Την μνήμη των Λέσβιων εκτελεσθέντων από τα στρατεύματα κατοχής των Ναζί θα τιμήσει ο Δήμος Μυτιλήνης σε ειδική εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου, στις 11:00 το πρωί, στο Μνημείο Εκτελεσθέντων στο άλσος Τσαμάκια. Πριν από την εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί συμβολικός αγώνας δρόμου, που θα ξεκινήσει στις 10:00 το πρωί με σημείο εκκίνησης τη βίλα Ηλιοπούλου (τέλος αδιεξόδου οδού Νίκου Βολογιάννη) στην Σουράδα, όπου κατά τη Γερμανική Κατοχή είχε την έδρα της η Γκεστάπο. Σημείο τερματισμού του συμβολικού αγώνα δρόμου θα είναι το Μνημείο Εκτελεσθέντωv.
Στον χαρακτηρισμό του χώρου στα Τσαμάκια ως «Μαρτυρικού Τόπου Ιστορικής Μνήμης» είχαν συμβάλει από το 2016 οι πρωτοβουλίες των Φίλων Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας, και ο χαρακτηρισμός πραγματοποιήθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λέσβου το 2016.
«Τα Τσαμάκια που φυτεύτηκαν μετά το 1912 από τον ελληνικό στρατό γύρω από το κάστρο, ποτίστηκαν με το αίμα των εκτελεσμένων Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης ενάντια στα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Ο γύρω χώρος, όπου δεσπόζει το μνημείο με τους 42 εκτελεσμένους αγωνιστές, αποτελεί τόπο μαρτυρίου και μνήμης», αναφέρεται χαρακτηριστικά στον ιστότοπο του Φ.Ι.Μ.ΠΟ.Δ..
Ο Σύλλογος διαμαρτυρήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου για την υποβάθμιση που έχει υποστεί ο συγκεκριμένος χώρος: Με την τοποθέτηση στύλου και ενός μεγάλου μεταλλικού κιβωτίου της ΔΕΗ μπροστά από το μνημείο, με κάδους απορριμμάτων δίπλα σ’ αυτό, με την ανεξέλεγκτη στάθμευση ακόμα και μέσα στο δασύλλιο και με τις αυθαίρετες κατασκευές στ’ Απελή.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 χρόνων από την απελευθέρωση της Λέσβου από τους Γερμανούς κατακτητές στις 10 Σεπτεμβρίου 1944, οι Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας δημοσιοποίησαν τις προτάσεις τους για αναγκαίες παρεμβάσεις αποκατάστασης στο μνημείο των εκτελεσθέντων από τα κατοχικά στρατεύματα: «Σήμερα πια πιστεύουμε ότι η μόνη εφικτή λύση για το «φτιασίδωμα» των κατασκευών αυτών, είναι να τοποθετηθούν μπροστά τους κατάλληλες ενημερωτικές πινακίδες, ως μια μικρή μόνιμη έκθεση, με σχετικό φωτογραφικό υλικό και μικρά κείμενα σχετικά με το παρελθόν της περιοχής, που θα βοηθούσε ώστε να περιορισθεί η αισθητική υποβάθμιση».
