- Υψηλά ενοίκια, αυξήσεις-φωτιά στα λειτουργικά κόστη και κατακόρυφη πτώση του τζίρου φέρνουν επιχειρηματίες σε αδιέξοδο
Ένα εξαιρετικά δυσοίωνο περιβάλλον έχει διαμορφωθεί ήδη για τις επιχειρήσεις της Μυτιλήνης όπου τα δείγματα των τελευταίων μηνών μας προετοιμάζουν για πραγματικό… «ανεμοστρόβιλο», με καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία της πόλης και όχι μόνο. Τα λουκέτα σε επιχειρήσεις κάθε είδους έχουν ξεκινήσει, ως απόρροια των συνεπειών της πανδημίας, αφού πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες που δεν έχουν καταφέρει να σηκώσουν κεφάλι μετά τη λήξη της καραντίνας και βλέπουν καθημερινά το εύρος της ζημιάς να μεγαλώνει.
Όλα αυτά ενώ η περίοδος των Χριστουγέννων είναι μια τελευταία ευκαιρία για μια μικρή έστω ανάσα για πολλούς από αυτούς, πριν το μαζικό κλείσιμο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 ή ακόμη και τις εξώσεις, που μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές του ερχόμενου καλοκαιριού.
Παρόμοια κατάσταση βέβαια επικρατεί και σε όλη την Ελλάδα και είναι πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα η χρεοκοπία μεγάλης μεταφορικής εταιρείας με φορτηγά ψυγεία, η οποία απασχολούσε 240 υπαλλήλους σε όλη τη χώρα, τουλάχιστον 10 εκ των οποίων στη Λέσβο. Υπάλληλοι, που μένουν μετέωροι, όπως φυσικά και οι προμηθευτές της εν λόγω εταιρείας.
Υψηλά ενοίκια
Βασικός παράγοντας της διαμόρφωσης αυτού του τοπίου είναι το πώς κινείται η αγορά ακινήτων στον τομέα της ενοικίασης επαγγελματικών χώρων. Όπως αποκαλύπτει ο μεσίτης Κώστας Αγιασωτέλης, η κατάσταση είναι απογοητευτική, κυρίως στους χώρους που διατίθενται για επιχειρήσεις εστίασης. «Οι τιμές των ενοικίων είναι υψηλές δεδομένων των γενικότερων οικονομικών συνθηκών. Ειδικά στο παραλιακό μέτωπο στην προκυμαία τα ενοίκια είναι δυσβάσταχτα. Υπάρχουν επιχειρήσεις που έβαλαν ή ετοιμάζονται για λουκέτο και το σημαντικότερο είναι πως χώροι που ξενοικιάζονται δύσκολα θα νοικιαστούν ξανά», σχολιάζει ο κ. Αγιασωτέλης, επισημαίνοντας πως υπάρχουν χαρακτηριστικοί χώροι στην προκυμαία που εδώ και χρόνια δεν έχουν βρει ενοικιαστή.
Αντίστοιχη η εικόνα και για τους χώρους καταστημάτων, όπου τα υψηλότερα ενοίκια εντοπίζονται φυσικά στην οδό Ερμού στην κεντρική αγορά της πόλης, αλλά και στην οδό Καβέτσου, που για τα χαρακτηριστικά του δρόμου και το οικονομικό κλίμα οι τιμές θα μπορούσαν να είναι κάπως χαμηλότερες. «Μαγαζιά ανοιγοκλείνουν, είναι μεγάλο πρόβλημα όμως για τη βιωσιμότητα το υψηλό ενοίκιο. Ο μεν επιχειρηματίας δεν “βγαίνει” και θα αναγκαστεί να κλείσει την επιχείρησή του, ο δε ιδιοκτήτης θα μείνει με τον χώρο του ανοίκιαστο, ή με χρωστούμενα ενοίκια», εξηγεί ο μεσίτης. Αντίστροφη η εικόνα στους χώρους γραφείων, όπου διατίθενται πολλοί χώροι σε μεγάλο εύρος τιμών, ωστόσο δεν υπάρχει η αντίστοιχη ζήτηση.
Κραχ στην εστίαση
Την πολύ δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η εστίαση επιβεβαιώνει και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης «ΑΣΠΙΔΑ», Νίκος Γιαννάκας. Όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ της Λέσβου», μέσα στο τελευταίο δίμηνο έκλεισαν 4 επιχειρήσεις, τουλάχιστον 10 είναι αυτές που διατίθενται προς πώληση, ενώ υπάρχουν άλλες 5, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν μοιραστεί στον κύκλο των συναδέλφων τους ότι θα βάλουν λουκέτο αμέσως μετά τις γιορτές. Πρόκειται για σχετικά μικρές επιχειρήσεις, άλλες σχετικά νέες και άλλες με παρουσία ετών στη «νυχτερινή» Μυτιλήνη, που όμως δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα δεδομένα της εποχής. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως υπάρχουν κερδοφόρες επιχειρήσεις.
