- «Χρειάζεται να υπάρξει ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να δίνονται περισσότερες ευκαιρίες στα Άτομα με Αναπηρία για κοινωνική ένταξη», λέει ο Θανάσης
- Ο κοινωνικός αποκλεισμός των Ατόμων με Αναπηρία είναι παράνομος, αφού συμβαίνει κατά παράβαση των άρθρων 21 και 26 της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Προχθές Σάββατο ήταν η Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στα Άτομα με Αναπηρία (Α.με.Α.), η οποία θεσπίστηκε και εορτάζεται από το 1992 με πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε., ενώ στην Ελλάδα ο εορτασμός της ημέρας αυτής έγινε για πρώτη φορά το 2012. Πρόκειται για μια ημέρα που αφιερώνεται στην ευαισθητοποίηση, την ενημέρωση, αλλά και τον προβληματισμό γύρω από τα δικαιώματα των ανθρώπων αυτών, αλλά και για τις ευκαιρίες που (δεν) τους παρέχονται, τόσο από την Πολιτεία όσο και την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Όταν αναφερόμαστε στα Άτομα με Αναπηρία, εγγενή ή επίκτητη, εννοούμε όσους ανθρώπους έχουν κινητική αναπηρία (π.χ. εγκεφαλική παράλυση, τετραπληγία, παραπληγία κ.λπ.), αισθητηριακή αναπηρία (κώφωση, τύφλωση κτλ.), νοητική-γνωστική αναπηρία (π.χ. αυτισμός, σύνδρομο Down, νοητική αναπηρία κ.λπ.), ψυχική αναπηρία (π.χ. μανιοκατάθλιψη, σχιζοφρένεια κ.λπ.), καθώς και άλλες αναπηρίες (π.χ. βαριές και πολλαπλές αναπηρίες κ.λπ.).
Τι λένε οι ίδιοι
Με αφορμή την σημαντική αυτή ημέρα, μιλήσαμε με την πρόεδρο της «ΚΥΨΕΛΗΣ», του Μικτού Κέντρου Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας για Α.με.Α., Βάγια Αλατερού, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα Άτομα με Αναπηρία στη Λέσβο, και ειδικότερα στη Μυτιλήνη, αλλά και για τις ανάγκες και τα δικαιώματά τους, όπως τα ζει η ίδια καθημερινά στο κέντρο. Η «ΚΥΨΕΛΗ» πρωτολειτούργησε το 1997 ως Νομαρχιακός Σύλλογος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και έκτοτε συνεχίζει το δύσκολο και σημαντικό έργο της. Αποτελεί μάλιστα την μόνη οργανωμένη κρατική δομή για Α.με.Α. πάνω στο νησί, ενώ έχει πιστοποιηθεί ως φορέας Παροχής Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Η κ. Αλατερού τόνισε την έλλειψη προσβασιμότητας που παρατηρείται μέσα στην πόλη, κάνοντας αναφορά στα πεζοδρόμια, τα οποία είναι είτε πολύ στενά, είτε κακοφτιαγμένα, με κολόνες της ΔΕΗ να ξεπροβάλλουν κάθε τόσο στη μέση του πεζοδρομίου, ενώ οι ράμπες είναι περιορισμένες σε πολύ συγκεκριμένα σημεία μέσα στην πόλη καθιστώντας έτσι την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία και ιδιωτικές επιχειρήσεις πολύ δύσκολη. Μίλησε ακόμα για τις περιορισμένες θέσεις πάρκινγκ για αμάξια αναπήρων, οι οποίες όταν υπάρχουν, συχνά καταλαμβάνονται από κάποιους… «έξυπνους».
«Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν και πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα από όλους μας. Χρειάζονται σεβασμό, αποδοχή, κοινωνική προστασία, καθώς και ισότιμη κοινωνική ένταξη μέσα από την συμμετοχή τους σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, την εργασία, την ψυχαγωγία, τον αθλητισμό, την εκπαίδευση», υπογραμμίζει η κ. Αλατερού.
Εκτός από τη συζήτηση που είχαμε με την πρόεδρο της «Κυψέλης», συναντήσαμε συμπολίτες μας, εν προκειμένω με κινητικά προβλήματα, οι οποίοι μοιράστηκαν μαζί μας τις εμπειρίες τους σε ό,τι αφορά την μετακίνησή τους μέσα στην Μυτιλήνη.
Ο Στράτος, με επίκτητη κινητική αναπηρία καθώς και ειδική αναπηρία, πλέον μετακινείται με τη βοήθεια ενός μπαστουνιού, συνεπώς η ζωή του μέσα στην πόλη είναι κάπως ευκολότερη τώρα. Ακόμη όμως, όπως και παλαιότερα που ήταν καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο, «βιώνει καθημερινά τον κοινωνικό αποκλεισμό». Όπως αναφέρει ο ίδιος, «αποφεύγω πλέον το περπάτημα στους δρόμους, παρότι μου το έχει συστήσει ο γιατρός μου, γιατί με εξαντλεί οποιαδήποτε μετακίνηση μέσα στην πόλη. Συνήθως όταν θέλω να πάω κάπου, θα ζητήσω από ένα φίλο μου να με μεταφέρει με το αυτοκίνητό του, και μάλιστα να με αφήσει σε σημείο που θα χρειαστεί να κάνω όσο το δυνατό λιγότερα βήματα».
