- Ανησυχία από τα νέα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα που ξεκινούν το ταξίδι τους από το Αφγανιστάν
- Βαρύτατες οι ευθύνες του Μηταράκη για το «βάρος» που συνεχίζει να σηκώνει το νησί μας
Σε μια περίοδο που το Αφγανιστάν βράζει και αναμένεται ραγδαία αύξηση των μεταναστευτικών ροών, μπορεί να συνεχίζεται η αποσυμφόρηση της Λέσβου, αλλά με σαφέστατα χαμηλότερη ένταση σε σχέση με τις μαζικές αναχωρήσεις προσφύγων και μεταναστών, που σημειώθηκαν τον περασμένο Ιούνιο. Επιπλέον, προφανώς με ευθύνη του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου και του αρμόδιου Υπουργού Νότη Μηταράκη, ενώ η Χίος και η Σάμος αδειάζουν, οι ρυθμοί αναχωρήσεων από τη Λέσβο είναι αισθητά χαμηλότεροι. Σαν αποτέλεσμα, η Λέσβος συνεχίζει να φιλοξενεί το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό αιτούντων άσυλο, που διαμένουν αυτή τη στιγμή στο Βόρειο Αιγαίο, με τον αριθμό των διαμενόντων στο νησί να είναι σχεδόν οκταπλάσιος σε σχέση με καθένα από τα υπόλοιπα νησιά.
Τα στατιστικά
Όπως είναι γενικά αντιληπτό, η Χίος είναι αυτή που από το ξεκίνημα της κρίσης «σηκώνει» το μικρότερο βάρος διαχείρισης του μεταναστευτικού, ως αποτέλεσμα των λιγότερων ροών προς το γειτονικό νησί και της πολιτικής αποσυμφόρησης, που ακολουθήθηκε. Αυτό προκύπτει όχι μόνο από το σύνολο των προσφύγων και μεταναστών που διαμένουν στο νησί, αλλά και από το ποσοστό αυτών σε σχέση με το μέγεθος του γενικού πληθυσμού.
Πιο συγκεκριμένα στις αρχές του Αυγούστου του 2019, λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της Κυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία δηλαδή, στο σύνολο των 15.824 μεταναστών που βρίσκονταν στα νησιά, οι 9.469 βρίσκονταν στη Λέσβο, οι 3.746 στη Σάμο και οι 2.609 στη Χίο. Πληθυσμοί που μεταφράζονται στο 60%, 24% και 16% του συνόλου του μεταναστευτικού πληθυσμού. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία της 25ης Αυγούστου, στη Λέσβο διαμένουν 4.104 αιτούντες άσυλο, 675 στη Σάμο και μόλις 525 στη Χίο, οπότε τα αντίστοιχα ποσοστά επιμερισμού του βάρους διαχείρισης της κρίσης έγιναν 77%, 13% και μόλις 10% αντίστοιχα. Με λίγα λόγια, ναι μεν ο συνολικός αριθμός των αιτούντων άσυλο στη Λέσβο μειώθηκε, αλλά αναλογικά μεγάλωσε το βάρος, που επωμίζεται το νησί.
Πώς προέκυψαν, όμως, αυτοί οι πληθυσμοί στο Βόρειο Αιγαίο; Με ρυθμούς αποσυμφόρησης που από τον Μάιο έφταναν μόλις 14% κάθε μήνα στη Λέσβο, ενώ άγγιζαν το 26% στη Χίο και το 27% στη Σάμο. Και αυτό με αποτέλεσμα, να φτάσουμε στη Χίο να φιλοξενείται τελικά αριθμός προσφύγων και μεταναστών, που αναλογεί στο 1% του συνολικού πληθυσμού του νησιού, το διπλάσιο 2% στη Σάμο και το τετραπλάσιο 4% στη Λέσβο.
Ακόμα κι έτσι, όμως, ο κ. Μηταράκης, έχει να διαχειριστεί και ενδεχομένως να ενδώσει στη μεγάλη πίεση, που του ασκείται στην εκλογική του περιφέρεια. Και αυτό, γιατί αν και στη Χίο διαμένουν πλέον λίγες εκατοντάδες μεταναστών, οι κάτοικοι φαίνεται πως δεν τού «συγχωρούν» το ότι δημιουργεί ένα νέο κλειστό κέντρο στο νησί. Αυτό την ίδια στιγμή, που είναι πασιφανής πολιτική επιλογή, η Λέσβος να αποτελέσει ένα τεράστιο νησί φιλοξενίας αιτούντων άσυλο.
Τι έρχεται
Την ίδια στιγμή, η χαοτική κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν, έπειτα από την αποχώρηση των Αμερικανών και τη σαρωτική επικράτηση των Ταλιμπάν στη χώρα, όπως είναι φυσικό, προκαλεί προβληματισμό, για ένα νέο μεγάλο κύμα μεταναστευτικών ροών και το κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να το αντιμετωπίσει.
Τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα με αναλυτές, οι Ταλιμπάν δεν φάνηκαν διατεθειμένοι να εμποδίσουν την έξοδο από την χώρα, διασφαλίζοντας μικρό αριθμό αντιφρονούντων εντός των συνόρων τους. Διάσταση απόψεων υπάρχει, όμως, για το κατά πόσο οι γειτονικές χώρες φαίνονται πρόθυμες – για διαφορετικούς λόγους η καθεμία – να απορροφήσουν τον προσφυγικό πληθυσμό, με αξιωματούχους από την Ε.Ε. να εκτιμούν πως μάλλον κάτι τέτοιο θα συμβεί, αλλά και με σημαντική μερίδα διεθνολόγων, να προβλέπει το αντίθετο. Η, δε, διχογνωμία για τους τρόπους διαχείρισης και εντός της Ευρώπης από την άλλη, δείχνει πως η Ένωση, πέρα από το αν έχει την «αντικειμενική» δυνατότητα φιλοξενίας ή και μετέπειτα ενσωμάτωσης προσφύγων, είναι μάλλον ανέτοιμη να αντιμετωπίσει ένα νέο μεγάλο κύμα μεταναστευτικών ροών. Κάτι που είναι αδικαιολόγητο, καθώς δείχνει πως δεν πήρε κανένα μάθημα από την εμπειρία και τις αναμφισβήτητες αποτυχίες της – εν εξελίξει – κρίσης του 2015.
Μεταξύ των χωρών που θα επηρεάσουν τις εξελίξεις και η Τουρκία, ο ρόλος της οποίας προφανώς και θα είναι κομβικός για το πώς θα εξελιχθούν οι ροές προς την χώρα μας, που είναι ήδη η Νο 1 πύλη εισόδου προς την Ευρώπη. Ο μονομερής χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς χώρας προς τους Αφγανούς από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, που πριν λίγες μέρες τέθηκε από το δεύτερο ως ένα από τα βέλη στη φαρέτρα του δεν εγγυάται φυσικά τίποτα, όσο αισιόδοξος και αν μπορεί να ακούγεται σε συγκεκριμένο μόνο ακροατήριο. Το παιχνίδι θα κριθεί μεταξύ άλλων στη διαπραγμάτευση που θα υπάρξει μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας για τους τρόπους, που από κοινού θα διαχειριστούν το ζήτημα, και τα αντίστοιχα κονδύλια που συνεπάγεται αυτό, με την πλευρά της γειτονικής χώρας να υποστηρίζει πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει συμφωνία για το πώς θα γίνει αυτή η διαχείριση.
Βούτυρο στο ψωμί
Όλα αυτά βέβαια, αποτελούν βούτυρο στο ψωμί του Νότη Μηταράκη και της πολιτικής δημιουργίας μεγάλων δομών φιλοξενίας στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και εν προκειμένω στη Λέσβο. Στο ενδεχόμενο οι μειωμένες ροές, όπως για παράδειγμα ο αριθμός των μόλις 61 προσφύγων και μεταναστών που έφτασαν στη Λέσβο τον Αύγουστο (οι 24 μόλις χθες στην περιοχή της Βαρειάς), να αποτελέσουν μια… παλιά ανάμνηση, όταν οι βάρκες θα συρρέουν ξανά μαζικά και προς το νησί μας, το νέο φαραωνικό ΚΥΤ θα προταχθεί ως η εύκολη λύση, η οποία θα εφαρμοστεί όμως σε βάρος μεταναστευτικού και ντόπιου πληθυσμού.
Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα ποιοι θα είναι οι σύμμαχοι αυτής της πολιτικής του κ. Μηταράκη στη Λέσβο, πέρα από τη Δημοτική Αρχή της Μυτιλήνης που έχει ξεκάθαρα ταχθεί υπέρ της δημιουργίας νέας δομής. Ειδικότερα, αναμένεται με ενδιαφέρον η αντίδραση του Περιφερειάρχη, Κώστα Μουτζούρη, ο οποίος μπορεί δημόσια και με αφορμή τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν να έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και να επανέλαβε το «καμία δομή στα νησιά», αλλά την ίδια στιγμή πληροφορίες κάνουν λόγο όχι απλά για εξομάλυνση των σχέσεών του με τον κ. Μηταράκη, αλλά και για την τακτική τους επικοινωνία. Κάτι, που δείχνει πως ο Υπουργός ποντάρει αν όχι στη συνεργασία, τότε σίγουρα στη σιωπηλή ανοχή του Περιφερειάρχη για την εφαρμογή της πολιτικής του.
Ενδεχομένως και στο πλαίσιο της μετατροπής της Περιφερειακής Αρχής από μια ανεξάρτητη παράταξη, που «αντάρτικα» βρέθηκε απέναντι από την επίσημη της Νέας Δημοκρατίας, σε μια ομάδα ως επί το πλείστον γαλάζιων στελεχών, τα οποία δύσκολα θα επέλεγαν να συγκρουστούν με την Κυβέρνηση. Πόσο μάλλον, ο ίδιος ο Περιφερειάρχης, όταν σιγά-σιγά εξελίσσεται σε… εκλεκτό της.
