Οι διακοπές στην Πέτρα ήταν στα must του καλοκαιριού στην παιδική μας ηλικία.
Εκεί, στην γειτονιά Αγία Μαρίνα – μακριά από τη θάλασσα – γιατί ο παππούς δεν έπρεπε να εκτίθεται στις υγρασίες και στην αλμύρα του Αιγαίου, ήταν το σπίτι της γιαγιάς.
Πατώματα από υπέροχες αλουστράριστες σανίδες από φυσικό ξύλο, ξύλινο ταβάνι κάτω από μια σκέπη με κεραμίδια που τα βράδια τα ποντίκια κάνανε χορό, κι ένας μπαξές ολόγυρα με ελαιώνα και πηγάδι, φούρνο με ξύλα, πεζούλες κι αμπελάκι, και μια τουαλέτα εξωτερική στα 30 μέτρα μακριά από το σπίτι.
Αυτή η απόσταση για την τουαλέτα και μαζί με την παρέλαση των ποντικιών στη στέγη ήταν οι δυο εφιάλτες μου, κάθε καλοκαίρι.
Εκεί έβλεπα τη γιαγιά με τη θεία Μαρίτσα να ζυμώνουν τα σταρένια μεγάλα ψωμιά και να τα ψήνουν στον ξυλόφουρνο. Έκοβαν τις μελιτζάνες από τον μπαξέ, τις κόβανε φέτες και τις περνάγανε από κλωστή για να τις κρεμάσουν στο υπόγειο του σπιτιού να ξεραθούν για το χειμώνα. Εκεί ήταν το κελάρι με τα κιούπια, τα λάδια, όλες τις σοδιές, το κατσικίσιο τυρί που έφτιαχνε η γιαγιά με πυτιά από τα ζωντανά της, οι ελιές, αλλά και το μοσχοβολιαστό σαπούνι από αγνό λιόλαδο.
Εκεί μέσα σ’ αυτό το υπόγειο κελάρι μας υποσχόταν ο παππούς πως θα βρούμε τις χρυσές λίρες μέσα σ’ έναν γκαζοτενεκέ … όταν εκείνος θα είχε “φύγει”.
Ποτέ δεν τις βρήκαμε.
Ωστόσο χρόνια μετά έσκαψα στον κήπο και ξέθαψα τις δυο γνήσιες μυλόπετρες που η γιαγιά είχε βάλει ανάμεσα στο πλακόστρωτο της αυλής της και τις κουβαλάω μαζί μου σαν το μεγαλύτερο θησαυρό.
Από νωρίς Ιούλιο και Αύγουστο μάζευε καθημερινά γάλα στο γκιούμι, το ειδικό δοχείο γάλακτος, για να γίνει ξινόγαλο για τον τραχανό (έτσι τον λέμε εμείς τον τραχανά) που τον άπλωνε στα λευκά σεντόνια στον ήλιο και στη συνέχεια τον έτριβε ή τον έκανε χάχλες.
Έκανε ζυμάρι για να φτιάξει το χειροποίητο κριθαράκι και τις χυλοπίτες της. Μάζευε σύκα κι έφτιαχνε τα γεμιστά ξερά, πετιμέζι και ρετσέλι.
Παξιμάδι εφτάζυμο το ωραιότερο της ζωής μου από μαγιά ρεβιθιών.
Έκανε γλυκά του κουταλιού με όλα τα φρούτα της εποχής, τον “κουκτσάτο χαλβά” με μυζήθρα από πρόβειο γάλα, λιαστές ντομάτες, σάλτσα στα μπουκάλια με δικές της ντομάτες, κι ό,τι νόστιμο. Σοδειές για τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Να γεμίζει τα καλάθια και να μας στέλνει με καλούδια.
Εμείς παιδάκια καθόμασταν στα σκαλιά του σπιτιού τ’ απογεύματα να βλέπουμε τους περαστικούς να διασχίζουν το χωματόδρομο είτε προς το Πετρί ή προς το χωριό.
Από κει περνούσαν τα γαϊδουράκια με τους καβαλάρηδες πάνω.
Από κει καθημερινά περνούσε κι ο λεβέντης ο Ρήγας με τ’ άλογο, ο γιος της κυρά Ρηγούδας.
Αυτός πάντα μου δημιουργούσε ένα συναίσθημα θαυμασμού και φόβου μαζί.