«Λίγο-πολύ όλοι “μπαίνουν μέσα”, απλά γίνεται προσπάθεια να μην κλείσουν. Αυτό έχει να κάνει με το τι ρευστότητα μπορεί να έχεις, τι αποταμίευση μπορεί να είχε γίνει τα προηγούμενα χρόνια… Όσοι όμως έχουν υψηλά ενοίκια, πολύ προσωπικό και δεν έχουν κάνει 100% σωστή διαχείριση ζορίζονται», αναφέρει ο κ. Γιαννάκας. Όπως επισημαίνει, η πτώση τζίρου κατά 60%-70% το 2021 σε σχέση με το 2019, είναι αυτή που σε συνδυασμό με τα υψηλά ενοίκια, τις ασφαλιστικές εισφορές και την αύξηση των λειτουργικών εξόδων, όπως η ενέργεια που το κόστος της αυξήθηκε κατά 80% ή και 100%, φέρνει τις επιχειρήσεις σε αδιέξοδο. Και αυτά ενώ σε εισφορές, ενοίκια και ενέργεια θα μπορούσε να υπάρξει βοήθεια από την πολιτεία.
«Και το 2020 υπήρξε μια πτώση τζίρου γύρω στο 50%. Δεν φάνηκε όμως λόγω των βοηθημάτων για την πανδημία. Δεν υπήρξε κάποια στήριξη το 2021, οπότε τώρα φάνηκε πιο έντονα το χάσμα» εξηγεί, σημειώνοντας πως από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο θα δούμε επιχειρήσεις εστίασης στη Μυτιλήνη και τις γύρω περιοχές να κλείνουν, ενώ από το καλοκαίρι θα αρχίσουν και εξώσεις από ιδιοκτήτες που δεν θα δώσουν άλλα περιθώρια για ανεξόφλητα ενοίκια.
Οι έμποροι
Δύσκολα τα πράγματα και για τον εμπορικό κόσμο της Μυτιλήνης, όπου όπως αναφέρει ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, Γιάννης Μουτζούρης, οι καταστηματάρχες έχουν ήδη μπει σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. «Είναι μεγαλύτερες οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα συνοικιακά καταστήματα, αλλά όσα καταστήματα είχαν κλείσει λόγω COVID βρίσκονται σε δύσκολη θέση, δεν έχουν καταφέρει να σηκώσουν κεφάλι» δηλώνει, σημειώνοντας την πτώση του τζίρου, λόγω της περιορισμένης κίνησης, την ίδια στιγμή που τα λειτουργικά έξοδα και τα ενοίκια είναι υψηλά.
«Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει κάποια βοήθεια προς τις επιχειρήσεις. Υπάρχει σημαντικό ζήτημα και με τις εισφορές με καταστηματάρχες που δεν μπορούν να λάβουν ασφαλιστική ενημερότητα και σαν αποτέλεσμα δεν μπορούν να κινηθούν» υπογραμμίζει ο κ. Μουτζούρης, που προσθέτει πως καθημερινά καταστηματάρχες του αναφέρουν πως είναι θέμα χρόνου να βάλουν λουκέτο και να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους.
Η γενική εικόνα
«Είναι γεγονός ότι έχουν αλλάξει οι καταναλωτικές συνήθειες του κόσμου. Η πανδημία έχει επιδράσει βαθύτερα στην καταναλωτική συμπεριφορά και οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη για τα επιχειρηματικά μας βήματα» σχολιάζει ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου, Βαγγέλης Μυρσινιάς, που σημειώνει όμως πως οι αλλαγές αυτές πλήττουν πρωτίστως τις επιχειρήσεις εστίασης και την πλειοψηφία των εμπόρων.
«Το ισοζύγιο νέων εγγραφών και διαγραφών επιχειρήσεων παραμένει θετικό και οι προσκλήσεις που έβγαλε η Περιφέρεια και άλλοι φορείς δείχνουν πως υπάρχει ένα επενδυτικό ενδιαφέρον» συμπληρώνει ο κ. Μυρσινιάς, καθώς το 2021 άνοιξαν 270 νέες επιχειρήσεις και έκλεισαν 147, ενώ το 2019, οι νέες εγγραφές ήταν 352 και οι διαγραφές 249, επισημαίνοντας πως η διαδικασία διαγραφής μιας επιχείρησης παραδοσιακά και για διάφορους λόγους παίρνει περισσότερο χρόνο, οπότε μια επιχείρηση που δεν έχει διαγραφεί δεν σημαίνει πως πρακτικά δεν είναι ανενεργή, κάτι που ισχύει για αρκετές περιπτώσεις. Πάνω από το 50% των επιπλέον επιχειρήσεων είναι για παροχή υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένης της εστίασης) και 35% εμπορικές.
«Θα πρέπει να αντιληφθεί ο επίδοξος επιχειρηματίας πως όσες επιχειρήσεις εστίασης και αν ανοίξουν, η πίτα που μοιράζονται είναι συγκεκριμένη και δεν αλλάζει, και αντίστοιχα ένα κατάστημα χωρίς ηλεκτρονικό εμπόριο απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό» σχολιάζει ο κ. Μυρσινιάς, επισημαίνοντας πως προφανώς η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να αλλάξει αυτό το δεδομένο για την εστίαση, ενώ αντίστοιχα οι εμπορικές και άλλου είδους επιχειρήσεις θα πρέπει να εξετάσουν την εξωστρέφειά τους. «Η εξωστρέφεια είναι μονόδρομος» καταλήγει.
