Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου
Στο ευαγγέλιο της Κυριακής (Μτ. ε΄ 14-19) ο Χριστός λέει μια φράση πολύ δυνατή που μας αφορά όλους. Αναφέρει: «Έτσι να λάμψει και το δικό σας φως μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξολογήσουν τον ουράνιο Πατέρα σας». Αυτό, ίσως, μας δημιουργεί μια εσωτερική σύγκρουση και απορία. Απ’ τη μια λέει: «Να λάμψει το φως του Θεού, που έχουμε, στους ανθρώπους και να δουν τα καλά έργα». Απ’ την άλλη, σ’ ένα σημείο της Γραφής, λέει κάτι άλλο: «Τα καλά έργα να τα κάνετε κρυφά. Να μην ξέρει η δεξιά τι κάνει η αριστερά». Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: «Πώς συνδέονται αυτά τα δύο;».
Ο Κύριος έρχεται να πει: «Τα καλά σου έργα και το φως να μην είναι δικά σου, αλλά του Θεού. Να μην προβάλεσαι εσύ, αλλά να δοξάζεται ο Θεός». Αυτό θέλει μεγάλη πνευματική ωριμότητα και διάκριση για να το συνειδητοποιήσουμε. Ποια είναι τα «καλά έργα»; Αυτά που είναι «καρπός» του αγίου Πνεύματος. Τι κάνουν αυτά τα «καλά έργα»; Δεν προβάλλουν τον εαυτό μας, αλλά το Θεό. Εμείς σήμερα κάνουμε αγώνα να δείξουμε μια καλή εικόνα και σε μας και στους άλλους. Θέλουμε μια αναγνώριση απ’ τους ανθρώπους. Αυτό δείχνει πως οτιδήποτε κάνουμε δεν είναι για το Θεό, αλλά για την ικανοποίηση του εγωισμού μας. Όταν κάνουμε μια καλή προσπάθεια και οι άνθρωποι μας υποτιμούν και μας προσβάλλουν, πληγωνόμαστε.
Όμως, στην πνευματική ζωή «πληγωμένος» άνθρωπος σημαίνει άνθρωπος χωρίς ισορροπία. Ο ισορροπημένος άνθρωπος είναι ο ελεύθερος, που δεν κάνει καλά έργα για να δοξαστεί, μιας και είναι δοξασμένος απ’ την παρουσία του Θεού. Τα καλά έργα, δηλαδή, γίνονται εξαιτίας της πληρότητας που νιώθω απ’ την παρουσία του Θεού. Όταν κάνουμε καλά έργα, δεν κάνουμε χάρη σε κάποιον, αλλά έτσι εκφράζουμε την αγάπη του Θεού που βιώνουμε. Στον κόσμο ισχύει η δικαιοσύνη. Στα πνευματικά ισχύει κάτι άλλο. Τι σημαίνει «φως Θεού»; Όχι το δικό μου φως, αλλά το φως του Θεού. Όχι τα δικά μου έργα, αλλά του αγίου Πνεύματος.
Άρα, ο αγώνας μου είναι να πάψω να υπάρχω εγώ και να υπάρχει ο Θεός. Πώς γίνεται αυτό; Όταν καταλάβω πως θέλω ζωή και φως, τα οποία είναι ο Θεός. Ζούμε αυτή τη «δίψα» και αυτόν τον πόνο της απουσίας του Θεού. Αυτό μας λυτρώνει: Όχι για να βασανιζόμαστε, αλλά γιατί δείχνουμε πόσο θέλουμε το Θεό. Είναι μεγάλη αυτή η «πληγή» σήμερα: Νιώθουμε πως έχουμε Θεό εμείς οι Χριστιανοί της Εκκλησίας, ενώ δεν έχουμε. Δυστυχώς, οι κοσμικοί, κάποιες φορές, έχουν περισσότερο Θεό από εμάς. Ζούμε σε μια φαντασίωση, σε μια ψεύτικη θρησκευτικότητα, να προστατέψουμε το Θεό και την Εκκλησία απ’ τις «σκοτεινές δυνάμεις» που την πολεμούν. Τι αστεία πράγματα είναι αυτά; Η σκοτεινή δύναμη είναι μέσα μας: Δεν έχουμε εσωτερική ισορροπία, πληρότητα και η καρδιά μας δεν «αγκαλιάζει» όλη την οικουμένη. Όταν δεν ακούμε το Θεό, θέλουμε να μας ακούν οι άνθρωποι και φωνάζουμε. Υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν ν’ αποδείξουν την αλήθεια. Την αλήθεια προσπαθείς να την αποδείξεις όταν δεν την έχεις. Η αλήθεια είναι ζωή και βίωμα. Είναι η παρουσία του Θεού.
Άρα, λοιπόν, ποια είναι τα «καλά έργα»; Η εσωτερική ησυχία που είναι η πληρότητα Θεού. Ποιο είναι το «φως»; Όχι αυτό που προσπαθούμε να προβάλουμε, αλλά το μεγαλύτερο φως είναι η αφάνειά μας, εξαιτίας της αγάπης του Θεού. Αυτό κάνει τους ανθρώπους να χαίρονται να είναι κοντά μας. Ο θρησκευτικός τύπος σήμερα είναι αυτός που πιέζει τους πάντες να τους αλλάξει και να τους διορθώσει. Ο άνθρωπος του Θεού, αντιθέτως, είναι αυτός που δίνει ελευθερία, ελπίδα και παρηγοριά στους άλλους. Όταν καταλάβουμε ποιος είναι ο λόγος ύπαρξής μας, τότε, δεν ερχόμαστε σε σύγκρουση, δεν ψάχνουμε το δίκιο μας, αλλά ένα μας ενδιαφέρει: Να βρούμε το Θεό και τη ζωή. Ζούμε μέσα μας ένα «πανηγύρι».
Το φως του Θεού, τα καλά έργα και αυτά που δοξάζουν το Θεό δεν είναι να «πουλήσουμε» πως είμαστε τα καλά παιδάκια, που αντιδρούμε και μαλώνουμε μ’ όλους. Αυτό είναι μαρτυρία πως δεν έχουμε φως.Ο άνθρωπος του Θεού δεν προσβάλλεται από τίποτα. Προσβάλλεται μόνο από ένα γεγονός: Να μην είναι ευγνώμων προς το Θεό για την αγάπη που του δόθηκε και να μην νιώθει διάκονος όλων των ανθρώπων. Χαίρεται να είναι τελευταίος. Ο άνθρωπος της προβολής αγωνιά να είναι πρώτος και αυτή είναι η κόλασή του.
Επομένως, αυτή είναι η λύση του προβλήματός μας. Αυτό φέρνει ελευθερία, ενότητα και φως Θεού. Έτσι ησυχάζουμε. Οι συγκρούσεις και οι διχασμοί είναι αποκάλυψη ότι ποτέ δεν «γευτήκαμε» φως Χριστού. Το μεγάλο φως είναι η ταπείνωση που «γεννά» την αγάπη.
