«Κόκκινο» έχουν «χτυπήσει» οι ελλείψεις στα φάρμακα την τελευταία περίοδο, τόσο στο νησί μας όσο και πανελλαδικά. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα φάρμακα για τις εποχικές ιώσεις, δηλαδή σε αντιπυρετικά και αντιβηχικά σιρόπια, σε βλεννολυτικά φάρμακα και εισπνεόμενα, σε αντιβιώσεις, ακόμη και απλές ασπιρίνες, με άλλα λόγια, σε φάρμακα που περιέχουν τις δραστικές ουσίες παρακεταμόλη και αμοξυκιλλίνη, οι οποίες είτε παρουσιάζουν έλλειψη ως πρώτες ύλες, είτε τα επώνυμα «γνωστά» φάρμακα που τις περιέχουν, είναι πλέον… δυσεύρετα.
Για το σημερινό ρεπορτάζ τα Νέα της Λέσβου επικοινώνησαν με τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου καθώς και του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λέσβου Απόστολο Βαλτά, ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στα αίτια του προβλήματος καθώς και στην γενική εικόνα που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη χώρα μας. Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ ρωτήθηκαν επίσης φαρμακοποιοί της Μυτιλήνης που μετέφεραν απευθείας την εικόνα που αντιμετωπίζουν καθημερινά στα φαρμακεία τους.
Γιατί τώρα
Όπως δήλωσε στα Νέα της Λέσβου ο Απόστολος Βαλτάς: «Οι ελλείψεις στα φάρμακα αποτελούν χρόνιο πρόβλημα, ενώ παρατηρούμε το «παράδοξο» η Ελλάδα να διαθέτει μεν ισχυρή φαρμακοβιομηχανία, ωστόσο συγχρόνως να είναι η φθηνότερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην διατίμηση των φαρμάκων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τόσο οι φαρμακευτικές εταιρείες του εξωτερικού να μην στέλνουν προϊόντα καθώς καταλήγουν να πωλούνται αρκετά φθηνά, σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά και τις δικές μας φαρμακευτικές εταιρείες και φαρμακαποθήκες να επιλέγουν να εξάγουν τα περισσότερα φάρμακα στο εξωτερικό, όπου εκεί η τιμή τους θα είναι σαφώς υψηλότερη».
Ο κ. Βαλτάς τόνισε, παράλληλα, το πολυσύνθετο του προβλήματος της έλλειψης στα φάρμακα:
«Δυστυχώς, το πρόβλημα δεν είναι τόσο απλό, καθώς δεν είναι μόνο πανελλαδικό, αλλά και πανευρωπαϊκό. Με την αποβιομηχανοποίηση της Ευρώπης, και την μεταφορά των εργοστασίων στην Ινδία και στην Κίνα, παρατηρούμε τη δυσκολία των ευρωπαϊκών χωρών να προμηθευτούν φάρμακα, αφού εξαρτώνται από τις χώρες αυτές, όπου γίνεται η παραγωγή σχεδόν του 80% των δραστικών ουσιών των φαρμάκων. Σημειωτέον ότι η κατάσταση εντάθηκε τώρα και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και με την έξαρση των εποχικών ιώσεων και των αναπνευστικών ιών, μετά την πανδημία, και εφόσον τώρα δεν τηρούνται τα ίδια μέτρα και η χρήση της μάσκας».
Την περίοδο των γιορτών το πρόβλημα ήταν εντονότερο επίσης, καθώς οι φαρμακαποθήκες κλείνουν από τις 10/12 έως και τις 06/01 περίπου, γεγονός που αποπροσανατόλισε την αγορά και σε συνδυασμό με το εκρηκτικό μείγμα ιώσεων και την αυξανόμενη ζήτηση, η κατάσταση εκτροχιάστηκε.
Τι λένε οι φαρμακοποιοί
Για την ανάγκη να διατηρήσουν οι αγοραστές την ψυχραιμία τους, αλλά και να επιδείξουν την απαιτούμενη ενσυναίσθηση στους συμπολίτες τους μίλησε στα Νέα της Λέσβου η φαρμακοποιός, Ευαγγελία Ευριπιώτη: «Να μην πανικοβάλλεται ο κόσμος, γιατί αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να «στοκάρουν» προϊόντα χωρίς λόγο. Για κάποιον που «στοκάρει» ένα φάρμακο ίσως να του είναι άχρηστο, ωστόσο κάποιος άλλος μπορεί να το χρειάζεται, είναι απολύτως απαραίτητο».
