Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Την Κυριακή η Εκκλησία μάς προτείνει δύο άξονες της πνευματικής ζωής. Ο πρώτος άξονας «πηγάζει» απ’ το ευαγγελικό ανάγνωσμα (Μκ. ι΄ 32-45) και ο δεύτερος από ένα πρόσωπο που τιμάει η Εκκλησία μας, την οσία Μαρία την Αιγυπτία. Αρχικά, στο ευαγγελικό ανάγνωσμα διαβάζουμε μια φράση πολύ ουσιαστική και πρακτική. Όταν ήρθαν σε φιλονικία οι μαθητές για το ποιος θα έχει την πρωτοκαθεδρία και τα πρωτεία ενώπιον του Κυρίου, ποιος θα είναι στα δεξιά Του και ποιος στα αριστερά Του, ο Κύριος, εφόσον πρώτα τους είπε κάποια λόγια, στο τέλος καταλήγει και λέει: «Όποιος θέλει να είναι πρώτος, οφείλει να είναι διάκονος όλων».
Αυτό το πράγμα το ακούμε και με πιο ωραίο τρόπο κατά τη Μ. Εβδομάδα. Εκεί ακούμε τον Χριστό να λέει αυτά τα τρυφερά λόγια: «Εάν θέλετε να είστε φίλοι μου, να με μιμηθείτε». Βλέπουμε πως μας θέλει φίλους Του ο Κύριος. Λέει για να είμαστε φίλοι Του, χρειάζεται να Τον μιμηθούμε. Πώς μπορούμε να γίνουμε «φίλοι» με τον Χριστό; Μας το λέει ο ίδιος: «Αυτός που θέλει να είναι πρώτος, να είναι δούλος και υπηρέτης όλων». Οπότε, εμείς είμαστε ελεύθεροι ν’ αποφασίσουμε αν θέλουμε να είμαστε φίλοι του κόσμου ή φίλοι του Χριστού.
Βεβαίως, λέει και κάτι άλλο το ευαγγέλιο: «Οι ισχυροί του κόσμου θέλουν να εξουσιάζουν τα έθνη». Χρησιμοποιεί αυτή τη φράση ο Κύριος για να τη μεταφέρει στη σκέψη και στη λογική των μαθητών του. Μπορεί να μην έχουμε εξουσία και δύναμη στον κόσμο, αλλά ο καθένας μας έχει μια «δυνατότητα εξουσίας» στο χώρο που βρίσκεται. Πώς γίνεται φανερή αυτή η «δυνατότητα εξουσίας»; Με το να επιθυμώ να κυριαρχώ πάνω στον άλλον και να απαιτώ αναγνώριση και τιμές. Μάλιστα, όταν δε γίνεται αυτό τρελαινόμαστε. Η βάση των προβλημάτων μας, κατά κύριο λόγο, είναι εξαιτίας του ότι δεν έγινε το δικό μας και έγινε του άλλου.
Η θεραπεία αυτού του προβλήματος είναι ο απλός λόγος του Κυρίου: «Αν θέλετε να είστε φίλοι μου, κάντε ένα απλό πράγμα: να με μιμηθείτε. Πώς; Να γίνετε υπηρέτες των άλλων».Θα πει, ίσως, κάποιος: «Εγώ δεν θα ικανοποιήσω ποτέ την ανάγκη μου; Δεν θα με καταλάβει εμένα ο άλλος ποτέ;». Η αλήθεια είναι πως αν είναι κανείς πλήρης και γεμάτος, δεν έχει αυτή την απαίτηση. Η πληρότητά του τον ωθεί στο ν’ αναπαύσει τον άλλον. Αν είμαστε κενοί, απαιτούμε απ’ τον άλλον να μας υπηρετήσει. Τα λόγια του Κυρίου είναι ξεκάθαρα. Το τι έχουμε μέσα μας το δείχνει αυτή η κατάσταση. Ακόμη και αν μας τιμούν οι άλλοι, μας καταλαβαίνουν και μας υπηρετούν, άραγε, θα είμαστε καλά και χαρούμενοι;
Το πρόβλημά μας βρίσκεται αλλού. Πού; Στο ότι δεν έχουμε νόημα ζωής. Έχουμε μπροστά μας την απειλή του θανάτου και δεν μπορούμε να τη διαχειριστούμε.Η ζωή μας είναι σε σκοτασμό. Όλα τα καλά να μας γίνουν, πάλι δεν θα βρούμε χαρά αν δεν βρούμε το λόγο ύπαρξής μας. Αυτό το μυστικό νόημα ζωής μάς αποκαλύπτεται στο πρόσωπο του Χριστού. Οπότε, η αρρώστια μας ή η υγεία μας φανερώνεται απ’ αυτό το πράγμα: κατά πόσο είμαστε ικανοί να καταλαβαίνουμε τον άλλον και να τον διακονούμε. Ή, για να το πούμε καλύτερα, κατά πόσο αυτό είναι χαρά μας να το κάνουμε. Θα πει κάποιος: «Μα είναι χαρά μας να υπηρετούμε τον άλλον;». Βεβαίως. Πώς φαίνεται αυτό; Υπάρχει ένα κίνητρο μέσα μας και ένας λόγος. Υπάρχει μια «φλόγα» μέσα μας που μας κινεί σ’ αυτή την κατεύθυνση. Είναι ο έρωτας της ζωής.
