- 12 υπάλληλοι των κλιμακίων του ΕΟΔΥ και της ΤΟΜΥ της Μυτιλήνης παραμένουν χωρίς αντικείμενο, καθώς οι μεν πρώτοι δεν έχουν rapid test για να κάνουν στους πολίτες, ενώ οι υπάλληλοι της ΤΟΜΥ δεν έχουν γιατρό!
- Η Λέσβος δεν είναι παρά μια μικρογραφία της εικόνας της Ελλάδας, ένα κράτος ασυντόνιστο, με τον πολίτη να πληρώνει χωρίς να έχει τις υπηρεσίες που του αναλογούν
Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση διακηρύσσει τον «εκσυγχρονισμό του κράτους» και τη «νέα εποχή» για τη δημόσια υγεία, η πραγματικότητα στην περιφέρεια διαψεύδει εκκωφαντικά τα λόγια αυτά. Η Λέσβος, όπως και πολλές άλλες περιοχές της χώρας, βιώνει την απόλυτη αντίφαση. Την ώρα που το Βοστάνειο και τα Κέντρα Υγείας ασφυκτιούν από ελλείψεις, το προσωπικό του ΕΟΔΥ και της ΤΟΜΥ παραμένει χωρίς αντικείμενο, πληρωμένο μεν, αλλά ανενεργό δε. Μια εικόνα διάλυσης και αδυναμίας συντονισμού που εκθέτει το Υπουργείο Υγείας και συνολικά το πολιτικό σύστημα. Γιατί πίσω από κάθε αδράνεια, υπάρχει πάντα ένα Κράτος που δεν σχεδιάζει, δεν ελέγχει και τελικά δεν λειτουργεί.
Στη Μυτιλήνη, στον πίσω χώρο του Κέντρου Υγείας, ένα κοντέινερ με το σήμα του ΕΟΔΥ στέκει σιωπηλό. Μέσα οι εργαζόμενοι των Κινητών Ομάδων του Οργανισμού, άτομα με ετήσιες συμβάσεις, που τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης για την πανδημία με τα δωρεάν rapid test για τον κορονοϊό, σήμερα δεν έχουν καν τον απαραίτητο εξοπλισμό για να κάνουν τη δουλειά τους. Οι πολίτες που προσέρχονται για ένα απλό τεστ φεύγουν άπραγοι, καθώς οι υπάλληλοι δηλώνουν ότι «δεν υπάρχουν τεστ» και τους παραπέμπουν στα επείγοντα του Κέντρου Υγείας για να τους εξυπηρετήσει άλλο προσωπικό.
Η εικόνα αυτή, που συνάντησαν τα “Νέα της Λέσβου”, δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Πρόκειται για μια μικρογραφία του πώς το Ελληνικό Δημόσιο σύστημα υγείας παραμένει εγκλωβισμένο στη γραφειοκρατία, την αδράνεια και την απουσία σχεδιασμού.
Στο συγκεκριμένο κοντέινερ υπηρετούν σήμερα δύο οδηγοί, τρεις νοσηλεύτριες και μία βιολόγος. Ένα προσωπικό που πληρώνεται κανονικά, χωρίς όμως να έχει αντικείμενο εδώ και μήνες. Οι υπάλληλοι εκπαιδεύτηκαν για να συμμετάσχουν σε νέο πρόγραμμα του ΕΟΔΥ, που – σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις – θα ξεκινήσει από τις 10 Νοεμβρίου, με κατ’ οίκον επισκέψεις και αναλύσεις σε άτομα της τρίτης ηλικίας με το “Βοήθεια στο Σπίτι”. Μέχρι τότε, όμως, μένουν από τον περασμένο Μάρτιο ανενεργοί. Πολύτιμο προσωπικό για το ΕΣΥ, που εδώ και πολλούς μήνες δεν έχει κανένα αντικείμενο εργασίας.
Την ίδια ώρα, λίγα μόλις μέτρα παραπέρα, μέσα στο Κέντρο Υγείας Μυτιλήνης, λειτουργεί – στα χαρτιά – η Τοπική Μονάδα Υγείας (ΤΟΜΥ). Ένας θεσμός που είχε παρουσιαστεί πριν χρόνια, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ως η νέα μορφή πρωτοβάθμιας φροντίδας με ομάδες οικογενειακών γιατρών, νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών και επισκεπτών υγείας που θα παρακολουθούσαν χρόνια πάσχοντες, θα επισκέπτονταν κατοίκους κατ’ οίκον και θα αποσυμφόριζαν τα νοσοκομεία.