Μιλούσε παλικαρίσια, καλησπέριζε τον παππού, έλεγε τα νέα, σχολίαζε.
Οι χαρακιές στο πρόσωπό του ήταν χαρακτηριστικές, όπως και η μαντήλα που φορούσε.
Για χρόνια πολλά όταν σκεφτόμουν τις διακοπές μου στο χωριό πάντα θυμόμουν τον Ρήγα.
Αλλά και άλλες γυναίκες και άνδρες της γειτονιάς κάνανε τη βόλτα τους προς το σταυροδρόμι και χαιρετιόντουσαν με τους παππούδες μου.
Αξέχαστα χρόνια, αθώα. Με ευγνωμοσύνη!
Κουκτσάτος ο Μυζηθροχαλβάς της Πέτρας
Τον έφτιαχναν με φρέσκια μυζήθρα, αλάτι και γάλα, πρόβειο ή κατσικίσιο και παραδοσιακά τον στέγνωναν στο μαγκάλι.
Τον έτριβαν στο «σταρικό» (χοντρό κόσκινο) και τον διατηρούσαν σε βάζα.
Με βάση αυτή την τριμμένη και στεγνωμένη μυζήθρα ετοίμαζαν στη στιγμή αυτόν τον μοναδικό και διαφορετικό χαλβά.
Ήταν ένα σπουδαίο κέρασμα στις ξαφνικές επισκέψεις, αλλά και σε κάθε ώρα που ήθελαν ένα γρήγορο και θρεπτικό γλυκό!
Υλικά
- 2 κούπες μυζήθρα φρέσκια τριμμένη στον τρίφτη
- 1 κούπα ζάχαρη
- 2 κούπες νερό
- 1/4 της κούπας μέλι
- Χυμός λεμονιού
- Ανθόνερο
- 1/2 κούπα αμύγδαλα, ασπρισμένα και καβουρδισμένα
Εκτέλεση
- Βάζουμε τη μυζήθρα σε βαθιά λεκάνη και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά. Ζυμώνουμε μέχρι να γίνει αφράτη. Πλάθουμε τη ζύμη σε μικρά πιτάκια, περίπου στο μέγεθος του κουραμπιέ. Τα μεταφέρουμε σε βουτυρωμένο ταψί και τα ψήνουμε στους 130 βαθμούς, για περίπου 25 λεπτά, μέχρι να στεγνώσουν, χωρίς να ροδίσουν. Βγάζουμε τα πιτάκια από το ταψί και όσο είναι ακόμα χλιαρά, τα τρίβουμε σε χοντρό κόσκινο ή στο μπλέντερ, μέχρι να γίνουν σαν τραχανάς.
- Απλώνουμε ξανά τον χαλβά στο ταψί και ψήνουμε στο φούρνο, στους 130 βαθμούς, για περίπου 30 λεπτά ακόμα, μέχρι να στεγνώσει εντελώς και να πάρει όμορφο χρυσαφί χρώμα. Ανακατεύουμε κάθε τόσο με ξύλινη κουτάλα.
- Βγάζουμε τον χαλβά από το φούρνο και τον αφήνουμε να κρυώσει.
- Τον διατηρούμε σε γυάλινα βάζα.
Ετοιμάζουμε το μυζηθροχαλβά
- Βράζουμε σε κατσαρόλα το νερό με τη ζάχαρη για 5 λεπτά.
- Όταν αρχίσει να δένει το σιρόπι, προσθέτουμε το μέλι και λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού. Βράζουμε για 2 λεπτά ακόμα. Προσθέτουμε τον μυζηθροχαλβά και συνεχίζουμε το βράσιμο για 2 λεπτά, ανακατεύοντας συνεχώς.
- Αποσύρουμε από τη φωτιά την κατσαρόλα, τη σκεπάζουμε με πετσέτα και αφήνουμε να σταθεί για 15-20 λεπτά.
- Ραντίζουμε μια πιατέλα με ανθόνερο και απλώνουμε το γλυκό σε πιατέλα.
- Ισιώνουμε την επιφάνεια με σπάτουλα βυθισμένη σε ανθόνερο. Κόβουμε το χαλβά σε κομμάτια και τον πασπαλίζουμε με αμύγδαλα.
- Σερβίρεται χλιαρός.
