Σε μία δύσκολη οικονομικά περίοδο για τη Λέσβο δυσάρεστες είναι οι εξελίξεις γύρω από την έναρξη της φετινής οστρακαλιευτικής περιόδου για τα μύδια το κόλπου Καλλονής, που αποτελούν και βασικό εξαγώγιμο προϊόν από την περιοχή της κεντρικής Λέσβου κάθε χρόνο στη γειτονική Ιταλία. Τα μύδια ή αλλιώς χάβαρα, όπως χαρακτηρίζεται το τοπικό είδος του μυδιού του κόλπου Καλλονής, έχουν βρεθεί στον τελευταίο έλεγχο που έκανε η Κτηνιατρική Υπηρεσία επιβαρυμένα με κάδμιο σε ποσοστό 40% άνω των επιτρεπτών ορίων. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικό όταν βρισκόμαστε 10 ημέρες πριν την έναρξη της νέας οστρακαλιευτικής περιόδου, που κάθε χρόνο είναι την 1η Νοεμβρίου.
Τα βαρέα μέταλλα
Τα βαρέα μέταλλα δεν εμφανίζονται για πρώτη φορά στον Κόλπο Καλλονής, καθώς ταλαιπωρούν τους οστρακαλιείς και αλιείς από εποχής Νομαρχίας Παύλου Βογιατζή, όταν ανιχνεύτηκαν σε διαδοχικές χρονιές, με συνέπεια ο κόλπος να παραμένει κλειστός. Αν και τα τελευταία χρόνια δεν είχαμε προβλήματα στην έναρξη της οστρακαλιευτικής περιόδου, φέτος και πάλι η οικονομία της περιοχής βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτήν την πραγματικότητα. Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας, Μιχάλη Πασπάτη, ενώ συνεχίζονται οι δειγματοληψίες για τις μικροβιολογικές αναλύσεις στη σάρκα των οστράκων, τα αποτελέσματα που ελήφθησαν χθες από το εξειδικευμένο εργαστήριο δείχνουν επιβάρυνση των μυδιών του κόλπου Καλλονής με κάδμιο, ενώ ελεύθερα για αλιεία είναι τα κυδώνια και οι καλόγνωμες καθώς σε αυτά τα είδη δεν βρέθηκε επιβάρυνση από βαρέα μέταλλα.
Τα βαρέα μέταλλα είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία όταν τα ποσοστά υπερβαίνουν στα όστρακα τα ανώτατα επιτρεπτά όρια και δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης ή εξυγίανσης (όπως γίνεται για τα μικρόβια) των οστράκων πριν τη διάθεσή τους στην αγορά ώστε να βγουν καθαρά. Συνήθως μετά τον πρώτο έλεγχο ακολουθεί ένας δεύτερος και αν και σε αυτήν την περίπτωση τα ποσοστά είναι επιβαρυμένα, τότε ο επόμενος έλεγχος γίνεται μέχρι και 6 μήνες αργότερα. Με άλλα λόγια, αν και στο δεύτερο έλεγχο βρεθούν επιβαρυμένα με κάδμιο τα χάβαρα, τότε τινάζεται στον αέρα η οστρακαλιευτική περίοδος που λήγει τον Μάρτιο για το είδος αυτό.
«Η αρμόδια υπηρεσία μας θα ζητήσει οδηγίες από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και το πιθανότερο να πάμε για έναν δεύτερο έλεγχο, όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, από τα αποτελέσματα του οποίου θα κριθεί αν θα ανοίξει ο κόλπος Καλλονής για τα χάβαρα», είπε στα Νέα της Λέσβου ο Γενικός Διευθυντής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής κ. Πασπάτης.
Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί διάφορες εκτιμήσεις και εικασίες από κτηνιάτρους και άλλους επιστήμονες για την προέλευση των βαρέων μετάλλων, που άλλοτε αποδίδονται στα πετρώματα κι άλλοτε στη ρύπανση του κόλπου από πλαστικά διάφορα τοξικά υλικά. Το βέβαιο είναι ότι σε περιόδους βροχοπτώσεων οι τιμές διαφέρουν συγκριτικά με περιόδους ανομβρίας.
Τι συμβαίνει με τις ζώνες;
Την ίδια ώρα η Περιφερειακή Αρχή Μουτζούρη επεξεργάζεται πρόταση του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου για την σωστή επιστημονική καταγραφή των ζωνών του κόλπου Καλλονής, ο οποίος υπάγεται στη Ζώνη Β’. Η Ζώνη Β’ προβλέπει την εξυγίανση των οστράκων πριν τη διάθεσή τους στην αγορά και την εξαγωγή τους σε μονάδες που έχουν δημιουργηθεί γι’ αυτό το σκοπό. Έχει ενδιαφέρον η επικαιροποίηση αυτών των δεδομένων, καθώς σε περίπτωση που ο κόλπος Καλλονής πληροί τις προϋποθέσεις για να αναβαθμιστεί σε ζώνη Α’ αυτό θα απαλλάξει ουσιαστικά τους εμπόρους από την υποχρέωση της εξυγίανσης.