Στην πράξη
Η ΤΟΜΥ Μυτιλήνης σήμερα λειτουργεί χωρίς ΚΑΝΕΝΑΝ γιατρό. Ο μοναδικός γενικός ιατρός που στελέχωνε τη μονάδα μετατέθηκε εκτός Λέσβου πριν από ένα χρόνο και η θέση παραμένει κενή. Η παιδίατρος που υπηρετούσε εκεί μετακινήθηκε από τον Σεπτέμβριο στην Καλλονή, με αποτέλεσμα η μονάδα να έχει μείνει χωρίς ιατρικό προσωπικό. Ωστόσο στους χώρους της βρίσκονται δύο διοικητικοί υπάλληλοι, μία κοινωνική λειτουργός, ένας επισκέπτης υγείας και δύο νοσηλεύτριες πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, όλοι με θέληση να προσφέρουν, αλλά χωρίς ιατρό να υπογράφει ή να καθοδηγεί τις πράξεις τους.
Έτσι, δύο διαφορετικές δημόσιες δομές, το κλιμάκιο του ΕΟΔΥ και η ΤΟΜΥ, απασχολούν συνολικά 12 υπαλλήλους χωρίς ουσιαστικό έργο. Και όλα αυτά σε ένα νησί όπου το νοσοκομείο και τα Κέντρα Υγείας «στενάζουν» από ελλείψεις, νοσηλευτές και άλλοι υπάλληλοι δουλεύουν για δύο και για τρία άτομα για να βγαίνει η δουλειά και ασθενείς που περιμένουν ώρες για να εξεταστούν.
Η αντίφαση είναι κραυγαλέα. Την ώρα που η δημόσια υγεία στη Λέσβο λειτουργεί στα όρια, ανθρώπινο δυναμικό παραμένει αναξιοποίητο, επειδή κανείς δεν φρόντισε να συντονίσει τις υπηρεσίες. Ένα Κράτος που πληρώνει χωρίς να απαιτεί, ένα σύστημα χωρίς εποπτεία, όπου κανείς δεν λογοδοτεί.
Το πρόβλημα, όπως σημειώνουν πηγές από τον χώρο της υγείας, δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι βαθιά πολιτικό και διοικητικό. Δεν υπάρχει σχέδιο, δεν υπάρχει συνέχεια, δεν υπάρχει αξιολόγηση. Όλα γίνονται αποσπασματικά, για να δικαιολογηθούν προγράμματα και κονδύλια.
Κι ενώ οι ευρωπαϊκοί πόροι για την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας συνεχίζουν να ρέουν, οι δομές παραμένουν ανενεργές. Κανείς δεν παρακολουθεί την αποτελεσματικότητα, κανείς δεν ελέγχει πού πηγαίνουν τα χρήματα, ενώ ο διοικητής της Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς και Αιγαίου, Χρήστος Ροϊλός, απλά στέκεται και βλέπει την υγειονομική περίθαλψη των νησιών να καταρρέει στα χέρια του, έχοντας πρόσφατα ανανεωθεί η θητεία του στο ίδιο πόστο. Και ο Έλληνας φορολογούμενος πληρώνει, αλλά δεν βλέπει τις εισφορές του να επιστρέφουν ως υπηρεσίες.
Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας στη Λέσβο είναι η εικόνα ολόκληρης της Ελλάδας. Ένα κράτος που μοιάζει με «καράβι χωρίς πηδάλιο», όπου «η δεξιά δεν γνωρίζει τι ποιεί η αριστερά». Κενά, ασυνεννοησία, έλλειψη ευθύνης και απουσία εποπτείας. Από τις εξαγγελίες για «νέο μοντέλο υγείας κοντά στον πολίτη» έχουν μείνει μόνο τα χαρτιά και τα προγράμματα, όχι η πράξη.
Και όσο οι πολιτικές ηγεσίες αλληλοδιαδέχονται η μία την άλλη, το πρόβλημα απλώς μετατίθεται. Στο μεταξύ, το προσωπικό χάνει την πίστη του, οι πολίτες την υπομονή τους και το δημόσιο σύστημα την αξιοπιστία του.
Η υπόθεση του ΕΟΔΥ και της ΤΟΜΥ Μυτιλήνης είναι, τελικά, κάτι παραπάνω από μια τοπική ιστορία αδράνειας. Είναι μια συμπυκνωμένη εικόνα της ελληνικής παρακμής: Της απουσίας συντονισμού, της κατασπατάλησης πόρων, της απροθυμίας να γίνει το αυτονόητο.
Μια Ελλάδα που – όπως λένε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι – έχει μάθει να πληρώνει χωρίς να λογοδοτεί, να σχεδιάζει χωρίς να εφαρμόζει, να εξαγγέλλει χωρίς να υλοποιεί.
Και όσο αυτό το μοντέλο συνεχίζεται, ο πολίτης της Λέσβου, όπως και κάθε Έλληνας, θα εξακολουθεί να πληρώνει ένα Κράτος που δεν του επιστρέφει τίποτα.
