(Αφιερωμένο με αγάπη)
Πιτσουνόσκυλα βάφτισε ο φίλος μου ο Β. δυο ερωτευμένα φιλαράκια μας που γνωρίστηκαν στην Τήνο, που παίξανε κορώνα-γράμματα τα φεγγάρια και δημιούργησαν έναν απρόβλεπτο κονιορτό.
Μια ξανθιά ολόδροση φρεγάτα κι ένα αγόρι σεμνό και “μπλαβιασμένο”.
Πιτσούνια στην Τήνο…
λένε τα περιστέρια τα οποία εκτρέφουν εδώ και αιώνες για το μεζέ τους, τα περιττώματά τους που αποτελούν εξαιρετικό οργανοληπτικό λίπασμα για τα περιβόλια, αλλά και τα εκπαίδευαν σαν ταχυδρόμους, έτσι όπως τους έδειξαν οι Ενετοί που ήρθαν στο νησί το 1200 κι έμειναν μέχρι το 1750 περίπου. Κάπως έτσι ακόμα παλαιότερα στην ιστορία, ο βασιλιάς Σολομώντας έστελνε με τέτοια περιστέρια τις διαταγές του στις επαρχίες του βασιλείου του.
Οι περιστεριώνες της Τήνου…
είναι πάνω από 600 και οι Τηνιακοί μάστορες κατάφεραν να δημιουργήσουν αριστουργήματα, που αποτελούν εξαιρετικά μνημεία λαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια απαγορεύτηκε η μετατροπή τους σε κατοικίες, αλλά όσοι έχουν γίνει αποτελούν από τα πιο ακριβά σπίτια της Ελλάδας.
Μεζές
Τα πιτσούνια στην Τήνο τα μαγειρεύουν κοκκινιστά στην κατσαρόλα και τα σερβίρουν με πατάτες τηγανητές ή ρύζι. Η νοστιμιά τους είναι αμφισβητούμενη, καθώς εγώ προσωπικά δεν τα τρώω, άλλοτε γιατί τα λυπάμαι, άλλοτε γιατί μου φαίνονται σαν άνοστες κότες και άλλοτε γιατί τα ολόλευκα περιστέρια έχουν μια περηφάνια και κομψότητα που με αποτρέπουν να τα συνοδέψω σε γεύμα με το τηνιακό ρακί! Ιδεοληψία; Μπορεί!
Πρόσφατα διάβασα πως τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν τα φτερά, το αίμα και την καρδιά των περιστεριών για να παρασκευάζουν θεραπευτικές κρέμες, ενώ αποτελούσαν κι ένα θαυμάσιο στόχο για όσους επιθυμούσαν να εξασκηθούν στην σκοποβολή. Έλεος!
Στο διά ταύτα
Κάθε χρόνο, μ’ έναν περίεργο τρόπο τα καλοκαίρια κουβαλούν μαζί τους όλες εκείνες τις αναμνήσεις που κάνουν τη ζωή μας πιο όμορφη, στην πιο εναρμονισμένη με τον ανθρώπινο νου και κορμί, εποχή.
Έτσι φέτος με ζώνουν τα φίδια – από χαρά, συγκίνηση και νοσταλγία – καθώς θυμάμαι ξανά τις θορυβώδεις παρέες της Τήνου με τους από καρδιάς μοναδικούς φίλους μου που κατέφθαναν φουριόζοι να γευτούν τις τιρκουάζ θάλασσες και να ρουφήξουν το αγέρι των Κυκλάδων.
Εκεί σ’ αυτό το σπίτι του Κάμπου γεννήθηκαν ανεξίτηλοι έρωτες, ειπώθηκαν μυστικά, δόθηκαν υποσχέσεις! Άλλα κράτησαν, άλλα εξελίχτηκαν. Τίποτα όμως δεν ξέφτισε και τίποτα δεν πήγε χαμένο.
Τι κι αν “πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή;” (Σεφέρης)
Τι κι αν χωρίζουν οι δρόμοι;
Τι κι αν δεν πηγαίνουμε πια όλοι μαζί στο νησί;
Τι κι αν το σπίτι εκείνο ανήκει πλέον σε νέους ιδιοκτήτες;
Τι κι αν δεν τρώμε πιτσούνια στην ταβέρνα Δροσιά του Βασίλη στον Κτικάδο με το οξειδωμένο ημίγλυκο κρασί που λατρέψαμε τότε;
Τι κι αν τα πιτσουνόσκυλα γίνανε μαλλιά κουβάρια;
Τα κρεμασμένα όνειρα που μείνανε μετέωρα δεν πάψανε ποτέ να θυμίζουν τα όμορφα χρόνια της αθωότητας μιας απαράμιλλης εποχής!
Έτσι…
Τα κοκκινιστά πιτσούνια στην κατσαρόλα με συνταγή της κυρά-Φραντζέσκας Δελαπόρτα από τη γενιά των σταυροφόρων συνέτειναν σ’ ένα ή πολλά καλοκαίρια, που άφησαν τα σημάδια τους σε όλους μας.
Πιτσούνια τηνιακά της Φραντζέσκας
Υλικά
4 πιτσούνια, καψαλισμένα
1 φλιτζ. λευκό, ξηρό κρασί
2 φύλλα δάφνης
1 κρεμμύδι, κομμένο σε φέτες
10 κόκκοι πιπεριού
3 σκελίδες σκόρδο
1 κ.σ. πελτέ ντομάτας
1/4 φλιτζ. ελαιόλαδο
5 φρέσκα κρεμμυδάκια, ψιλοκομμένα
1 φλιτζ. μαϊντανός, ψιλοκομμένος
2 φλιτζ. ελιές πράσινες, χωρίς τα κουκούτσια, μουσκεμένες για 2-3 ώρες σε βραστό νερό και ξεπλυμένες καλά
1-2 κουταλάκια κορν-φλάουερ
Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
Αποβραδίς ή την προηγούμενη μέρα, βάλτε τα πιτσούνια σε γαβάθα με τη μαρινάδα που θα φτιάξετε με το κρασί, τη δάφνη, το κρεμμύδι και τους κόκκους του πιπεριού, τον πελτέ και το σκόρδο.
Σε ρηχή κατσαρόλα ζεστάνετε το λάδι και προσθέστε τα πιτσούνια αφού τα στραγγίσετε καλά και τα σκουπίσετε, ώστε να μην είναι υγρά. Φυλάξτε τη μαρινάδα. Σοτάρετε τα πουλιά από όλες τις μεριές, να ροδίσουν. Βγάλτε τα και μόλις κρυώσουν λίγο, κόψτε τα στη μέση κατά μήκος.
Σοτάρετε στο λάδι τα φρέσκα κρεμμυδάκια και βάλτε ξανά τα πιτσούνια στην κατσαρόλα. Αδειάστε πάνω τους τη μαρινάδα. Χαμηλώστε πολύ τη φωτιά και σιγοβράστε για 20-35 λεπτά, μέχρι να μαλακώσει το κρέας τους.
Προσθέστε τις ελιές και το μισό μαϊντανό και βράστε για 10 λεπτά, βάζοντας ακόμα λίγο κρασί. Βγάλτε τα πιτσούνια και διατηρήστε τα ζεστά. «Δέστε» τη σάλτσα με το κορν-φλάουερ που θα διαλύσετε σε 2-3 κουταλιές κρύο νερό. Περιχύστε τα πουλιά με τη σάλτσα και πασπαλίστε με τον υπόλοιπο μαϊντανό.