Πάντως η αναβάθμιση του κόλπου Καλλονής από την Β’ στη ζώνη Α’ δεν θα πρέπει να θεωρείται εύκολη υπόθεση παρά την ποιότητα των νερών, ενώ ως σενάριο δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί και ο διαχωρισμός του κόλπου Καλλονής σε τρεις ζώνες, ώστε αν η μία περίπτωση από αυτές μπορεί να λειτουργήσει ως ζώνη Α’ αυτό να τεκμηριωθεί επιστημονικά και να προχωρήσει.
Την ίδια ώρα, πάντως, η Περιφέρεια δείχνει να ενδιαφέρεται για τον διαχωρισμό του κόλπου Καλλονής σε ζώνες, προκειμένου να έχουν την δυνατότητα οι αλιείς και οστρακαλιείς να ποντίζουν τα όστρακα μέσα στη θάλασσα μετά την αλίευση, ώστε με αυτό τον τρόπο να τα συντηρούν μέχρι να τα διαθέσουν στην αγορά. Αυτή η διαδικασία με τα μέχρι τώρα δεδομένα απαγορεύεται, καθώς μετά την αλίευση των οστράκων θα πρέπει η αποθήκευσή τους να γίνεται σε ειδικά ψυγεία-αυτοκίνητα μέχρι τη διάθεσή τους στην αγορά. Όσοι δεν έχουν αυτά τα μέσα ενδεχομένως βολεύονται με το να ποντίζουν τα όστρακα στη θάλασσα για λίγες μέρες μέχρι να τα διαθέσουν, ενώ αυτό το σύστημα βολεύει εξαιρετικά και σε περιόδους που πρέπει να γίνει απαγόρευση λόγω μικροβιακού φορτίου ή άλλων προβλημάτων, καθώς με τα σημερινά δεδομένα ενώ τα όστρακα που αλιεύονται θα πρέπει να καταστραφούν η δυνατότητα πόντισης στη θάλασσα ανοίγει κερκόπορτες.
Τα οικονομικά συμφέροντα στον Κόλπο Καλλονής είναι μεγάλων διαστάσεων και γύρω από αυτά τα θέματα εδώ και χρόνια λειτουργεί κατά κάποιο τρόπο ένας ακήρυχτος πόλεμος αντιμαχόμενων πλευρών για το ποια θα επιβάλλει τις δικές της προτεραιότητες. Υπ’ αυτήν την έννοια η Περιφέρεια θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στις κινήσεις της, καθώς για να αποκτήσουν τη δυνατότητα οι αλιείς και οστρακαλιείς να ποντίζουν τα όστρακα απαιτούνται συνεχείς έλεγχοι της ποιότητας των νερών στις ζώνες. Όπως επίσης και για τα ζητήματα εξυγίανσης απαιτείται προσοχή καθώς τα όστρακα που εξάγονται από τον κόλπο Καλλονής ελέγχονται από τους Ιταλούς και σε περίπτωση που διαπιστωθούν προβλήματα, τότε θα βρεθεί εκτεθειμένη η περιοχή μας και θα επηρεαστεί αρνητικά η φήμη της σημαντικής αυτής πλουτοπαραγωγικής πηγής που είναι ο κόλπος Καλλονής. Σημειωτέον ότι προβλήματα σε όστρακα έχουν βρεθεί και κατά το παρελθόν σε εξαγωγές μυδιών από τη Λέσβο στην Ιταλία, κάτι που δείχνει ότι υπάρχει ούτως ή άλλως κακό προηγούμενο.
«Ξεκάθαροι κανόνες», λέει ο Κουφέλος
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση των Νέων της Λέσβου ο Αντιπεριφερειάρχης Πανάγος Κουφέλος υπογράμμισε ότι η Περιφερειακή Αρχή του Κώστα Μουτζούρη επιδιώκει να μπουν ξεκάθαροι κανόνες στα μέχρι τώρα ανοιχτά ζητήματα του κόλπου Καλλονής. «Βρισκόμαστε δίπλα στους αλιείς επιδιώκοντας μέσα από την συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου να έχουμε την επιστημονική τεκμηρίωση για την αναβάθμιση του κόλπου Καλλονής, ώστε να συνεχίζουν να αντλούν το εισόδημά τους με ακόμα καλύτερους όρους», είπε ο Αντιπεριφερειάρχης, ο οποίος υπογράμμισε ότι με τις υποδείξεις του Περιφερειάρχη ο κόλπος Καλλονής έρχεται στο προσκήνιο.
