Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Την Κυριακή έχουμε τη θεραπεία του παραλυτικού απ’ τον Κύριο (Ιω. ε΄ 1-15). Η Εκκλησία μάς δείχνει πως ο αναστημένος Κύριος είναι αυτός που θεραπεύει τις σωματικές ασθένειες, αλλά και τα πνευματικά μας πάθη.Ο παράλυτος, όπως γνωρίζουμε, ήταν πολλά χρόνια μπροστά στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ, όπου κατέβαινε ένας άγγελος Κυρίου και τάραζε τα ύδατα. Όποιος κατάφερνε και έμπαινε πρώτος, θεραπευόταν.
Στον παράλυτο, όμως, δεν του δινόταν αυτή η ευκαιρία, λόγω του προβλήματος που είχε και γιατί, όπως είπε στον Κύριο, δεν είχε άνθρωπο να τον βοηθήσει να μπει στην κολυμβήθρα και να θεραπευτεί. Ο Κύριος, βλέποντάς τον σ’ αυτή την κατάσταση, και εφόσον ήθελε ο ασθενής τη θεραπεία του, τον θεραπεύει. Φυσικά, ο Χριστός ποτέ δεν θεραπεύει μ’ έναν τρόπο μαγικό τα προβλήματα και τις ασθένειές μας. Το κάθε τι που κάνει έχει ένα λόγο και συνδέεται με τη μετάνοια και τη σωτηρία του ανθρώπου.
Παρατηρούμε κάτι περίεργο: Ο Χριστός ρωτάει τον παράλυτο: «Θέλεις να γίνεις καλά;». Προφανώς προκαλεί εντύπωση σε όλους μας αυτό το ερώτημα του Χριστού. Γιατί το κάνει; Διότι έπρεπε να φανεί η πνευματική ασθένεια και δυσκολία του παράλυτου. Ποια ήταν η πνευματική ασθένειά του; Ότι δεν είχε άνθρωπο. Γι’ αυτό στο τέλος ο Κύριος του λέει: «Πρόσεξε μη ξαναμαρτήσεις και πάθεις τα ίδια». Άρα, σίγουρα ασθένειες δεν έχουμε μόνο εξαιτίας των αμαρτιών μας, αλλά σ’ αυτή την περίπτωση που σήμερα μας παρουσιάζει το ευαγγέλιο, το πρόβλημα ήταν η αμαρτία.
Ποια ήταν η αμαρτία του παράλυτου; Ότι δεν είχε άνθρωπο. Θα πει κάποιος: «Επειδή δεν είχε άνθρωπο φταίει αυτός;». Εμείς νομίζουμε πως πάντα φταίει το περιβάλλον του ανθρώπου που πάσχει. Εδώ ο Κύριος μας λέει ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το ότι δεν είχε άνθρωπο έφταιγε ο ίδιος. Πολλές φορές εμείς τι κάνουμε; Την αδυναμία μας να σχετιστούμε, όχι συναισθηματικά, αλλά πραγματικά με τον συνάνθρωπό μας, την «ιεροποιούμε» και την κανονικοποιούμε, εξαιτίας του εγωισμού μας.
Αυτός ο άνθρωπος, όμως, είναι «βουτηγμένος» στον εγωισμό του. Ο παράλυτος, λοιπόν, αποκαλύπτει την ουσία του προβλήματός του που ήταν η δυσκολία του να σχετιστεί. Η φιλαυτία μας και οι επιθυμίες μας μάς οδηγούν βαθμιαία σε μια ξεκομμένη κατάσταση με τους άλλους ανθρώπους. Δεν υπάρχει, δηλαδή, ουσιαστικός και κοινός λόγος ζωής με τον άλλον και πραγματική κοινωνία.
Στη συνέχεια, τι κάνει ο Κύριος και τι μας αποκαλύπτει; Χρειάζεται εμείς οι χριστιανοί κάποτε να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Άλλο είναι τι μου φαίνεται «καλό» και άλλο ποια είναι η «αλήθεια» του Κυρίου. Τι λέμε αυτή την περίοδο συνέχεια; «Θανάτω θάνατον πατήσας». Τι σημαίνει αυτό; Ο θάνατος ποιος είναι; Ο χωρισμός απ’ το Θεό και το «κλείσιμο» στον εαυτό μου. Απλό είναι. Πώς ξεπερνιέται αυτό; Μας το έδειξε ο Κύριος: Με το σταυρό και με το θεληματικό θάνατο της δικής μου ιδιοτέλειας. Πρακτικά στη ζωή μου αυτό σημαίνει πως «πεθαίνω για τον άλλον». Το δικό μου θέλημα το «θάβω» για χάρη του άλλου.
