Η δημοτική κοινότητα της Παναγιούδας βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα που προκαλεί αμηχανία, ανησυχία, αλλά και έντονο προβληματισμό. Το κοιμητήριο του χωριού έχει πλέον κορεστεί. Ούτε μια σπιθαμή γης δεν απομένει για ταφή, με αποτέλεσμα κάθε απώλεια κατοίκου να μετατρέπεται σε οδυνηρή διαδικασία όχι μόνο για τις οικογένειες, αλλά και για ολόκληρη την τοπική κοινωνία. Ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Παναγιούδας, Βαγγέλης Διόλατζης, αναφερόμενος στο οξύτατο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι υποστήριξε ότι «σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα να ταφεί ένας συμπολίτης μας. Για να συμβεί αυτό πρέπει να αδειάσουμε έναν άλλο τάφο, κάτι που δεν συνάδει ούτε με τις αρχές της θρησκείας μας, ούτε και με τους κανόνες ηθικής μιας κοινωνίας».
Ο ίδιος επισημαίνει ότι «το ζήτημα είναι γνωστό στη δημοτική αρχή εδώ και δύο μήνες. Παρά ταύτα, η πολυαναμενόμενη συνάντηση με τον δήμαρχο Μυτιλήνης, Παναγιώτη Χριστόφα, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη, ενώ ενήμερος είναι και ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Χρήστος Τσιβγούλης. Η κατάσταση δεν πάει άλλο. Κάτι πρέπει να γίνει ώστε να βρεθεί λύση».
Ακατάλληλη η προτεινόμενη τοποθεσία
Η δημοτική αρχή, αντιλαμβανόμενη τη σοβαρότητα της υπόθεσης, έχει προτείνει τη δημιουργία νέου χώρου ταφής σε διαφορετικό σημείο. Ωστόσο, η τοπική κοινότητα εμφανίζεται κάθετα αρνητική. Ο κ. Διόλατζης δεν κρύβει την απογοήτευσή του σημειώνοντας ότι «στο σημείο που έχει υποδειχθεί δεν μπορεί να πάει άνθρωπος ούτε καντήλι να ανάψει, όχι να γίνει νέο νεκροταφείο. Είναι πάνω στο βουνό και δύσκολα προσβάσιμο». Με βάση όσα υποστηρίζει ο πρόεδρος, η μόνη γρήγορη και ρεαλιστική λύση είναι η επέκταση του υφιστάμενου νεκροταφείου στο παρακείμενο οικόπεδο, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της κοινότητας για τα επόμενα χρόνια.
Η θέση του Δήμου Μυτιλήνης
Ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, αρμόδιος για τα δημοτικά κοιμητήρια, Χρήστος Τσιβγούλης, αναγνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος, τονίζοντας όμως πως «δεν είναι τωρινό, αλλά παλιό». «Συμφωνούμε ότι πλέον δεν υπάρχει χώρος για να ταφεί κάποιος συμπολίτης μας και ότι απαιτείται η αλλαγή του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Αυτό όμως χρειάζεται τουλάχιστον ένα με δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί».
Παράλληλα, επιβεβαιώνει ότι και η νέα προτεινόμενη θέση αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Για τον δήμο Μυτιλήνης αποτελεί πλέον μονόδρομο, είτε η επέκταση του υπάρχοντος χώρου, είτε η εξεύρεση μιας νέας, καταλληλότερης τοποθεσίας που να πληροί τις προδιαγραφές. Σχετικά με το ζήτημα της απαλλοτρίωσης του γειτονικού οικοπέδου, ο κ. Τσιβγούλης εμφανίζεται καθησυχαστικός: «Άνετα γίνεται η απαλλοτρίωση. Έχουμε έρθει σε επικοινωνία με την Πολεοδομία και αναμένουμε τις απαντήσεις. Υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που αφορούν στην απόσταση του κοιμητηρίου από σπίτια ή γεωτρήσεις, κάτι που εξετάζουμε σε συνδυασμό με την αλλαγή του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου».
Το κοινωνικό και ηθικό βάρος
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο πρακτικό, αλλά και βαθύτατα ηθικό και κοινωνικό. Η έλλειψη χώρου ταφής οδηγεί σε καταστάσεις που προκαλούν συναισθηματικό σοκ στις οικογένειες. Η προοπτική να «αδειάζουν» τάφοι για να ταφεί κάποιος άλλος συνιστά μια οδυνηρή διαδικασία που δεν συμβαδίζει με τις αξίες και τις παραδόσεις της τοπικής κοινωνίας. Σε μια κοινότητα, όπως η Παναγιούδα, όπου οι οικογενειακοί δεσμοί παραμένουν ισχυροί και οι τοπικές παραδόσεις βαθιά ριζωμένες, το νεκροταφείο δεν είναι απλώς χώρος ταφής. Είναι τόπος μνήμης, συλλογικής ιστορίας και σεβασμού.
Το πρόβλημα της Παναγιούδας αναδεικνύει για ακόμη μια φορά τις δυσκαμψίες του θεσμικού πλαισίου. Η αλλαγή Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου απαιτεί μακροχρόνιες διαδικασίες, εγκρίσεις από διάφορες υπηρεσίες και τελικά χρόνο που δεν έχει η κοινότητα. Στο μεταξύ, κάθε νέα απώλεια κατοίκου της περιοχής φέρνει το ζήτημα στο προσκήνιο με τρόπο επώδυνο.
Αναζητώντας λύση
Στην παρούσα φάση, δύο λύσεις υπάρχουν για το Δήμο Μυτιλήνης: Είτε η άμεση δρομολόγηση διαδικασιών για την απαλλοτρίωση του γειτονικού οικοπέδου και την επέκταση του υφιστάμενου νεκροταφείου, είτε η αναζήτηση μιας νέας τοποθεσίας με καλύτερες προδιαγραφές, έστω κι αν αυτή απαιτήσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για την κοινότητα της Παναγιούδας, όμως, η χρονική πίεση είναι αδιαπραγμάτευτη. Οι ανάγκες είναι άμεσες και το πρόβλημα δεν μπορεί να αναβάλλεται. Οφείλει η δημοτική αρχή να επιδείξει την απαιτούμενη αποφασιστικότητα ώστε να δώσει μια λύση που θα σέβεται τόσο την πρακτική όσο και την ηθική διάσταση του ζητήματος.
