Χορταράκια του βουνού υπάρχουν σε πολλές εύκρατες χώρες. Οι γονείς μου ακόμα και στην μακρινή Αυστραλία την άνοιξη παγαίνανε στους γύρω λόφους και μάζευαν ζοχούς. Δεν θυμάμαι να υπήρχαν όμως τα μυρωδάτα αυτά χόρτα που έχουμε δω. Αυτό που θυμάμαι είναι πως ό,τι αποτελούσε πρασινάδα είτε αυτή φυτευόταν στους κήπους, είτε πουλιόταν στα μανάβικα ή στις λαϊκές αγορές (PRAHRAN MARKET) γινόταν ανάρπαστο.
Τα τελευταία χρόνια δυο ήταν τα κυρίαρχα χόρτα της αλλοδαπής που με γοήτευσαν και για τα οποία γράφτηκαν και γράφονται συνεχώς στα διάφορα γαστρονομικά έντυπα. Στην Ελλάδα δεν τα
συναντάμε.
-Το silver beet, ένα πλατύφυλλο λαχανικό που μοιάζει με τεράστιο φύλλο σπανάκι ή σαν φύλλο από παντζάρι.
-Το kale, μεγάλα φύλλα κι αυτά, αλλά σγουρά.
Αυτά τα χορταράκια δεν έχουν καμία σχέση με τα δικά μας τα βουνίσια, αλλά έχουν πάρει διαστάσεις συναρπαστικών εδεσμάτων και μοσχοπουλιούνται. Στα δε ακριβά εστιατόρια τα χρησιμοποιούν οι μεγάλοι σεφ σαν χαβιάρι.
Είναι αυτό που λέμε οι άλλοι έχουν κάτι λίγο και το κάνουν τεράστιο κι εμείς έχουμε κάτι μεγάλο και το κάνουμε ή κάτι ή τίποτα.
Τα άγρια χόρτα και τα βοτάνια της Λέσβου παρείχαν πάντα στα χωριά μας και στα σπίτια μας τη δυνατότητα μιας οικονομικής και εύκολης τροφής. Παλαιότερα το υγιεινή διατροφή ήταν έννοια μακρινή και άγνωστη.
Κατά την περίοδο της Κατοχής, τα χόρτα και τα βότανα αποτελούσαν την κυριότερη τροφή των φτωχών, απλά και μόνο γιατί ήταν σε αφθονία γύρω τους, οπότε και τα κατανάλωναν σαν κύρια τροφή. Οι άνθρωποι τότε τρεφόντουσαν με superfoods! Τις περισσότερες φορές καταναλώνονταν ωμά, όπως τα έβρισκαν στα χωράφια και άλλες βραστά ή μαγειρεμένα με διάφορους τρόπους.
Πολλά από τα χόρτα και βοτάνια χρησιμοποιήθηκαν για πολλούς αιώνες σαν “γιατροσόφια”, όπως είχαν χρησιμοποιηθεί και από τους σπουδαίους γιατρούς της αρχαιότητας.
Σήμερα…
Η μεγάλη αναγκαιότητα της εποχής μας είναι να διατηρήσουμε τη γνώση αυτής της παράδοσης, να διαφυλάξουμε την πρώτη ύλη όπως μπορούμε καλύτερα και να μεταφέρουμε στις νέες γενιές την αγάπη γι’ αυτές τις τόσο σπουδαίες υπερτροφές.
Μαζί με την γνώση και τη γεύση οφείλουμε να διατηρήσουμε όλες εκείνες τις συνταγές που γίνονται από βότανα και άγρια χόρτα, να τις συστήνουμε και να τις καταγράφουμε.
Η Ελλάδα διατηρήθηκε μέχρι σήμερα χάρη σ’ όλους αυτούς τους μοναδικούς θησαυρούς της ίδιας της της γης.
Όσο είναι καιρός μαζέψτε βλαστάρια από τη φτέρη, άγρια σπαράγγια, σβουρνιές, πικραλίδες και ασκολυμπρούς, καυκαλήθρες και μυρώνια, μάραθα και δίκταμο, ρίγανη βουνίσια, θυμάρι, μαντζουράνα.
Βάλτε το ελληνικό πράσινο “τσάι του βουνού” στην καθημερινότητά σας και γευτείτε το ραδικοζούμι των παιδικών μας χρόνων μαζί με τις νέες γενιές.
Γιατί η τροφή είναι πολιτισμός και η συνέχεια των συνταγών συμβάλλει στη συνέχεια του πολιτισμού της ανθρωπότητας.
Αγριοχορτόπιτα με τυρί στο τηγάνι
Υλικά
1 κιλό άγρια χόρτα
1 ματσάκι μάραθο ψιλοκομμένο
1/2 ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο
10 καυκαλήθρες ψιλοκομμένες
½ ματσάκι μυρώνια ψιλοκομμένα
5 κρεμμυδάκια φρέσκα ψιλοκομμένα
½ φλιτζ. ελαιόλαδο
1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο
πιπέρι
200 γρ. φρέσκια μυζήθρα
100 γρ. γραβιέρα
Για το φύλλο:
1 κιλό αλεύρι
2 ποτήρια νερό (περίπου)
6 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
2 κουτ. γλυκού αλάτι
6 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού ή ξίδι
ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Εκτέλεση
Στην κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι, τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι και ρίχνουμε τα χόρτα ελαφρώς ζεματισμένα, το μάραθο, τον άνηθο, τα μυρώνια, τα φρέσκα κρεμμυδάκια και το πιπέρι. Όταν τα χόρτα μαλακώσουν τα σουρώνουμε και τα αφήνουμε να κρυώσουν. Προσθέτουμε τα τυριά.
Για το φύλλο
Βάζουμε σε μπολ το αλεύρι και ανοίγουμε μία λακκουβίτσα στη μέση. Εκεί βάζουμε τα υπόλοιπα υλικά και αρχίζουμε το ζύμωμα. Μοιράζουμε τη ζύμη σε 16 μπαλάκια και αρχίζουμε το άνοιγμα του φύλλου. Ανοίγουμε 16 φύλλα λίγο μικρότερα από το μέγεθος του τηγανιού μας. Απλώνουμε το ένα κάτω, το γεμίζουμε με το μίγμα των χόρτων και το σκεπάζουμε με ένα άλλο φύλλο. Ενώνουμε τις άκρες των δύο φύλλων με το τσίμπημα του πιρουνιού.
Τηγανίζουμε σε μέτρια φωτιά και από τις δύο πλευρές μέχρι να ροδίσει και να βεβαιωθούμε ότι είναι ψημένο το φύλλο.