Όποιος άνθρωπος λέει «διαφυλάσσω τα όριά μου για να μπορώ να ζω», δεν είναι αυτό αγάπη. Η αγάπη είναι θυσία. Η πνευματική ζωή ανταποκρίνεται στα λόγια του αποστόλου Παύλου που λέει: «Ο καθένας να μη ζητάει το δικό του, αλλά ο καθένας να ζητά του άλλου». Αν το κάναμε αυτό στις μέρες μας, θα είχαμε έναν άλλο πολιτισμό. Εμείς τι κάνουμε; Έχουμε κάνει στάση ζωής το λόγο «δικό μου και δικό σου». Αυτό που ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χαρακτηρίζει τη «μεγαλύτερη κατάρα του κόσμου». Αυτός ο άνθρωπος δεν θα υποψιαστεί τι σημαίνει «Χριστός», τι σημαίνει «ζωή» και δεν θα είναι ικανός ποτέ να οικοδομήσει αληθινές σχέσεις.
Ο Χριστός σταυρώθηκε ώστε να μας πει: «Η αγάπη επιβεβαιώνεται μόνο διά του σταυρού». Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Κάποιος θα πει: «Δεν μπορώ να το κάνω αυτό». Το «δεν μπορώ» είναι «δεν θέλω». Όλα είναι θέμα απόφασης. Άρα, αποφασίζουμε και λέμε: «Πού είμαι προσανατολισμένος; Στο σύστημα του κόσμου, που λέει να είμαι εγώ καλά και δεν με νοιάζει για τον άλλον, ή είμαι με τον Χριστό και γίνομαι οικουμενικός άνθρωπος;». Ο οικουμενικός άνθρωπος δεν είναι ιδεολόγημα, αλλά είναι στάση ζωής. Η καρδιά μου είναι «ανοιχτή» και προσφερόμενη σε κάθε άνθρωπο. Σημαίνει είμαι έτοιμος να «σταυρωθώ» για κάθε άνθρωπο αδιακρίτως.
Καλώς ή κακώς, η αγάπη προϋποθέτει κόπο και κόστος. Γι’ αυτό και σήμερα τη φοβόμαστε. Έτσι, επιλέγουμε να αρνηθούμε τον κόπο και δεν μαθαίνουμε στην υπομονή και στην αγάπη. Δεν ξέρουμε ν’ αγαπούμε, να σχετιζόμαστε και γινόμαστε ιδιότροποι. Λέει ένας άγιος της Εκκλησίας μας: «Αν δεν αγαπήσεις τον πόνο, δεν μπορείς να αισθανθείς την παρουσία του Χριστού». Εμείς τρέμουμε τον πόνο. Και τι γίνεται; Περνάνε τα χρόνια και δεν έχουμε κατανοήσει το λόγο της ύπαρξής μας και δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε και ν’ αγαπηθούμε. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως δεν θα κριθούμε τόσο για τις αμαρτίες μας, όσο για την τεμπελιά και τη ραθυμία μας, που δεν κάναμε το καλό και δεν προσφέραμε στον άλλον άνθρωπο.
Ο Κύριος, λοιπόν, έρχεται να μας αφυπνίσει μ’ αυτό τον τρόπο. Να μας πει ότι: «Η αγάπη προϋποθέτει σταυρό». Αυτό μας δίνει μετά το άνοιγμα να δεχθούμε και ν’ αγαπήσουμε τον καθένα. Να είμαστε συγχωρητικοί, απλοί και άνετοι. Δεν θα μας κρίνει ο Θεός για τις πτώσεις μας, αλλά για το βαθύτερο πρόβλημά μας. Όταν πάει ο άνθρωπος και παραπονείται και λέει πως δεν μπορεί και γκρινιάζει, είναι εκτός της πνευματικής πραγματικότητας.
Ο Χριστός, όμως, μας δίνει αυτό το «άνοιγμα». Τότε, θα συνειδητοποιήσουμε ποια είναι η ζωή. Να θυμόμαστε: Και λάθη να κάνουμε, να γνωρίζουμε ένα πράγμα: Ο δρόμος προς τη Βασιλεία του Θεού δεν ανοίγει από νίκη σε νίκη, αλλά από ήττα σε ήττα. Δεχόμαστε να χάσουμε για χάρη του άλλου και προσφέρουμε αγάπη. Γι’ αυτό ζούμε: Να παίρνουμε αγάπη απροϋπόθετα απ’ το Θεό και απροϋπόθετη αγάπη να δίνουμε στον αδελφό μας, όποιος και αν είναι αυτός.
