Μια μικρή επιγραφή μπροστά από μια μονοκατοικία στην οδό Ολυμπίου Γυμνασιάρχου 8 σε οδηγεί στην πόρτα του σωματείου “Help – Βοήθεια για το παιδί και τον έφηβο”. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την εμπειρία, να βρεθείς σε αυτό το χώρο, να δεις τα παιδιά που του δίνουν ζωή και παίρνουν αγάπη και να ακούσεις μερικές από τις ιστορίες τους. Το σπίτι της Help είναι μια μεγάλη αγκαλιά για παιδιά άπορων και προβληματικών οικογενειών, είναι το στήριγμά τους, το σπίτι τους.
Ένας 40χρονος πατέρας, μόλις έχει φέρει την 12χρονη κόρη του, εκεί. Μεροκαματιάρης, προσπαθεί με το μεροκάματο της μέρας να συντηρήσει την οικογένειά του. Η γυναίκα του πάσχει από καρκίνο. «Δουλεύω και πρέπει να φροντίζω τη γυναίκα μου που είναι άρρωστη. Πώς μπορώ εγώ να δω το κορίτσι μου που είναι 12 χρονών; Μπορώ να το διαβάζω; Δεν έχω χρήματα για να πάρω δάσκαλο. Από το να την αφήνω να περνάει τις ώρες της έξω στη γειτονιά τη φέρνω εδώ όπου θα διαβάσει για το σχολείο, θα έχει υποστήριξη», μας λέει.
Η περίπτωση αυτή είναι μια από τις πολλές ιστορίες που δύσκολα μπορούν ν’ αποτυπωθούν στο χαρτί. Τι να πει κανείς για τα δυο παιδιά που μεγαλώνουν με τον πατέρα τους, ο οποίος πάσχει από καρκίνο και είναι στο τελευταίο στάδιο; Ή για το κορίτσι-μέλος πολυμελούς οικογένειας με τα θλιμμένα μάτια, που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες και το χειμώνα πάγωσε σε ένα σπίτι χωρίς… παράθυρα.
Στο σπίτι της Help τα παιδιά πηγαίνουν μετά το σχολείο, από τις 2 το μεσημέρι μέχρι τις 8 το βράδυ περίπου. Εκεί θα διαβάσουν, θα έχουν ψυχολογική υποστήριξη, θα παίξουν, θα δημιουργήσουν. Θα έχουν όμως και κάτι πολύ περισσότερο που είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς ή να πιστέψει ότι συμβαίνει δίπλα μας. Σπίτι. «Υπάρχουν παιδιά εδώ από οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Μιλάμε για οικογένειες που ζουν με 200 ευρώ το μήνα. Παιδιά πολυμελών οικογενειών που κοιμούνται σε ένα σπίτι – γιαπί, πάνω σε ένα στρώμα, που δεν έχουν θέρμανση στο σπίτι τους, που δεν έχουν καν τουαλέτα! Εδώ είναι ο χώρος όπου περνάνε τις ώρες τους, μετά το σχολείο. Το βλέπουν σαν το σπίτι τους», μας λέει ο Κοινωνικός λειτουργός Παναγιώτης Τσουκαρέλλης, ο οποίος είναι εμπνευστής και ιδρυτής της Help.
«Για μένα αυτό ήταν ένα όνειρο ζωής. Ήθελα να δημιουργήσω ένα χώρο όπου θα έβρισκαν συμπαράσταση παιδιά που είναι φτωχά, παιδιά που έχουν άρρωστους γονείς, παιδιά που είναι κακοποιημένα ή παραμελημένα», μας λέει ο ίδιος. Η ιδέα πήρε σάρκα και οστά το 2009 όταν λειτούργησε για πρώτη φορά και από το 2010 είναι πιστοποιημένος φορέας εγγεγραμμένος στα βιβλία σωματείων του Πρωτοδικείου Μυτιλήνης. Η “βοήθεια” έχει ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας Ιδιωτικού Τομέα Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και στο Ειδικό Μητρώων Εθελοντικών Μη κυβερνητικών Οργανώσεων.
