Σε μια ιδιαίτερα σημαντική και συμβολική τελετή που πραγματοποιήθηκε χθες Τρίτη στην Εθνική Πινακοθήκη Ελλάδος, απονεμήθηκε το Επίσημο Σήμα Αναγνώρισης του Μουσείου-Ελαιοτριβείου Βρανά από το Υπουργείο Πολιτισμού, επισφραγίζοντας την πολυετή και ουσιαστική προσφορά του στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
Την απονομή πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία στην ομιλία της εξήρε τη σημασία του Μουσείου, τονίζοντας απευθυνόμενη στον Νίκο Σηφουνάκη: «Το Μουσείο Βρανά δικαιούται απολύτως την αναγνώριση. Αποτελεί μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από λίγους ανθρώπους, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο όραμα για τη Λέσβο και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Είναι απολύτως φυσικό να συγκαταλέγεται στα πρώτα Μουσεία που αναγνωρίζει το Υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση».
Ένας σταθμός για τον «Νέο Μουσειακό Χάρτη»
Στην αντιφώνησή του, ο Πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας «Αρχιπέλαγος», Νίκος Σηφουνάκης, εξέφρασε τη βαθιά ικανοποίησή του για τη θεσμική αυτή αναγνώριση, υπογραμμίζοντας πως στη χώρα διαμορφώνεται πλέον ένας «Νέος Μουσειακός Χάρτης», όπου η περιφέρεια και τα ακριτικά νησιά αποκτούν τη θέση που τους αξίζει.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στους ανθρώπους του πολιτισμού που συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία του Μουσείου, όπως οι αείμνηστοι Νίκος Κούνδουρος, Άγγελος Δεληβορριάς, Νίκος Μάργαρης και Ρένα Σηφναίου, τονίζοντας ότι το έργο αυτό γεννήθηκε με όραμα, επιμονή και συλλογική προσπάθεια.
Ένα μοναδικό ζωντανό μουσείο στην Ευρώπη
Το Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά, που φέτος συμπλήρωσε 20 χρόνια συνεχούς λειτουργίας, προσφέρει στον επισκέπτη μια μοναδική εμπειρία: Την πλήρη αναβίωση της διαδικασίας έκθλιψης της ελιάς και παραγωγής ελαιολάδου, όπως ακριβώς γινόταν το 1887. Ολόκληρος ο μηχανολογικός εξοπλισμός έχει αποκατασταθεί και λειτουργεί αυθεντικά, μετατρέποντας το Μουσείο σε ένα ζωντανό εργαστήριο βιομηχανικής ιστορίας.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Σηφουνάκης, παρά τις επισκέψεις του σε χώρες με μακρά ελαιοκομική παράδοση από την Ιταλία και την Ισπανία έως τη Νότια Γαλλία και το Μαγκρέμπ δεν συνάντησε πουθενά μουσείο συγκρίσιμο με το Ελαιοτριβείο Βρανά ως προς την αυθεντικότητα και τη βιωματική εμπειρία.
Ο ρόλος του Νίκου Σηφουνάκη
Ο Νίκος Σηφουνάκης διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του Μουσείου Βρανά στον Παπάδο και στη διάσωση του ιστορικού ελαιοτριβείου, ενός μνημείου άρρηκτα συνδεδεμένου με την οικονομική και κοινωνική ιστορία του τόπου. Ο Σηφουνάκης πείθοντας τότε τον αείμνηστο Κούνδουρο και τα άλλα μέλη της Εταιρείας Αρχιπέλαγος κατάφερε να αναστήσει το παλιό ελαιοτριβείο Βρανά, κυριολεκτικά μέσα από τα συντρίμμια που είχε αφεθεί, δημιουργώντας έναν ισχυρό πόλο προοπτικής για τη Γέρα ως προς την προσέλκυση επισκεπτών στα χωριά της.
Με βαθιά γνώση της πολιτιστικής κληρονομιάς και έμπρακτο ενδιαφέρον για την προστασία της, συνέβαλε αποφασιστικά ώστε το παλιό βιομηχανικό κτίσμα να μην χαθεί στη φθορά του χρόνου, αλλά να αποκατασταθεί με σεβασμό στην αυθεντικότητά του και να αποκτήσει νέα ζωή ως χώρος μνήμης και πολιτισμού.
Χάρη στο όραμα και την επιμονή του, το ελαιοτριβείο Βρανά μετατράπηκε σε ένα σύγχρονο μουσείο που αναδεικνύει την ιστορία της ελαιοπαραγωγής, της εργασίας και της τεχνολογίας στη Λέσβο, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως ζωντανός πυρήνας πολιτιστικής δραστηριότητας. Η συμβολή του Νίκου Σηφουνάκη δεν περιορίστηκε μόνο στην υλική διάσωση του κτιρίου, αλλά επεκτάθηκε στη διαμόρφωση ενός ευρύτερου οράματος για την αξία της βιομηχανικής κληρονομιάς ως μοχλού παιδείας, πολιτισμού και τοπικής ανάπτυξης. Το Μουσείο Βρανά αποτελεί σήμερα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η φροντίδα για το παρελθόν μπορεί να εμπνέει το παρόν και το μέλλον.
