Το ελαιοτριβείο Βρανά παραδομένο για δεκαετίες στη φθορά του χρόνου, στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 ήταν ένα συγκρότημα ερειπωμένων κτιρίων – χαλάσματα, όπως τα λένε στη Γέρα. Όμως “στο dna του ήταν η βαριά ιστορία της ελαιουργίας” στη Λέσβο, τότε που το εμπόριο και η ελαιοκαλλιέργεια ανθούσαν.
Ο Νίκος Σηφουνάκης, ο πολιτικός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την διάσωση και την ανάδειξη των βιομηχανικών κτιρίων της Λέσβου, κυρίως όμως – με πολιτικό κόστος αυτό – για τη διάσωση των παραδοσιακών οικισμών που σήμερα βρίσκονται στην αιχμή του δόρατος του τουριστικού μας προϊόντος, έπαιξε κρίσιμο ρόλο και στο Ελαιοτριβείο Βρανά. Η αγορά του έγινε το 1999 και στην συνέχεια μέσω της εταιρείας Αρχιπέλαγος, με τον φίλο του αείμνηστο σκηνοθέτη και πρόεδρο, Νίκο Κούνδουρο, κατάφεραν να αναστήσουν την ιστορική αυτή μονάδα, μετατρέποντάς τη μέχρι το 2009 σε χώρο Μουσείου, Μελέτης και Έρευνας της βιομηχανικής ιστορίας αλλά και πρότυπο τυποποιητήριο βιολογικού ελαιολάδου, καθιστώντας την σημείο αναφοράς για ολόκληρη την περιοχή και για τη Λέσβο.
Στην αρχή η τοπική κοινωνία έβλεπε τα έργα ανάπλασης με επιφύλαξη εκτιμώντας ότι η Αρχιπέλαγος έρχεται να εκμεταλλευτεί το μουσείο και “να βγάλει εκατομμύρια”! Υπήρξαν όμως και πολλοί άνθρωποι της τρίτης ηλικίας εκείνης της περιόδου που είχαν δουλέψει στο ελαιοτριβείο σαν παιδιά, που βλέποντάς το ξανά να ορθώνεται μπροστά τους δάκρυζαν, καθώς τους θύμιζε τα παιδικά τους χρόνια, τους θύμιζε τις άλλες εκείνες εποχές και δεν το χωρούσε ο νους τους ότι βρέθηκαν κάποιοι και έδωσαν πνοή στους γκρεμισμένους τοίχους και τις πεσμένες στέγες.
Το Μουσείο Βρανά στα χρόνια που μεσολάβησαν έχει περάσει διά πυρός και σιδήρου, καθώς σε μία περιοχή χωρίς τουρισμό και ιδιαίτερα, όπως η Γέρα, η λειτουργία ενός Μουσείου όχι μόνο δεν είναι βιώσιμη αλλά αποτελεί άθλο για ρομαντικούς. Γι’ αυτό επιχειρήθηκε να εκχωρηθεί στο Ελληνικό Κράτος, ωστόσο η προσπάθεια δεν προχώρησε καθώς η εταιρεία Αρχιπέλαγος ήθελε ξεκάθαρους όρους που θα διασφάλιζαν τη συνέχεια του Μουσείου με τη σημερινή του μορφή.
Η διάσωση του Μουσείου την περίοδο 2006-2009 έγινε με την προσωπική επίβλεψη και καθοδήγηση του Νίκου Σηφουνάκη, που ως αρχιτέκτονας βάζοντας την προσωπική του πινελιά και το μεράκι του βίωσε την ενέργεια από κάθε κύτταρο της ζωντανής αυτής ιστορίας που το βιομηχανικό κτίριο εκπέμπει από γενιά σε γενιά, αποτελώντας το συνδετικό κρίκο του παρελθόντος με το μέλλον.
Σήμερα συμπληρώνονται 20 χρόνια από την αναστήλωσή του. Το ‘’Μουσείο-Ελαιοτριβείο Βρανά στον Παπάδο με τα ιστορικά του εκθέματα σε νέα παρουσίαση, ξεκινά έναν νέο κύκλο προσφοράς στον πολιτισμό του τόπου.
Τα εγκαίνια του Αναμορφωμένου Μουσείου θα γίνουν σε μια λιτή τελετή και θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 29 Ιουλίου, στις 19:30. Από τη θέση του Πρόεδρου της Εταιρείας Αρχιπέλαγος, ο Νίκος Σηφουνάκης, θα προλογίσει και θα αναφερθεί στο ιστορικό της ανακαίνισης και τους στόχους της μελλοντικής του λειτουργίας, ενώ θα παρουσιάσει τους βασικούς συντελεστές του εγχειρήματος, στους οποίους θα επιδοθούν αναμνηστικά. Θα ακολουθήσει ξενάγηση στους χώρους του Μουσείου- Ελαιοτριβείου.
Η γιορτινή βραδιά των εγκαινίων θα ολοκληρωθεί, στις 21:00, με συναυλία του κορυφαίου Γιώργου Νταλάρα στη μεγάλη αυλή του συγκροτήματος, η οποία πραγματοποιείται χάρη στην αφιλοκερδή συμμετοχή του.
Ο Γιώργος Νταλάρας θα βρίσκεται στο Μουσείο Βρανά για να υποκλιθεί σ’ αυτή τη μεγάλη προσπάθεια και προσφορά στον τόπο μας και από την πλευρά της η τοπική κοινωνία θα υποκλιθεί στο δικό του ταλέντο, ως ενός καλλιτέχνη που έχει αφήσει εποχή, σημαδεύοντας την ιστορία της πατρίδας μας στις δύσκολες εποχές κατά τις οποίες ενέπνευσε με τα τραγούδια που ερμήνευσε γενιές και γενιές. Κάπως έτσι, το Σάββατο 29 Ιουλίου η καρδιά της Λέσβου θα χτυπήσει στη Γέρα, στο Μουσείο Βρανά.
Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό, αλλά, λόγω περιορισμένου χώρου και για την αποφυγή συνωστισμού απαιτείται η επίδειξη δελτίων προτεραιότητας.
Για το κοινό που θέλει να παρευρεθεί στα εγκαίνια, και την συναυλία, τα δελτία προτεραιότητας διατίθενται από:
- Το Μουσείο Ελαιοτριβείο (Βρανά) στον Παπάδο
- Την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου (Σαπφούς 22, Μυτιλήνη)
- Το βιβλιοπωλείο Χατζηδανιήλ (Ερμού 19, Μυτιλήνη).