Φιλοξενεί 25 παιδιά, από Α’ δημοτικού μέχρι Γ‘ Λυκείου, όπου περνάνε εκεί δημιουργικά τις ώρες τους, τους προσφέρεται ημιδιατροφή (σάντουιτς, σνακ), ρούχα, και μέσω του δικτύου εθελοντών που υποστηρίζει τη λειτουργία τους, προσφέρονται και ειδικές υπηρεσίες όπως π.χ. κούρεμα, οδοντίατρος, ψυχολογική υποστήριξη. Στους άμεσους στόχους είναι αυτό να “επισημοποιηθεί“ και να δημιουργηθεί μια “Τράπεζα υπηρεσιών“, όπου επαγγελματίες θα μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Επικοινωνώντας στο 22510 40323 θα δηλώνουν τη διάθεσή τους να συμμετάσχουν προσφέροντας ο καθένας ό,τι μπορεί για τα παιδιά της “Βοήθειας”.
Τα παιδιά μαθαίνουν εκεί να λειτουργούν με κανόνες και να σέβονται το ένα το άλλο. Είναι όλα φροντισμένα και συνυπάρχουν όμορφα. Πάνω απ’ όλα όμως μαθαίνουν την αξία της προσφοράς και είναι συγκινητικό ότι νέοι που έζησαν εκεί και έφυγαν, συνεχίζουν να επισκέπτονται το χώρο και να απασχολούν τα άλλα παιδιά.
Ένα πιάτο φαγητό…
Καθώς κουβεντιάζουμε με τον Παναγιώτη Τσουκαρέλλη μας ενημερώνει ότι τρία από τα παιδιά «δεν έχουν φάει τίποτα σήμερα» και θα τους φτιάξουν σάντουιτς. Δεν υπάρχει δυνατότητα προσφοράς ημερήσιου φαγητού στη “Βοήθεια”, όμως θα μπορούσε κάποιος επίσημος φορέας να βοηθήσει σε αυτό. Θα μπορούσε κάθε μέρα σε αυτό το φιλόξενο σπίτι, να τους περιμένει και ένα πιάτο φαγητό. Επί του παρόντος πολίτες προσφέρουν σάντουιτς, πίτσα, γλυκά που προσφέρονται στα παιδιά. Δυο εργαζόμενες στην ΕΠΟΜ πέρα από τα τρόφιμα που πρόσφερε η εταιρεία επρόκειτο ν’ αναλάμβαναν σήμερα να καθαρίσουν τον κήπο και να ετοιμάσουν πίτσες για τα παιδιά.
Οι χώροι της “Βοήθειας” είναι ιδιαίτερα φροντισμένοι, καθαροί και κατάλληλα διαμορφωμένοι για να παρέχουν τις υπηρεσίες στα παιδιά. Λειτουργεί μαθησιακό εργαστήρι όπου προετοιμάζονται για το σχολείο (τρία παιδιά θα συμμετάσχουν φέτος στις πανελλήνιες), χώροι για παιχνίδι, κουζίνα όπου προετοιμάζονται γρήγορα γεύματα, χώρος για κατασκευές. Υπάρχει επίσης η “κοινωνική μπουτίκ”, όπως την έχουν ονομάσει, και δεν είναι τίποτα άλλο από μια μεγάλη ντουλάπα όπου τακτοποιούνται ρούχα που προσφέρουν πολίτες. Εκεί πηγαίνουν τα παιδιά να διαλέξουν ό,τι τους αρέσει. «Δεν τους δίνουμε ρούχα για να τα κάνουμε να νιώσουν άσχημα. Τους λέμε διαλέξτε ό,τι σας αρέσει», λέει ο κ. Τσουκαρέλλης.
