Του Αριστείδη Καλάργαλη
Πριν τις τελευταίες βροχές υπήρξε σχετική ανησυχία για τις ποσότητες του νερού που υπάρχει στους υπόγειους ταμιευτήρες. Αν θα έχουμε νερό το καλοκαίρι, για να καλύψουμε τις ανάγκες μας ή θα πούμε το νερό, νεράκι, κατά τη λαϊκή φράση. Η σκέψη μας για την έλλειψη νερού, για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης γίνεται μόλις φανεί το πρόβλημα. Αλλά ούτε και τότε γίνεται σοβαρή συζήτηση και ούτε προτείνονται τρόποι για οικονομία στη χρήση του νερού. Μόλις βρέξει το ξεχνάμε. Μόνο που αργά ή γρήγορα θα γίνει σημαντικό πρόβλημα. Για την ώρα ανοίγουμε τη βρύση του σπιτιού μας και τρέχει το νερό.
Διαβάσαμε ότι φέτος θα γεμίσει το φράγμα του Σεδούντα ποταμού και από αυτόν θα υδροδοτηθεί το Πλωμάρι. Το πόσα χρόνια φτιάχνεται αυτό το φράγμα το έχουμε ξεχάσει. Αν δεν κάνω λάθος δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα στις περισσότερες λιμνοδεξαμενές του νησιού μας. Πριν την καραντίνα βρέθηκα στη λιμνοδεξαμενή της Πέτρας. Γιατί αυτό το χάλι, γιατί δεν είναι γεμάτη νερό, όπως και όσες άλλες ανακοινώθηκε ότι θα φτιαχτούν; Ναι, έβρεξε, αλλά η μεγαλύτερη ποσότητα του νερού κατέληξε στη θάλασσα. Μια καλή διαχείριση των βρόχινων νερών θα συμπεριλάμβανε και την ανακοπή της ροής τους. Να εμποδιστεί η ελεύθερη ροή τους προς τη θάλασσα, με μικρά αναχώματα και μικρούς ταμιευτήρες. Και περισσότερο να ρωτήσουν τους ειδικούς για αυτό το θέμα. Παρόμοιες πρακτικές εφαρμόστηκαν στην Απείρανθο της Νάξου, από τον Μανώλη Γλέζο, όταν ήταν κοινοτάρχης. Έτσι το χωριό ήταν αυτάρκες σε νερό. Να θυμίσουμε ότι ο Γλέζος ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτορας Γεωλογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, για τις σχετικές εργασίες του. Δηλαδή οι επιστήμονες εκτίμησαν θετικά τα όσα πρότεινε και περισσότερο έπραξε για αυτό το θέμα.
Έχουμε παρατηρήσει ότι ανακοινώνονται διάφορα θέματα, καλά ως τίτλοι, αλλά συχνά αυτά μένουν στις εξαγγελίες ή εγκαταλείπονται μετά από κάποιο διάστημα. Πριν τριάντα και παραπάνω χρόνια έγινε ένα φράγμα στον ποταμό Τσιχράντα, για να ποτίζονται τα κτήματα της περιοχής. Ουσιαστικά ήταν ένας μεγάλος τσιμεντένιος τοίχος, που ανέκοπτε τη ροή του νερού. Μετά από κάποια χρόνια ο χώρος που συγκεντρωνόταν το νερό γέμισε χώματα που κατέβασε το ποτάμι. Οπότε πάει το έργο. Αν αναζητήσουμε στην περιοχή μας παρόμοιες πρακτικές δεν θα δυσκολευτούμε να τις εντοπίσουμε. Ας σκεφτούμε ως πότε οι γεωτρήσεις θα μας δίνουν το αναγκαίο νερό. «Δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές / μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές, που ηχούν και που / τις προσκυνούμε», μας λέει ο Σεφέρης. Να παρακαλάμε οι λέξεις να μείνουν μόνο στίχοι.
Την ίδια περίοδο πληροφορηθήκαμε ότι δημοπρατούνται, θα αρχίσουν, ξεμπλοκάρουν τα έργα σε κάποιους βιολογικούς καθαρισμούς. Μα γιατί δεν έχουν τελειώσει, δεν λειτουργούν πλήρως σε όλο το νησί, είναι το ερώτημα. Να ξαναπούμε ότι υπάρχει βιολογικός στην πόλη της Μυτιλήνης, αλλά οι παραθαλάσσιες περιοχές – Μακρύ Γιαλός, Λιμάνι και Επάνω Σκάλα – συνεχίζουν να δέχονται λύματα. Αυτό δεν το χωρά ο κοινός νους. Γιατί οι βιολογικοί καθαρισμοί φτιάχνονται για να μην πέφτουν τα λύματα στις θάλασσες, στα ποτάμια, στις λίμνες.
Κάποτε, όταν είχαμε επισκεφτεί με κάποιο σχολείο τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού της Μυτιλήνης οι μαθητές ρώτησαν: «Γιατί το νερό πέφτει στη θάλασσα, αφού έχει καθαριστεί;». Μας δόθηκε η απάντηση ότι η επεξεργασία δεν είναι τέτοιου βαθμού που να μπορεί το νερό να χρησιμοποιηθεί για άρδευση.
Για να μην μεμψιμοιρούμε· διαχρονικά γίνονται προσπάθειες και έργα. Κάποια ας γίνονται συντομότερα, καλύτερα και τελειότερα.
