ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1974
Οι πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης
Του Στράτου Σαλαβού*
Αυτές κι αν ήταν κρίσιμες οι εκλογές. Μετά από δέκα δύσκολα χρόνια με την αποστασία του 1965, τις αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του βασιλιά, τη χούντα, με την τραγωδία της Κύπρου να εξελίσσεται, το να διεξαχθούν οι εκλογές σε καθεστώς πλήρους ελευθερίας ήταν ένας άθλος.
Οι εκλογές του 1974 ήταν οι πρώτες μετά το 1936 στις οποίες μετείχαν όλα τα κόμματα του πολιτικού φάσματος. Το ΚΚΕ που είχε τεθεί εκτός νόμου δημιούργησε συνδυασμό μαζί με την ΕΔΑ, ουσιαστικά βέβαια με το ΚΚΕ εσωτ. Όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση στην Αριστερά μετά την διάσπαση του 1968. Ο Ανδρέας Παπανδρέου δημιούργησε το δικό του κόμμα. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα που έχει μείνει στην ιστορία ως ΠΑΣΟΚ. Το Κέντρο που κυριάρχησε πριν την χούντα δημιούργησε έναν συνασπισμό δυνάμεων του χώρου και κατέβηκε στις εκλογές ως Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις. Ο Καραμανλής ίδρυσε την ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Και οι πρώτες εκλογές έγιναν μόλις τέσσερις μήνες μετά την πτώση της χούντας και την ανάληψη της εξουσίας από τον Καραμανλή. Επικρίθηκε για την απόφασή του να τελεστούν τόσο γρήγορα οι εκλογές μέσα σε αυτό το πολιτικό σκηνικό. Μάλιστα ο Χαρίλαος Φλωράκης είχε προτείνει πρώτα να γίνει το δημοψήφισμα και μετά οι εκλογές. Η απόφαση του Καραμανλή όμως ήταν σταθερή και επιθυμούσε γρήγορες διαδικασίες για να επανέλθει και να σταθεροποιηθεί το δημοκρατικό πολίτευμα.
Προεκλογικά στην Λέσβο
Προεκλογικά στην Λέσβο δεν ήρθε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο οποίος προτίμησε να μιλήσει σε πέντε μόνο μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο και Αθήνα). Από την πλευρά του πάλι ο Ανδρέας Παπανδρέου μίλησε σε περίπου 40 πόλεις και απηύθυνε χαιρετισμούς σε περίπου 50 κωμοπόλεις και χωριά.
Ο Καραμανλής εξουσιοδότησε τον υποψήφιο Δημήτρη Νιάνια να μεταφέρει τον χαιρετισμό του, θέμα που δημιούργησε γκρίνιες μεταξύ των τεσσάρων υποψηφίων. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου στις εννιά το βράδυ στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου την ίδια μέρα το μεσημέρι ήρθε στην Μυτιλήνη και μίλησε στις 7:30 το απόγευμα από το μπαλκόνι του τότε ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετάνια (γωνία Προκυμαία-Ερμού). Αμέσως μετά από την ομιλία έφυγε για το αεροδρόμιο όπου και αναχώρησε για Αθήνα.
Η Ενωμένη Αριστερά είχε τα γραφεία της στην Στοά Γρηγορίου, τα οποία εγκαίνια έγιναν την Κυριακή 3 Νοεμβρίου.
Από πλευράς Ένωσης Κέντρου-Νέες Δυνάμεις ήρθε στη Μυτιλήνη την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου και μίλησε στο ξενοδοχείο ΣΑΠΦΩ ο Ιωάννης Πεσματζόγλου. Μετά την ομιλία αναχώρησε με πλοίο για την Χίο.
Στον παρακάτω Πίνακα τα αναλυτικά αποτελέσματα των εκλογών στον Ν. Λέσβου αλλά και πανελλαδικά.
ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ Ν. ΛΕΣΒΟΥ
Αμπατζής, Βιγέλλης, Καλογήρου και Νιάνιας οι τέσσερις βουλευτές που εξελέγησαν
Αναλυτικά οι σταυροί όλων των υποψηφίων:
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
- Δημήτρης Νιάνιας 11.476
- Δούκας Καλογήρου 8.601
- Νίκος Βιγέλλης 5.655
- Στράτος Παπαευστρατίου 4.360
ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
- Κώστας Βασάλος 9.348
- Νίκος Γανίτης 5.390
- Δημήτρης Σφετούδης 2.195
- Προκόπης Πανταζής 380
ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ-Ν. ΔΥΝΑΜΕΙΣ
- Παναγιώτης Αμπατζής 4.176
- Δημήτρης Κούκος 3.639
- Ανδρέας Καλαϊτζής 2.782
- Δημήτρης Κατσάνης 1.171
ΠΑΣΟΚ
- Γεώργιος Μαλλιάκας 3.627
- Φωκίων Βουνάτσος 3.260
- Λευτέρης Κιοσκλής 3.156
- Γεώργιος Τσουπής 620
ΕΘΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
- Μάνος Γκιγκιλίνης 441
Στους παρακάτω πίνακες καταγράφονται τα υψηλότερα αλλά και τα χαμηλότερα ποσοστά των κομμάτων στον Ν. Λέσβου. Εντυπωσιάζει βέβαια το μεγάλο ποσοστό της ΝΔ στο Αμπελικό (75,60%) αλλά και της Ενωμένης Αριστεράς, πού αλλού, στον Μανταμάδο (67,50%).
*Ο Στράτος Σαλαβός είναι συγγραφέας του βιβλίου ΕΛΑΒΟΝ και συνεργάζεται με τα ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
