του Παράσχου Μανιάτη*
Σε μία κρίσιμη συγκυρία για την Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα βρίσκεται ενώπιον μιας ιστορικής ευκαιρίας: Την αξιοποίηση των ενεργειακών της κοιτασμάτων με τρόπο που όχι μόνο διασφαλίζει την εθνική κυριαρχία, αλλά και θέτει τις βάσεις για την οικονομική της αναγέννηση. Η εκτίμηση ότι η χώρα μας μπορεί να εισπράξει έως και το 25% από τα συνολικά κέρδη των εξορύξεων, εφόσον τηρηθούν οι διεθνείς συνθήκες και προχωρήσουν οι κατάλληλες υποδομές (όπως η καταπόντιση υποθαλάσσιων καλωδίων), αποτελεί εφαλτήριο για έναν εθνικό στόχο υψηλής σημασίας.
Κατοχύρωση κυριαρχικών δικαιωμάτων – Η περίπτωση του Καστελόριζου
Η θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστελόριζου αποτελεί σημείο-κλειδί στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), κάθε νησί, ανεξαρτήτως μεγέθους, δικαιούται Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Η Ελλάδα, ως πλήρως κυρίαρχο κράτος, έχει κάθε νόμιμο δικαίωμα να προχωρήσει σε ενεργειακές έρευνες και εγκαταστάσεις υποδομών, όπως η καταπόντιση καλωδίων εντός της δικής της ΑΟΖ.
Οι τουρκικές πιέσεις, που συχνά εκφράζονται μέσω απειλών ή διπλωματικών παρεμβάσεων τύπου “bullying”, οφείλουν να αντιμετωπιστούν μέσω της διεθνούς νομιμότητας και της ευρωπαϊκής στήριξης. Η Ελλάδα δεν προκαλεί, αλλά και δεν υποχωρεί.
Ο ρόλος της διπλωματίας και της εθνικής ομοψυχίας
Η εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς την υποστήριξη του συνόλου του λαού. Η εθνική ομοψυχία είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται κάθε διπλωματική νίκη. Απαραίτητη είναι η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων και η στρατηγική συνεργασία με συμμάχους που σέβονται τη διεθνή νομιμότητα και τα συμφέροντα της Ελλάδας.
Μόνο με σταθερές διπλωματικές βάσεις, θα επιτευχθεί η κατοχύρωση των κοιτασμάτων σε κρίσιμες περιοχές, όπως το Καστελόριζο, η Κρήτη και το Ιόνιο, διαμορφώνοντας έναν ισχυρό ενεργειακό άξονα που θα φέρει μακροπρόθεσμα οφέλη στη χώρα.
Ανταποδοτικά οφέλη – Η αρχή της οικονομικής απελευθέρωσης
Με τις σωστές επενδύσεις, την προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και την αξιοποίηση του 25% των συνολικών εσόδων, η Ελλάδα θα μπορούσε σε βάθος χρόνου να μειώσει δραστικά – ή και να εξαλείψει – το εξωτερικό της χρέος. Δεν πρόκειται απλώς για ένα όραμα, αλλά για έναν ρεαλιστικό εθνικό στόχο, εφόσον συνδυαστεί με σωστή διαχείριση, διαφάνεια και θεσμική σταθερότητα.
Συμπεράσματα: Ενότητα – Στρατηγική – Ανάπτυξη
Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια της εσωτερικής διάσπασης. Αντίθετα, πρέπει να δει την παρούσα ευκαιρία ως μοχλό εθνικής αφύπνισης. Η ενεργειακή αξιοποίηση των θαλάσσιων ζωνών της, η άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και η αταλάντευτη προσήλωση στο διεθνές δίκαιο είναι οι τρεις πυλώνες που θα οδηγήσουν τη χώρα στην επόμενη μέρα: Με εθνική ασφάλεια, οικονομική αυτάρκεια και πολιτική αυτοπεποίθηση.
Εμβάθυνση στην ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας: Τεχνικές, γεωπολιτική και οικονομικά οφέλη
- Τεχνικές λεπτομέρειες καταπόντισης υποθαλάσσιων καλωδίων
Η κατασκευή και εγκατάσταση υποθαλάσσιων καλωδίων αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τη μεταφορά ενέργειας και δεδομένων. Η διαδικασία περιλαμβάνει:
- Σχεδιασμό διαδρομής: Επιλογή της βέλτιστης πορείας που αποφεύγει γεωλογικούς κινδύνους και προστατεύει το περιβάλλον.
