Ένας άνθρωπος με 214 mg/dL ολική χοληστερόλη στο αίμα και 120 mg/dL της κακής χοληστερόλης (LDL) θεωρητικά δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και έμφραγμα παρότι η ολική χοληστερόλη ιδανικά θα πρέπει να βρίσκεται κάτω από το 200 και η κακή, με τα τελευταία δεδομένα, θα πρέπει να βρίσκεται κάτω από το 100. Η τιμή όμως κάτω του 100 επιτυγχάνεται δύσκολα και θα λέγαμε πως τέτοιες τιμές χωρίς τη βοήθεια φαρμάκων έχουν μόνο… οι μοναχοί του Αγίου Όρους!
Άρα λοιπόν για να επανέλθουμε σε αυτό με το οποίο ξεκινήσαμε, με 214 ολική και 120 κακή χοληστερόλη υποτίθεται πως δεν αντιμετωπίζει κανείς υψηλό κίνδυνο. Τα πράγματα ωστόσο δεν είναι έτσι, καθώς αν κι η καλή χοληστερόλη (HDL) είναι χαμηλή, τότε αυτές οι περιπτώσεις χαρακτηρίζονται υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους και εμφράγματα.
Αυτό που δεν έχει εξηγηθεί μέχρι τώρα επαρκώς είναι η σπουδαιότητα του ρόλου της καλής χοληστερόλης, η οποία ιδανικά θα πρέπει να βρίσκεται μεταξύ 50 και 70 mg/dL.
Όταν η καλή χοληστερόλη βρίσκεται κάτω του 45 τότε ο ασθενής χαρακτηρίζεται μεσαίου κινδύνου, ενώ κάτω του 35 υψηλού κινδύνου και σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να επιδιώξει την προστασία του ενδοθηλίου με στατίνες, ιδιαίτερα αν συνυπάρχουν και άλλοι λόγοι, δηλαδή μεγάλο βάρος, κάπνισμα και οικογενειακό ιστορικό.
Η χοληστερίνη
Η χοληστερίνη υπολογίζεται σε χιλιοστόγραμμα (mg) χοληστερόλης για κάθε δεκατόλιτρο (dL) αίματος. Ένα αποτέλεσμα κάτω από 200 mg/dL είναι ιδανικό. Ένα επίπεδο κάπου μεταξύ 200-239 mg/dL βρίσκεται οριακά κάτω από το νούμερο υψηλού κινδύνου. Σε μια τέτοια περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο ζωής του τόσο σε επίπεδο διατροφής όσο και σε επίπεδο άσκησης.
Μια τιμή πάνω από 240 mg/dL είναι το όριο υψηλού κινδύνου.
Τα άτομα που έχουν τόσο υψηλή χοληστερίνη έχουν συνήθως διπλάσιο κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών σε σύγκριση με τους ανθρώπους που έχουν φυσιολογική χοληστερίνη.
Το μυστικό στην καλή χοληστερόλη
Η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL) χοληστερόλη, δηλαδή η καλή, βοηθά στη διατήρηση της καλής υγείας των αιμοφόρων αγγείων, που μένουν πιο καθαρά. Ο ρόλος της είναι να καταστρέφει την κακή (LDL) χοληστερόλη, ώστε το αίμα να κυκλοφορεί ανεμπόδιστα στα αγγεία. Να γιατί τα υψηλά ποσοστά της καλής χοληστερόλης συμβάλλουν στην υγεία των αγγείων.
Στην HDL, μια τιμή κάτω από 40 mg/dL (1 mmol/L) για τους άνδρες και 50 mg/dL (1,3 mmol/L) για τις γυναίκες είναι χαμηλή.
Η κανονική τιμή της HDL χοληστερόλης είναι μεταξύ 40-49 mg/dL για τους άνδρες και μεταξύ 50-59 mg/dL για τις γυναίκες για αυξημένη άμυνα έναντι της στεφανιαίας νόσου.
Η κακή χοληστερόλη
Η κακή χοληστερόλη συσσωρεύεται στα αγγεία, όταν κυκλοφορεί στο αίμα σε υψηλές συγκεντρώσεις. Το αποτέλεσμα είναι η μείωση της κυκλοφορίας του αίματος και η ταυτόχρονη αύξηση του κινδύνου καρδιαγγειακών ασθενειών και εγκεφαλικού επεισοδίου. Επομένως, το επίπεδο της LDL χοληστερόλης αποτελεί σημαντικό δείκτη κινδύνου καρδιακής ανακοπής (έμφραγμα).
Στην LDL χοληστερόλη, λοιπόν, μια τιμή κάτω από 100 mg/dL είναι η ιδανική.
Η τιμή μεταξύ 100-129 mg/dL είναι κοντά στο ιδανικό, ενώ μεταξύ 130-159 mg/dL είναι οριακά αυξημένη. Μεταξύ 160-189 mg/dL είναι αυξημένη. Όταν ξεπερνάει τα 190 mg/dL είναι πολύ υψηλή.
Για αύξηση καλής χοληστερόλης
Η απώλεια βάρους και η άσκηση είναι τα πρώτα βήματα που θα πρέπει να κάνει κάποιος για να ανεβάσει την καλή χοληστερόλη, αν και αυτό δεν είναι εύκολο. Τροφές, όπως οι ξηροί καρποί, το ταχίνι και το ελαιόλαδο βοηθούν σημαντικά.
Έναν κρίσιμο παράγοντα για την αύξηση της καλής χοληστερίνης αποτελούν οι φυτικές στερόλες, δηλαδή ενώσεις που έχουν παραπλήσια δομή με αυτή της χοληστερόλης. Αυτό αφενός μεν βοηθά στην αποβολή της κακής χοληστερόλης και αφετέρου ανεβάζουν την καλή. Είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι μία κατανάλωση 1,5 με 3 γραμμάρια φυτικών στερολών ημερησίως μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης του αίματός μας κατά 7% και 12,5%, μέσα σε 2-3 εβδομάδες. Ωστόσο, μεγαλύτερη κατανάλωση από 3 γραμμάρια ημερησίως δεν έχει βρεθεί ότι μειώνει ακόμα περισσότερο τη χοληστερόλη.
Οι φυτικές στερόλες, όπως προδίδουν και το όνομά τους, εντοπίζονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Ενδεικτικά, για να λάβουμε 2 γραμμάρια φυτοστερολών χρειάζεται να καταναλώσουμε:
-8,3 κιλά πορτοκάλια
-2,3 κιλά ψωμί ολικής άλεσης
-1,7 κιλά ξηρούς καρπούς – φιστίκια
-12,6 κιλά καρότα.
Όπως λοιπόν φαίνεται από τα παραπάνω, η πρόσληψή τους είναι δύσκολη για τον ανθρώπινο οργανισμό γιατί βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες μέσα στα τρόφιμα.
Κι αυτό δεν το αφήνει να περάσει ανεκμετάλλευτο η βιομηχανία των τροφίμων δημιουργώντας την τελευταία δεκαετία τα λεγόμενα “λειτουργικά τρόφιμα”, όπως μαργαρίνες, που αντί να ανεβάζουν την κακή χοληστερίνη υπόσχονται ότι μειώνουν την κακή και αυξάνουν την καλή χοληστερόλη λόγω της προσθήκης φυτικών στερολών που περιέχουν. Το θέμα ωστόσο σήμερα δεν είναι να τρέφεται κανείς και με επεξεργασμένα προϊόντα, αλλά με φυσικές τροφές αποφεύγοντας όσο μπορεί τα τυποποιημένα τρόφιμα.
