Του Γρηγόρη Δουμούζη,
Θεολόγου, MSc Θεολογίας,
Φοιτητή Κοινωνιολογίας Παν. Αιγαίου
Ο Κύριος στο ευαγγέλιο της Κυριακής (Λκ. ε΄, 1-11) κάνει τους αποστόλους «αλιείς ανθρώπων». Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει πάνω σ’ αυτό: «Ο Κύριος διάλεξε αγράμματους αλιείς να δώσει τη χάρη Του, για να καταλάβουμε ότι όλα όσα γίνονται είναι του Θεού και της χάριτός Του». Αυτό συνηθίζει ο Θεός: Να διαλέγει τους αδύναμους και να τους καθιστά καθοδηγητές ανθρώπων ή να τους δίνει διάφορα χαρίσματα, ώστε να καταλάβουμε ότι τίποτα δεν είναι δικό μας.
Γιατί, όμως, επιλέγει τους μαθητές αυτούς; Ποιες προϋποθέσεις είχαν; Ο Κύριος όταν δίνει το χάρισμα βλέπει και τις προϋποθέσεις. Όσον αφορά τους αποστόλους, όταν ο Κύριος ζήτησε να ανέβει στο πλοίο για να διδάξει στο πλήθος, αλλά και όταν τους πρότεινε να ρίξουν τα δίχτυα σε μέρος που πίστευαν ότι δεν θα υπήρχε αποτέλεσμα, εκείνοι έκαναν υπακοή. Το πρώτο, λοιπόν, στοιχείο που μαρτυρεί την αγαθή διάθεση των μαθητών είναι η «υπακοή». Αφέθηκαν στο Θεό.
Στη συνέχεια, όταν διαπίστωσε το θαύμα ο Πέτρος, λέει: «Ἔξελθε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι ἀνήρ ἀμαρτωλός εἰμί, Κύριε». Η «ταπείνωση» και η «συναίσθηση». Συνήθως, οι άνθρωποι που δέχονται τη χάρη του Θεού ταράσσονται γιατί δεν πιστεύουν ότι ο Θεός τούς δίδει αυτό που τους δίδει, λόγω της αίσθησης της αμαρτωλότητος. Όπως μας λέει και ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Ανώτερος απ’ αυτόν που βλέπει αγγέλους είναι αυτός που έχει επίγνωση της αμαρτωλότητάς του». Άρα, οι προϋποθέσεις για να γίνουμε δεκτικοί στα «δώρα» του Θεού είναι η «υπακοή» και η «συναίσθηση της αμαρτωλότητάς» μας.
Επίσης, μας προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι ο Κύριος τους καθιστά «αλιείς ανθρώπων». Εμείς είμαστε σε λάθος δρόμο όταν νομίζουμε ότι με τις δικές μας δυνάμεις και με τις δικές μας παιδαγωγικές μεθόδους ή ποιμαντικές θα αλλοιώσουμε τους ανθρώπους και θα τους διορθώσουμε. Οι άνθρωποι δεν θέλουν ούτε καθοδήγηση, ούτε επίπληξη, ούτε έλεγχο. Θέλουν ζωντανούς φορείς της χάριτος του Θεού. Επειδή εμείς δεν είμαστε ζωντανοί φορείς της χάριτος του Θεού και νοιώθουμε την ενοχή, περισσότερο βασανίζουμε τους ανθρώπους μέσα απ’ τον έλεγχο που τους ασκούμε.
Για να μπορέσουμε, όμως, να θεραπεύσουμε τον διπλανό μας άνθρωπο, βασική προϋπόθεση αποτελεί πρώτα να θεραπεύσουμε τον εαυτό μας. Ποια είναι η θεραπεία του εαυτού μας; Η συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας και το άνοιγμα στο έλεος του Θεού. Οι γνώσεις είναι χρήσιμες, η κατάρτιση είναι και αυτή σημαντική, όπως και η δουλειά με τον εαυτό μας. Όμως, χωρίς στη βάση να είναι η σχέση με το Θεό, όλα είναι απλώς μια ταλαιπωρία και ένας θόρυβος.
Ο κόσμος δεν αλλάζει με τη δική μας επέμβαση. Το περιβάλλον που μας περιβάλλει δεν διορθώνεται με τη διαρκή αγωνία γι’ αυτό, αλλά ο κόσμος θ’ αλλάξει αν βρούμε την ειρήνη μέσα μας. Όπως λέει και ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Απόκτησε την ειρήνη μέσα σου και πολλοί θ’ αναπαυτούν κοντά σου». Σημειώνει σε μια ομιλία του ο π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος: «Η αιώνια ζωή δεν διδάσκεται με ρητορείες, αλλά με αγκαλιές, αγάπη και φως. Άλλωστε αυτό θα είναι η Βασιλεία του Θεού: μια μεγάλη αγκαλιά, μια μεγάλη επιστροφή στον «κόλπο» που μας γέννησε. Επιστροφή στο Φως, Φως γεμάτο ειρήνη και χαρά».
Η ειρήνη του Θεού, όμως, έρχεται όταν ανοιχτούμε στο Θεό, όταν παύσουμε να πιστεύουμε στις δυνάμεις μας, όταν καταλάβουμε ότι ο εαυτός μας δεν είναι το κέντρο του κόσμου, ότι δεν είμαστε εμείς οι θεοί και σεβαστούμε την καρδιά μας, ώστε να την τροφοδοτήσουμε απ’ αυτό που είναι ζωή, δηλαδή, απ’ την αγάπη του Θεού. Είναι βασικό να καταλάβουμε πως, όπως λέει και ο π. Βαρνάβας Γιάγκου, «δεν σωζόμαστε επειδή είμαστε κάποιοι, αλλά επειδή κάποιος μας αγαπάει»1.
Άρα, ας μην ταλαιπωρούμε τον κόσμο και ας μην θέλουμε να διορθώσουμε τους ανθρώπους. Μόνο να ζητήσουμε να δεχθούμε το Θεό μέσα στην καρδιά μας, να κατοικήσει η αγάπη Του μέσα μας και, τότε, τα πράγματα θα μπουν στη σειρά. Δεν διορθώνεται το κακό με το να «μαλώσουμε» μαζί του, αλλά διορθώνεται αν εμείς αλλάξουμε. Είναι αυτό που έλεγε ο Άγιος Πορφύριος: «Μέσα μας υπάρχει ένα σκοτάδι. Εμείς δεν πρέπει να μείνουμε στο σκοτάδι, αλλά να ανοίξουμε μια τρύπα να μπει το φως, να μπει ο Χριστός».
Αυτό, λοιπόν, έγινε και με τους αποστόλους. Έγιναν «αλιείς ανθρώπων» γιατί αυτός που «αλιεύει» τους ανθρώπους και τους σώζει είναι η χάρις του Θεού. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ο αληθινός πατέρας, η αληθινή μητέρα και ο αληθινός παιδαγωγός είναι αυτοί που παύουν να ζουν και να ενεργούν ο ίδιοι, αλλά αφήνουν το έλεος του Θεού να ενεργήσει. Τότε, θα υπάρχει ανάπαυση, ελευθερία και ενότητα στο χώρο που υπάρχουμε και ζούμε.
1 π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, Η ενοχή της χαράς, Αρμός, 102016, 19-20.