Επόμενος στόχος είναι να λειτουργήσει η “Help” σαν χώρος δημιουργικής απασχόλησης και για παιδιά προσχολικής ηλικίας που οι γονείς τους εργάζονται και δεν κατάφεραν να ενταχθούν στους δημόσιους παιδικούς σταθμούς. Στις αρχικές σκέψεις ήταν να λειτουργήσει η “Βοήθεια” και σαν χώρος φιλοξενίας, όμως, οι προδιαγραφές είναι αρκετά αυστηρές και απαιτείται προσωπικό που δεν μπορεί να καλύψει το Σωματείο.
Ο Παναγιώτης Τσουκαρέλλης ως επιστημονικός υπεύθυνος και η φιλόλογος Μαρία Καβαρνού απασχολούνται σε μόνιμη βάση εκεί πέρα από τους εθελοντές επιστήμονες που βοηθάνε. Η Μαρία Καβαρνού είναι η ψυχή της Help. Καθημερινά χωρίζει σε τμήματα – ανάλογα με τις ηλικίες, την τάξη, τις ειδικές μαθησιακές ανάγκες – τα παιδιά και τα προετοιμάζει για την αυριανή μέρα.
Είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει τις ιστορίες τους, που καθημερινά είναι δίπλα τους. «Είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς κάθε φορά που ακούς την ιστορία κάποιου παιδιού ή να μην δεθείς συναισθηματικά. Στην αρχή “έπαιρνα μαζί μου“ στο σπίτι, την κάθε μέρα. Μετά με τη βοήθεια του Παναγιώτη (σ.σ. Τσουκαρέλλη) έμαθα να το διαχειρίζομαι. Δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά», μας λέει η Μαρία Καβαρνού, η οποία όπως τονίζει δεν θα άλλαζε αυτό που ζει καθημερινά εκεί στη “help” με κάποια άλλη θέση.
«Η ικανοποίηση που παίρνεις βοηθώντας αυτά τα παιδιά, δεν είναι κάτι που μπορείς να το ανταλλάξεις με οτιδήποτε άλλο», μας λέει. Υπάρχουν παιδιά που βρίσκονται εκεί από την πρώτη μέρα λειτουργίας της “Βοήθειας”, ενώ εκεί έχουν φιλοξενηθεί και παιδιά των οποίων οι γονείς αντιμετωπίζουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις.
Οι συμπαραστάτες
Στο πλευρό της “Βοήθειας” όλα αυτά τα χρόνια έχουν βρεθεί μεγάλες εταιρείες, όπως η Vodafone, που μάλιστα το 2012 βράβευσε και υποστήριξε δράση της με τίτλο “Συμπληρωματική βοήθεια – μερική αναδοχή”, ανάμεσα σε 480 προτάσεις απ’ όλη τη χώρα, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που μάλιστα είχε παραχωρήσει το πρώτο κτίριο όπου στεγάσθηκε (Μπίνειο), το ίδρυμα Βύρωνα και Αικατερίνης Σιβολαπένκο που πληρώνει το ενοίκιο και τα πάγια έξοδα της δομής, η ΕΠΟΜ που προσφέρει μια ηλεκτρική κουζίνα και διαθέτει κάθε τόσο τρόφιμα και υλικό για τα παιδιά, καθώς και δεκάδες ανώνυμοι πολίτες. Μιλώντας για την προσφορά των απλών πολιτών ο Παναγιώτης Τσουκαρέλλης δακρύζει. «Μια ηλικιωμένη γυναίκα είχε 15 ευρώ στο πορτοφόλι της και έβγαλε να μας δώσει 5 ευρώ “για τα παιδιά“. Όταν αρνηθήκαμε να τα πάρουμε αισθάνθηκε προσβεβλημένη. “Δεν τα καταδέχεστε επειδή είναι 5 ευρώ”, “κάθε άλλο, αλλά τα έχετε και εσείς ανάγκη“, της είπαμε. “Τα παιδιά έχουν πιο πολλή ανάγκη“ μου είπε».
Είναι πολλές οι περιπτώσεις ανθρώπων που προσφέρουν ό,τι μπορεί ο καθένας για να στηρίξει τις δράσεις της Help. Οι επίσημοι φορείς όμως απουσιάζουν.
