Της Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπεύτριας, Ιωάννας Γρηγοράκη
Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή ή πιο γνωστή ως κατάθλιψη ανήκει στις διαταραχές συναισθήματος και έχει εξελιχθεί σε μάστιγα της εποχής. Δεν είναι κάτι που συμβαίνει σε ανθρώπους που είναι “παράξενοι” ή “τρελοί”. Μαζί με το άγχος (το οποίο συμβαίνει πιο συχνά από την κατάθλιψη) αποτελεί τη “γρίπη” των συναισθηματικών προβλημάτων. 25% των γυναικών και 12% των ανδρών θα υποφέρουν από μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Θα ήταν ασυνήθιστο για κάποιο άτομο να πει ότι ποτέ δεν έχει νιώσει “καταθλιπτικά”. Οι διακυμάνσεις της διάθεσης είναι φυσιολογικές και βοηθητικές, καθώς έτσι καταλαβαίνουμε ότι κάτι λείπει από τη ζωή μας και πως πρέπει να κάνουμε αλλαγές για να αισθανθούμε καλύτερα. Όμως, η κλινική κατάθλιψη διαφέρει από το συνηθισμένο αίσθημα θλίψης και διακρίνεται από πολλά συμπτώματα.
Για να πάσχει κάποιος από κλινική κατάθλιψη πρέπει να παρουσιάζει τουλάχιστον πέντε από τα ακόλουθα συμπτώματα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες κάθε ημέρα για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Τα συμπτώματα αυτά πρέπει να προκαλούν σημαντική δυσφορία και να μην οφείλονται στις επιπτώσεις κάποιας ουσίας ή ιατρικής κατάστασης.
1.Καταθλιπτική διάθεση που φαίνεται είτε από υποκειμενική εκτίμηση, είτε από παρατήρηση τρίτων (π.χ. συναίσθημα λύπης, απελπισίας, συνεχές κλάμα).
2.Μεγάλη ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης για όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες που φαίνεται είτε από υποκειμενική εκτίμηση, είτε από παρατήρηση τρίτων (π.χ. κάποιος να χάσει το ενδιαφέρον του να κάνει δραστηριότητες που πριν τον ευχαριστούσαν, όπως φροντίδα κατοικιδίου, περιποίηση κήπου, γυμναστική).
3.Σημαντική απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα ή αύξηση του σωματικού βάρους (π.χ. μεταβολή άνω του 5% του σωματικού βάρους σε ένα μήνα), ή μείωση ή αύξηση της όρεξης για φαγητό.
4.Αϋπνία ή υπερυπνία.
5.Ψυχοκινητικές αλλαγές που περιλαμβάνουν ανησυχία (π.χ. να μην μπορεί κάποιος να κάτσει ήρεμος· τρίψιμο του δέρματός του, των ρούχων του ή άλλων αντικειμένων) ή επιβράδυνση (π.χ. αργός λόγος, σκέψη, ή κινήσεις σώματος· αυξημένες παύσεις πριν δώσει κάποιος μία απάντηση).
6.Κόπωση ή απώλεια ενέργειας.
7.Έντονο αίσθημα αδικαιολόγητης ενοχής, αυτομομφής και αναξιότητας.
8.Μειωμένη ικανότητα σκέψης και συγκέντρωσης ή έντονη αναποφασιστικότητα.
9.Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονικός ιδεασμός.
Πώς θεραπεύεται;
Η κατάθλιψη θεραπεύεται είτε με ψυχοθεραπεία, είτε με φάρμακα, είτε με συνδυασμό και των δύο για ακόμη καλύτερα και πιο γρήγορα αποτελέσματα. Πολυάριθμες ερευνητικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε μεγάλα πανεπιστήμια ανά τον κόσμο έχουν δείξει με συνέπεια ότι η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι τόσο αποτελεσματική όσο η αντικαταθλιπτική φαρμακευτική αγωγή για την θεραπεία της κατάθλιψης. Πρόκειται για μία πολύ δομημένη, πρακτική και αποτελεσματική παρέμβαση για άτομα που υποφέρουν απο κατάθλιψη.
Αυτός ο τύπος θεραπείας θεραπεύει την κατάθλιψη αναγνωρίζοντας και αντιμετωπίζοντας τις συμπεριφορές και τα μοτίβα σκέψης που προκαλούν και συντηρούν την διαταραχή. Αυτή η θεραπεία εστιάζει στις τωρινές, στις εδώ-και-τώρα σκέψεις και συμπεριφορές κάποιου. Στόχος είναι όχι μόνο να μειωθούν τα συμπτώματά, αλλά και να μάθει κάποιος πώς να προφυλαχτεί από το να επιστρέψουν ξανά.
