντεύξεις και μπορούν να μετακινηθούν για την ηπειρωτική χώρα.