Τι είναι η «ζωή»; Όχι μια αφηρημένη έννοια, αλλά είναι ο Χριστός. Όσο είμαστε στραμμένοι στον Χριστό, εμπνεόμαστε περισσότερο και αποκτούμε τη δύναμη αυτό που βιώνουμε να το διοχετεύσουμε και στους άλλους. Ίσως κάποιος πει: «Όλα αυτά ακούγονται πολύ ρομαντικά, ουτοπικά και εξωπραγματικά». Δεν είναι, όμως, έτσι, διότι αυτά τα λόγια ενσαρκώνονται στην αγία που τιμάει η Εκκλησία μας την Κυριακή: Την οσία Μαρία την Αιγυπτία.
Η οσία Μαρία η Αιγυπτία ήταν μια πρώην πόρνη. Από πού ήξερε την «τέχνη» να γοητεύει τον εραστή; Η οσία σε πρώτη φάση κατάφερνε και «έριχνε τους άνδρες» και μετά κατόρθωσε να «ρίξει» τον Χριστό. Γιατί; Είχε πάθος στη ζωή της, κάτι που λείπει απ’ τις μέρες μας. Χρειάζεται να καταλάβουμε, επιτέλους, πως το πάθος δεν είναι κάτι κακό και αρνητικό. Η διαστροφή του πάθους είναι το πρόβλημα. Άνθρωπος χωρίς πάθος δεν είναι άνθρωπος. Εφόσον έχουμε την «πνοή του Θεού», έχουμε άπειρο πάθος για τον Άπειρο. Είμαστε συνεχώς ανήσυχοι και «αχόρταγοι». Έχουμε δύο επιλογές: Αυτό το πάθος ή το καταλαγιάζουμε μέσα μας, νεκρώνοντας την ύπαρξή μας, είτε το «ενεργοποιούμε» προς την αμαρτία ή προς το Θεό.
Η Μαρία η Αιγυπτία ήταν απόλυτη σε όλα. Με τον απόλυτο και ολοκληρωτικό τρόπο που αμάρτανε, με την ίδια ορμή στράφηκε στον Χριστό. Επομένως, είναι υπόθεση της διάθεσης της ψυχής μας. Να καταλάβουμε την αποτυχία και να στραφούμε σ’ Αυτόν που είναι η επιτυχία.Όλοι έχουμε τα πάθη μας και τις αδυναμίες μας. Μην κρυβόμαστε. Το θέμα είναι αν θ’ αποφασίσουμε να «κλειστούμε» στον εαυτό μας και στην ενοχή μας ή να καταθέσουμε τα πάντα στον Χριστό και «ν’ ανοίξουμε» την καρδιά μας σ’ Αυτόν. Έτσι, θ’ αντηχήσει στην καρδιά μας ο λόγος: «Εάν θέλετε να είστε φίλοι μου, να με μιμηθείτε. Αυτός που θέλει να είναι πρώτος, να είναι δούλος και υπηρέτης όλων».
Αν δεν συμβεί αυτό, θα «τρωγόμαστε» μεταξύ μας για το ποιος είναι ο πρώτος και ο δεύτερος, ποιος είναι ο καλύτερος και ο χειρότερος, ο δικαιωμένος και ο αδικημένος, θα τρελαινόμαστε στους λογισμούς και τέλος. Όμως, όλη η ιστορία κρίνεται απ’ το αν είμαστε ολοκληρωτικά στραμμένοι στον Χριστό. Τότε, δεν έχουμε διάθεση φιλονικίας. Η φιλονικία προέρχεται απ’ τη μειονεξία μας που προσπαθούμε να καταξιωθούμε έναντι των άλλων.
Η πραγματική, όμως, δικαίωση βρίσκεται στην καρδιά μας: Τι βιώνει η καρδιά μας, ποιος είναι ο θησαυρός της, ποιος λόγος και ποιο πρόσωπο κυριαρχεί στην καρδιά μας. Όταν έχουμε αυτή τη δικαίωση, δεν μας νοιάζει ν’ αποδείξουμε ότι έχουμε δίκιο και να τρελαινόμαστε. Αντιθέτως, βιώνουμε μια άλλη κατάσταση: Θέλουμε να γίνουμε η ανάπαυση του καθενός διότι μας ανάπαυσε και εμάς ο Θεός, δίνοντας, έτσι, απ’ την ανάπαυση του Θεού και στους άλλους.