Ο Στράτος μιλάει επίσης για την έλλειψη προσβασιμότητας και στα μέσα μεταφοράς, στα οποία οι ράμπες απλά δεν… υπάρχουν. Για την διασκέδαση δε μέσα στην πόλη, ούτε λόγος: «Οι άνθρωποι με αναπηρία μένουμε μέσα στο σπίτι κοιτώντας τα πράγματα απ’ έξω. Νιώθουμε ότι μας προσπερνάει η κοινωνία, οι εξελίξεις. Είναι έντονο το αίσθημα της απομόνωσης».
Όπως επισημαίνει σχετικά με την ευαισθητοποίηση του κόσμου ο ίδιος, «είναι τραγική η έλλειψη ενσυναίσθησης που παρατηρώ κάθε μέρα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια φορά που διέσχιζα τον παραλιακό δρόμο στην προκυμαία με το μπαστούνι μου, και οι οδηγοί που περίμεναν κορνάριζαν συνεχώς, ξεστομίζοντας αρνητικά σχόλια».
Για τις δυσκολίες και την αδιαφορία της Πολιτείας, αλλά και των τοπικών αρχών απέναντι στα Άτομα με Αναπηρία κάνει λόγο και ο Θανάσης, ο οποίος μετακινείται με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου: «Προσωπικά έχω βρει κάποιους τρόπους να αυτοεξυπηρετούμαι μέσα στην πόλη. Ωστόσο τα προβλήματα είναι σίγουρα πολλά και παραμένουν ανεπίλυτα εδώ και καιρό, παρά τις μεγάλες υποσχέσεις που δίνουν οι εκάστοτε δημοτικές και περιφερειακές αρχές. Παράλληλα, χρειάζεται να υπάρξει ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να δίνονται περισσότερες ευκαιρίες στα Άτομα με Αναπηρία για κοινωνική ένταξη».
Η «οδύσσεια» ενός Α.με.Α.
Οι μαρτυρίες των ανθρώπων αυτών, που σίγουρα δεν είναι οι μόνοι, κρούουν το καμπανάκι στους ιθύνοντες για την εικόνα αυτή της Μυτιλήνης εν έτει 2022. Ο κοινωνικός αποκλεισμός στον οποίο περιέρχονται αυτοί οι άνθρωποι, δεν είναι απλώς απάνθρωπος αλλά είναι και παράνομος, αφού συμβαίνει κατά παράβαση των άρθρων 21 (απαγόρευση διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω αναπηρίας) και 26 (ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες) του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για να μπορέσουμε να διαπιστώσουμε το μέγεθος του προβλήματος, καταγράψαμε με τον φωτογραφικό φακό μερικά από τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης, ενδεικτικά της απελπιστικής κατάστασης στην Μυτιλήνη όσον αφορά την προσβασιμότητα. Στην διαδρομή που ακολουθήσαμε από την περιοχή του Γηπέδου μέχρι την πλατεία Σαπφούς, βλέπαμε τέτοια πράγματα που… τρίβαμε τα μάτια μας. Στενά πεζοδρόμια, που αναγκάζουν τον πεζό να βγει στο οδόστρωμα, πόσο μάλλον όταν έχει κάποια κινητική ή άλλη αναπηρία. Λίγο παρακάτω, ενώ είναι ήδη στενό το πεζοδρόμιο, έρχεται να το στενέψει ακόμη περισσότερο ένας στύλος της ΔΕΗ. Περπατώντας την οδό Καβέτσου, παρατηρούμε ότι το υπερυψωμένο μέρος του πεζοδρομίου είναι επίσης απροσπέλαστο, αφού υπάρχουν μόνο σκαλιά, και όχι ράμπες. Επίσης, ενώ σε αρκετά σημεία υπάρχουν διαβάσεις, αυτές δεν συνοδεύονται από ράμπες, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους συμπολίτες μας με αναπηρία.
Περνάμε την διάβαση για να μπούμε στο πάρκο της Αγίας Ειρήνης. Το σημείο αυτό είναι ένα από τα ελάχιστα, μαζί με την Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών λίγο παρακάτω, όπου συναντά κανείς και διάβαση και ράμπες (ε, μην είμαστε και πλεονέκτες…). Μέσα στο πάρκο, ο φακός μας απαθανατίζει ένα είδος προς… εξαφάνιση στην Μυτιλήνη, το οποίο δεν είναι άλλο από τους διαδρόμους όδευσης τυφλών, οι οποίοι λόγω του άστατου καιρού των προηγούμενων ημερών είναι καλυμμένοι από πεσμένα φύλλα. Τα πεζοδρόμια πλάι στην Π. Κουντουριώτη, κατά μήκος της προκυμαίας, φτιάχνουν επίσης έναν αγώνα… μετ’ εμποδίων, τόσο με τα καθίσματα των καταστημάτων εστίασης, όσο και την κακοτεχνία των πεζοδρομίων. Φτάνοντας, επιτέλους, στην πλατεία Σαπφούς, βλέπουμε μια σειρά από σταθμευμένα μηχανάκια δίπλα στο πεζοδρόμιο, έτσι που χρειάζεται κάποιος να… αυτοσχεδιάσει προκειμένου να ανεβεί στο πεζοδρόμιο. Στο τέλος της διαδρομής καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τα περιστατικά έλλειψης προσβασιμότητας είναι πραγματικά αναρίθμητα, τα οποία δεν «χωράνε» σε ένα φωτορεπορτάζ.
