Της Εριφύλης Γιαννάκα,
Νομικού Συμβουλευτικού
Κέντρου Μυτιλήνης
Κάθε βίαιη πράξη που βασίζεται στο φύλο και έχει σαν αποτέλεσμα τη σωματική, σεξουαλική και ψυχολογική βλάβη ή δυστυχία για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και των απειλών για βίαιες πράξεις, εξαναγκασμό ή αυθαίρετη στέρηση ελευθερίας, ανεξάρτητα αν η βία συμβαίνει στη δημόσια ή την ιδιωτική ζωή”: Ορισμός βίας βάσει του άρ. 1 της Διακήρυξης των Ενωμένων Εθνών για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Δυστυχώς τις περισσότερες φορές η βία κατά των γυναικών έχει ως στόχο την υποταγή της γυναίκας και την εκμηδένιση της ατομικής της υπόστασης. Η γυναίκα, όπως και κάθε άνθρωπος, έχει δικαίωμα, το οποίο είναι οικουμενικά θεσμοθετημένο και κατοχυρωμένο, να ζει χωρίς βία και διακρίσεις.
Το φαινόμενο της βίας περιέχει τέσσερις βασικές μορφές:
- Τη σωματική βία (ενδεικτικά: σπρωξιές, γροθιές, κλοτσιές, χτυπήματα στα διάφορα σημεία του σώματος με τα χέρια ή άλλα αντικείμενα, επιθέσεις με όπλο και μαχαίρι, απόπειρα πνιξίματος, γυναικοκτονία).
- Την ψυχολογική βία (ενδεικτικά: βρισιές, υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί, απειλές, δημιουργία κλίματος εκφοβισμού και τρόμου, γελοιοποίηση του θύματος, υπερβολική κτητικότητα και κοινωνική απομόνωση, συνεχής έλεγχος των κινήσεων, κλείδωμα στο σπίτι).
- Τη σεξουαλική βία (ενδεικτικά: βιασμός μέσα και έξω από μια σχέση, καταναγκαστική πορνεία (trafficking), σεξουαλική παρενόχληση και απειλές στο χώρο εργασίας).
- Την οικονομική βία (στέρηση οικονομικών πόρων πάνω στους οποίους η γυναίκα έχει δικαίωμα, στέρηση βασικών φυσικών αγαθών, παρεμπόδιση της γυναίκας να εργαστεί, απόκρυψη ή υπεξαίρεση των εισοδημάτων της).
Ειδικότερα οι μορφές βίας κατά των γυναικών που καλύπτονται από την Ελληνική Νομοθεσία είναι:
- Η Ενδοοικογενειακή βία
- Ο Βιασμός
- Η Σεξουαλική παρενόχληση
- Η σωματεμπορία (trafficking)
Άλλες μορφές βίας: Η παρενοχλητική παρακολούθηση (Stalking), η Διαδικτυακή παρενόχληση (Cyber bullying).
Όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία πρέπει να επισημάνουμε ότι δυστυχώς αντιμετωπίζεται σαν προσωπική και οικογενειακή υπόθεση. Γίνεται δύσκολα κατανοητό ότι ο τρόπος που λειτουργεί η ενδοοικογενειακή βία επηρεάζει όχι μόνο την οικογένεια, αλλά διαχέεται σε όλη την κοινωνία μέσα από την αναπαραγωγή πατριαρχικών μοντέλων και στερεοτύπων και την αυθαιρεσία του δράστη. Δυστυχώς αναπαράγονται οι σχέσεις ανισότητας και ανακυκλώνονται ως σταθερά του συστήματος.
Το Συμβουλευτικό Κέντρο Μυτιλήνης του Κ.Ε.Θ.Ι. με τη ΝΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ με την οπτική του φύλου που παρέχει μπορεί να βοηθήσει, μεταξύ άλλων, γυναίκες που βρίσκονται στην δύσκολη αυτή θέση με ποικίλους τρόπους:
- Ενημερώνει τη γυναίκα ότι η βίαιη συμπεριφορά του δράστη, είτε πρόκειται για σωματική βλάβη, είτε για βία και απειλή, είτε βιασμό και κατάχρηση σε ασέλγεια, είτε προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, συνιστά αξιόποινη πράξη που τιμωρείται με αυστηρότατες ποινές σύμφωνα με τον ως άνω Ν. 3500/2006, όπως τροποποιήθηκε με το Ν.4531/2018. Παράλληλα ενημερώνει τη γυναίκα για τα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει ώστε να αντιμετωπίσει τα περιστατικά της ενδοοικογενειακής βίας.
- Ενημερώνει τη γυναίκα για θέματα άμεσης προστασίας μέσω των ασφαλιστικών μέτρων, όπως είναι η δυνατότητα μετοίκησης του δράστη από την οικογενειακή κατοικία, απαγόρευση του δράστη να την πλησιάζει.
Επίσης η γυναίκα ενημερώνεται για τον Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών και των παιδιών τους, στον οποίο μπορεί να βρει προσωρινό κατάλυμα και ασφάλεια, και η ίδια και τα παιδιά της, μέχρι να μπορέσει να βάλει στη σειρά όλα τα θέματα τα οποία θα προκύψουν μετά την απομάκρυνσή της από την οικογενειακή κατοικία.
- Ενημερώνει τη γυναίκα για θέματα κυρίως Οικογενειακού Δικαίου, αλλά παράλληλα και για θέματα εργατικού, ποινικού και γενικότερα αστικού δικαίου.
- Ενημερώνει τη γυναίκα για την ψυχολογική και κοινωνική συμβουλευτική που μπορεί να λάβει από την Ψυχολόγο και την Κοινωνική Λειτουργό του Συμβουλευτικού Κέντρου. Επίσης η γυναίκα ενημερώνεται ότι το Συμβουλευτικό Κέντρο διαθέτει και εργασιακή συμβουλευτική, αν τα θέματά της είναι συναφή με τον τομέα αυτό.
- Ενημερώνει τη γυναίκα που δεν είναι Ελληνίδα (μετανάστρια ή προσφύγισσα) και έχει υποστεί ενδοοικογενειακή βία, για τα δικαιώματά της, όσον αφορά το καθεστώς παραμονής της στην Ελλάδα, την άδεια εργασίας της, καθώς και για τα δικαιώματα των παιδιών της.
- Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι η ενημέρωση των γυναικών που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, για τη νομική βοήθεια που μπορούν να έχουν και ειδικότερα για τα δικαστικά έξοδα που καλύπτονται από το Κράτος και από άλλους Φορείς. Ενδεικτικά: Η δωρεάν υποβολή μήνυσης στο Αστυνομικό Τμήμα, καθώς και το ευεργέτημα της πενίας στο δικαστήριο που παρέχεται από το Κράτος, που είναι η δυνατότητα δωρεάν εκπροσώπησης υπό προϋποθέσεις.
Επισημαίνεται ότι όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι δωρεάν και καλύπτονται από το απόρρητο.
Οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να απευθύνονται στο Συμβουλευτικό Κέντρο Μυτιλήνης:
Παπαδιαμάντη 2, Ισόγειο (Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 8 π.μ.-4 μ.μ.)
Τηλ.: 22510 34470 / E-mail: [email protected]
