- Ήρθε η ώρα πέρα από το τι δεν θέλουν οι νησιώτες, να γίνει σαφές και το τι ακριβώς επιθυμούν
Ολοκληρώθηκε το συλλαλητήριο της Τετάρτης στην Πλατεία Σαπφούς για το μεταναστευτικό, το οποίο οργανώθηκε από την Περιφέρεια μαζί με άλλους φορείς και σωματεία, πολλές γραμμές γράφτηκαν και πολλά αυτά που ειπώθηκαν και πριν και μετά από αυτό και από τις δύο «αντιμαχόμενες» πλευρές, με καθεμία να κάνει τη δική της αξιολόγηση, έχει ξημερώσει όμως η επόμενη μέρα. Η συζήτηση για το συλλαλητήριο αναπόφευκτα θα κοπάσει, εκείνη που πρέπει να ανοίξει όμως – σε εντελώς διαφορετική βάση από αυτή με την οποία λίγο-πολύ γίνεται μέχρι σήμερα – είναι για τις επόμενες ενέργειες, οι οποίες έχουν μια κάποια προοπτική, έστω να αποτελέσουν βάση για μια εναλλακτική πολιτική στο μεταναστευτικό.
Από το συλλαλητήριο κρατάμε, βέβαια, το ότι η Περιφέρεια βρίσκεται ήδη σε διαδικασία προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στην κατασκευή της νέας δομής στην περιοχή της Βάστριας, η οποία θα συνοδεύεται με ασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να μπει φρένο στις εργασίες. Είναι κάτι που εδώ και αρκετές εβδομάδες είχε προαναγγείλει ο Περιφερειάρχης, αμέσως μετά την αυτοψία που έκανε μαζί με διαπαραταξιακή αντιπροσωπεία του Περιφερειακού Συμβουλίου στο σημείο που σχεδιάζεται η υπερδομή, πρέπει όμως να γίνουν και άλλες ενέργειες.
Αν κρατάμε κάτι από τις πρόσφατες κινητοποιήσεις είναι ο κοινός παρονομαστής των διεκδικήσεων όσων αντιτίθενται στον σχεδιασμό της Κυβέρνησης για τη δομή στη Βάστρια: Ότι είναι αντίθετοι στην προοπτική δημιουργίας υπερδομής στη Λέσβο, αντιτείνοντας ένα μικρό κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης μεταναστών, οι οποίοι θα μένουν για πολύ μικρό διάστημα σε αυτό μέχρις ότου προωθηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα ή ενδεχομένως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτή θα πρέπει να είναι η βάση της συζήτησης της επόμενης μέρας.
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, μάλλον έχει έρθει η ώρα ώστε όλο αυτό το σύνολο των – ετερόκλητων ομολογουμένως – παρατάξεων, φορέων, σωματείων και άλλων ομάδων πολιτών να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να καταλήξουν σε ένα κοινό αίτημα.
Το «όχι στις υπερδομές», το οποίο δίκαια ή άδικα μεταφράζεται σε ένα ουτοπικό αίτημα, ακόμη κι αν συνοδεύεται από την σκιαγράφηση της αντιπρότασης, να καταλήξει σε ένα σαφέστερο «όχι στις υπερδομές, αλλά ναι στο κέντρο με αυτά τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά». Όπου «χαρακτηριστικά» εννοούμε μια σειρά λεπτομερειών: Από την χωρητικότητα και τις υποδομές μέχρι και την τοποθεσία, που θα μπορούσε αυτό το κέντρο να λειτουργήσει. Να μην είναι, δηλαδή, σαφές μόνο το τι δεν θέλουν οι νησιώτες, αλλά και το τι ακριβώς επιθυμούν.
Το Μαυροβούνι
Στη συζήτηση αυτή η υπάρχουσα δομή στον Καρά-Τεπέ πρέπει να τοποθετηθεί με… ευκρίνεια στο κάδρο. Πολύ πιο έντονα τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή και τις κινητοποιήσεις, γίνεται αναφορά στο προσωρινό ΚΥΤ στο Μαυροβούνι, το οποίο στήθηκε (εντός εισαγωγικών) «μέσα σε μια νύχτα», προκειμένου να αντιμετωπίσει τις έκτακτες ανάγκες που δημιουργήθηκαν μετά την φωτιά στο ΚΥΤ της Μόριας. Στον ενάμιση χρόνο που πέρασε από τότε μέχρι σήμερα, και όπως έχουμε επισημάνει και σε παλαιότερα ρεπορτάζ, ο Καρά-Τεπές έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά υπερδομής και μονιμότητας, τα οποία είναι φυσιολογικό να γεννούν προβληματισμό στην τοπική κοινωνία, ότι μπορεί η Μυτιλήνη να «ξεμείνει» με μια δομή χωρητικότητας αρκετών χιλιάδων αιτούντων άσυλο εντός αστικού ιστού. Με λίγα λόγια, στην εναλλακτική πρόταση που ενδεχομένως να πρέπει να τεθεί πια στην Κυβέρνηση, θα πρέπει να σημειώνεται ρητά η εκκένωση και το κλείσιμο της υπάρχουσας δομής και όχι η μετατροπή της σε κάτι άλλο από αυτό που είναι σήμερα.
Δεν είναι εύκολο
Προφανώς τα παραπάνω δεν είναι εύκολα. Είναι δεδομένο πως στην πορεία της συζήτησης θα προκύψουν αντιρρήσεις και διαφωνίες, γεγονός αναπόφευκτο όταν αυτό το ετερόκλητο (επαναλαμβάνουμε) πλήθος φορέων και ομάδων κληθεί να κάνει το γενικό αίτημα πιο συγκεκριμένο. Ακόμη πιο πιθανό είναι ότι στο τέλος κάποιοι θα κρατήσουν τις αποστάσεις τους, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ρήση του Μπίσμαρκ ότι «η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» και θα προσθέταμε και «η τέχνη των εκατέρωθεν συμβιβασμών».
Πέρα από δύσκολη η συζήτηση αυτή δεν είναι και βέβαιο ότι θα παράξει ένα αποτέλεσμα, το οποίο θα γίνει και αποδεκτό από την Ελληνική Κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχαμε σημειώσει στο παρελθόν πως ο Υπουργός Μετανάστευσης & Ασύλου, Νότης Μηταράκης, είχε δηλώσει πρόθυμος να εξετάσει αντιπρόταση των Χιωτών για εναλλακτική τοποθεσία της δομής στο γειτονικό νησί, αντί του Θόλους, κάτι που έδειχνε πως υπήρχε ένα περιθώριο επαναδιαπραγμάτευσης.
Εδώ, όμως, μιλάμε για επαναδιαπραγμάτευση στον βασικό πυρήνα της προσέγγισης που υπάρχει για το ζήτημα των δομών, η οποία γίνεται πολύ πιο δύσκολη όταν στην εξίσωση μπει το ζήτημα της αναλογικότητας ως προς τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο και σε άλλες Περιφέρειες της Ελλάδας, αλλά και σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., τα οποία προς το παρόν τουλάχιστον αρνούνται πεισματικά να αναλάβουν οποιονδήποτε άλλο ρόλο πέρα από την διάθεση κονδυλίων για να παραμείνει το βάρος διαχείρισης στη χώρα μας και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.