«Σαν τις πρόκες να καρφώνονται οι λέξεις», είχε γράψει ο Μανόλης Αναγνωστάκης και πράγματι, έτσι ακριβώς λειτουργούν οι λέξεις στο νέο βιβλίο του Στράτου Δουκάκη. Το τρίτο του έργο, ύστερα από το “Υστερόγραφο μιας διαδρομής” (2015) και το “Από το περιθώριο των λογισμών” (2023), έρχεται να αποδείξει ότι η λογοτεχνία, όταν πηγάζει από την ψυχή, εξακολουθεί να έχει τη δύναμη να συγκινεί, να προβληματίζει και να αφυπνίζει.
Ο τίτλος του βιβλίου, «Καταθέσεις», είναι απόλυτα ταιριαστός. Γιατί αυτό ακριβώς κάνει ο συγγραφέας: Καταθέτει την ψυχή του, με ευαισθησία, καθαρότητα και μια διάθεση εξομολόγησης που θυμίζει τις παλιές, αληθινές εποχές της ανθρώπινης επαφής. Ο Δουκάκης, με τον δικό του ήρεμο, ειλικρινή λόγο, μας υπενθυμίζει ότι όσο υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται, αισθάνονται και τολμούν να εκφράζονται, δεν έχει χαθεί η ελπίδα.
Σε μια εποχή όπου η επικοινωνία έχει περιοριστεί σε σύντομα, στεγνά μηνύματα και ψυχρά «τελεσίγραφα» των κοινωνικών δικτύων, ο Δουκάκης επιλέγει τον δρόμο της καρδιάς. Οι λέξεις του δεν είναι απλώς φράσεις – είναι συναισθήματα που αποτυπώνονται στο χαρτί με τη σιγουριά και τη συγκίνηση ενός ανθρώπου που πιστεύει ακόμη στις αξίες της ανθρωπιάς, της ευγένειας, της μνήμης και της αγάπης.
Το βιβλίο ξεχωρίζει και για την ιδιαίτερη αισθητική του. Ο συγγραφέας επιμελείται προσωπικά κάθε λεπτομέρεια: Από τα διακοσμητικά σχέδια μέχρι τη σύνθεση των κειμένων. Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο που δεν το «διαβάζεις» απλώς – το ζεις, το αισθάνεσαι, το κρατάς σαν μικρό θησαυρό. Κάθε σελίδα μοιάζει να σε αγγίζει απαλά, να σε καλεί σε μια εσωτερική συζήτηση με τον εαυτό σου, όπως συμβαίνει με τα πραγματικά βιβλία ψυχής.
Ο πρόλογος του Δουκάκη, λιτός και συγκινητικός, αποτυπώνει τη βαθιά του ευγνωμοσύνη προς τους αναγνώστες και τους ανθρώπους που στάθηκαν συνοδοιπόροι στη ζωή και στη γραφή του:
«Με απεριόριστη ευγνωμοσύνη, σεβασμό, εκτίμηση και όλη μου την αγάπη για όσους, μέσα απ’ τα γραπτά μου με γνώρισαν και έμαθαν τα καλά, τα στραβά και τα ανάποδά μου…».
Ένα ξεκίνημα που προδιαθέτει ευνοϊκά τον αναγνώστη, γιατί είναι γνήσιο, αληθινό και χωρίς ίχνος επιτήδευσης.
Ο Δουκάκης ανήκει σε μια γενιά που έζησε και έγραψε αλλιώς. Δεν διστάζει να μιλήσει για το συναίσθημα, την απώλεια, τη φιλία, την τρυφερότητα, την πίστη στον άνθρωπο. Και το κάνει με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια, χωρίς ρητορικά στολίδια ή φανφάρες. Το ύφος του είναι απλό, αλλά πυκνό σε νοήματα· τα λόγια του καρφώνονται στη μνήμη, όπως οι «πρόκες» του Αναγνωστάκη, και μένουν εκεί για καιρό.
Όταν ολοκληρώσει κανείς την ανάγνωση, νιώθει ένα σπάνιο συναίσθημα πληρότητας, σχεδόν ευτυχίας. Το βιβλίο αυτό δεν τελειώνει με την τελευταία σελίδα· συνεχίζει να σε συνοδεύει, να σε κάνει να σκέφτεσαι, να ελπίζεις. Και τελικά, να πιστεύεις ότι, παρά τον τεχνικό πολιτισμό και την αποξένωση της εποχής, όσο υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Στράτο Δουκάκη, υπάρχει και ελπίδα για έναν πιο ανθρώπινο κόσμο.
Όλγα Σταυρίδου – Δεληγιάννη
Φιλόλογος