- Προετοιμασία καλωδίου: Χρήση υλικών ανθεκτικών στην πίεση και τη διάβρωση, με πολυεπίπεδη μόνωση.
- Εγκατάσταση: Χρήση ειδικών πλοίων που καταποντίζουν το καλώδιο στον βυθό, συχνά με τη βοήθεια υποβρύχιων ρομπότ για ακριβή τοποθέτηση.
- Συντήρηση: Τακτικοί έλεγχοι και επισκευές για διασφάλιση της λειτουργικότητας και διάρκειας ζωής του καλωδίου.
Γεωστρατηγικές συμμαχίες και η θέση της Ελλάδας
Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί πεδίο έντονου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Η Ελλάδα έχει ενισχύσει τη θέση της μέσω:
- Τριμερών συνεργασιών: Συμμαχίες με Κύπρο και Ισραήλ ή Αίγυπτο, προωθώντας κοινά ενεργειακά και αμυντικά συμφέροντα.
- Ευρωπαϊκής Ένωσης: Ως μέλος, η Ελλάδα αξιοποιεί την ευρωπαϊκή διπλωματία για την προάσπιση των δικαιωμάτων της.
- ΝΑΤΟ: Η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ προσφέρει πλαίσιο ασφάλειας και συνεργασίας με άλλες χώρες-μέλη.
Αυτές οι συμμαχίες ενισχύουν τη διαπραγματευτική ισχύ της Ελλάδας και συμβάλλουν στην περιφερειακή σταθερότητα.
Χάρτες Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ)
Η οριοθέτηση της ΑΟΖ είναι ζωτικής σημασίας για την εκμετάλλευση θαλάσσιων πόρων. Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα έχει δικαίωμα σε ΑΟΖ που εκτείνεται έως 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές της. Η ακριβής οριοθέτηση απαιτεί συμφωνίες με γειτονικές χώρες.
Οικονομικά οφέλη από τις εξορύξεις στα νότια της Κρήτης και η συμμετοχή της Chevron
Η περιοχή νότια της Κρήτης παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον για την εξόρυξη υδρογονανθράκων. Η εταιρεία Chevron έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για έρευνες στην περιοχή. Αν και συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα, η εμπειρία από άλλες περιοχές δείχνει ότι τέτοιες επενδύσεις μπορούν να αποφέρουν σημαντικά έσοδα στο κράτος μέσω:
- Δικαιωμάτων εκμετάλλευσης: Το κράτος λαμβάνει ποσοστό από τα κέρδη των εξορύξεων.
- Φορολογίας: Επιβολή φόρων στα κέρδη των εταιρειών.
- Δημιουργίας θέσεων εργασίας: Άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στον τομέα της ενέργειας.
Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι συμφωνίες με τις εταιρείες είναι επωφελείς για το δημόσιο συμφέρον και τηρούν τα διεθνή πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας.
Συμπεράσματα: Ολιστική προσέγγιση για εθνική ευημερία
Η Ελλάδα βρίσκεται σε κομβικό σημείο για την αξιοποίηση των ενεργειακών της πόρων. Η επιτυχία απαιτεί:
- Τεχνολογική επάρκεια: Επένδυση σε υποδομές και τεχνογνωσία.
- Διπλωματική ευελιξία: Ενίσχυση συμμαχιών και ειρηνική επίλυση διαφορών.
- Οικονομική σοφία: Διασφάλιση ότι τα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν για βιώσιμη ανάπτυξη και μείωση του χρέους.
Η Ελλάδα, με τη στρατηγική της θέση, μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως ενεργειακός κόμβος, συνδέοντας την Ευρώπη με την Αφρική και τη Μέση Ανατολή μέσω τέτοιων υποδομών.
Με ενότητα και στρατηγική σκέψη, η Ελλάδα μπορεί να οδηγηθεί προς ένα ευημερούν και αυτόνομο μέλλον.
*Ο Παράσχος Μανιάτης είναι καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος 5 διδακτορικών διπλωμάτων από Σουηδικά και Αμερικανικά Πανεπιστήμια στους κλάδους: Logistics για Μηχανικούς, Μάνατζμεντ για Μηχανικούς, Οικονομικά & Χρηματοοικονομικά, Πολιτικές Επιστήμες & Δημόσιες Σχέσεις και Μαέστρος Μουσικής. Δίδαξε 41 χρόνια σε 9 δημόσια Πανεπιστήμια και 3 ιδιωτικά Πανεπιστήμια ανά τον κόσμο