Την ίδια γνώμη εξέφρασε και ο φαρμακοποιός Γιώργος Κρικλάνης, ο οποίος τόνισε ότι «βλέπουμε πολλούς να αγοράζουν φάρμακα… «σωρηδόν», εικόνες που μας θυμίζουν τις αντίστοιχες στα σούπερ-μάρκετ στις αρχές της πανδημίας. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ, γιατί σύντομα θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα».
Για την ανάγκη ο κόσμος να κάνει συνετές αγορές μάς μίλησε και η φαρμακοποιός, Ελευθερία Κουντσούρου: «Φέτος το πρόβλημα έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ο κόσμος αγοράζει φάρμακα για να στοκάρει, όμως έτσι πολλά από αυτά καταλήγουν στον κάδο αφού λήγουν όταν δεν τα χρησιμοποιούν. Φυσικά το ζήτημα είναι πολύπλοκο, αλλά και οι καταναλωτές πρέπει να αγοράζουν με σύνεση».
«Η έλλειψη στα φάρμακα δεν συμβαδίζει με τις ανάγκες του κόσμου, με την έξαρση των ιώσεων αυτή την εποχή. Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντικό οι γιατροί να μην «κλειδώνουν» την εμπορική ονομασία του φαρμάκου, και να ενθαρρύνουν τους ασθενείς τους να επιλέγουν άλλα φάρμακα που είναι διαθέσιμα, τα οποία έχουν ακριβώς την ίδια δραστική ουσία και περιεκτικότητα σε αυτή», αναφέρει ο φαρμακοποιός Νίκος Ευριπιώτης, ενώ προσθέτει: «Χρειάζεται λοιπόν σε αυτό να βοηθήσουν και οι γιατροί αλλά και οι ίδιοι οι ασθενείς να μην είναι καχύποπτοι, και αναφέρομαι κυρίως στις μεγάλες ηλικίες».
Ανάλογες είναι οι απόψεις και των φαρμακοποιών Κατερίνας Γαβριήλ και Λευτέρη Μπαρούτη, για την κατάσταση με τα φάρμακα στα φαρμακεία της Λέσβου.
Η ανακοίνωση του Υπουργείου
Για το έντονο πρόβλημα της έλλειψης στα φάρμακα που αντιμετωπίζει η χώρα καθώς και για τους τρόπους αντιμετώπισής του μίλησε, χθες, σε έκτακτη ενημέρωση, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, καθώς και ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), Δημήτρης Φιλίππου και ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας ( ΙΦΕΤ), Γιάννης Σωτηρίου.
Στα μέτρα που θα ληφθούν άμεσα περιλαμβάνονται πρώτον, η απαγόρευση των φαρμακαποθηκών να εξάγουν φάρμακα επ’ αόριστον, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια των φαρμάκων για τις μονάδες υγείας και τα ιδιωτικά φαρμακεία εντός της χώρας. Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν αυστηροί έλεγχοι από τον ΕΟΦ για την ποσότητα του φαρμάκων στα ράφια τους.
Δεύτερον, όσον αφορά τις φαρμακευτικές εταιρείες της χώρας, έλεγχοι θα πραγματοποιηθούν και εδώ ώστε να υπάρξει διαφάνεια σχετικά με τον ακριβή αριθμό φαρμάκων που παράγουν, ενώ επιπλέον θα υποχρεούνται να δηλώνουν πως διαθέτουν φάρμακα ικανά να καλύψουν τις ανάγκες για διάστημα τριών μηνών, όπως προβλέπει ο νόμος.
Ο υπουργός Θάνος Πλεύρης τόνισε και τη σημασία των υποκατάστατων, καθώς όπως δήλωσε «μπορεί κάποιος να μην βρίσκει ας πούμε ένα κλασικό εύκολο φάρμακο, π.χ. ντεπόν, αλλά να υπάρχει παρακεταμόλη άλλων σκευασμάτων, οπότε εκεί θα υπάρχει πλήρης ενημέρωση, γιατί η έλλειψη αφορά το φάρμακο, δεν αφορά το αντιπυρετικό γενικώς». Επίσης επεσήμανε ότι «οπουδήποτε έχουμε ελλείψεις που δεν μπορούν να καλυφθούν από την ελληνική αγορά, θα γίνονται συνεχώς παραγγελίες, μέσω ΙΦΕΤ».
Όπως μας είχε πει και ο κ. Βαλτάς, ως πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, «ως Σύλλογος ζητήσαμε επανειλημμένως τα μέτρα αυτά και τους αυστηρούς ελέγχους, προκειμένου να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο».
