Του Μανώλη Φραντζεσκάκη
Το παραγάδι είναι ένα πολυάγκιστρο αλιευτικό εργαλείο. Αποτελείται από μια πετονιά με πολλά παράμαλλα και αγκίστρια σε ανάλογη κατά προτίμηση απόσταση μεταξύ τους, ανάλογα τον ψαρότοπο που θα το ρίξουμε.
Το νήμα (μάνα) του παραγαδιού συγκεντρώνεται σε ρηχό στρογγυλό πανέρι στα χείλη του οποίου περιφερικά υπάρχει φελλός όπου και καρφώνονται τα αγκίστρια. Κατά το στάδιο του δολώματος ένα-ένα αγκίστρι απαγκιστρώνεται από το φελλό, δολώνεται και αφήνεται μια σπιθαμή έξω από το πανέρι. Ο εξοπλισμός του εργαλείου αυτού συμπληρώνεται με τους λεγόμενους “πόδες” (κ. ποδάρια) του παραγαδιού. Αυτοί είναι δύο ισχυρά νήματα που φέρουν στο ένα άκρο τους βαρίδια (μολύβι) και στο άλλο σημαντήρα (καλαδούρι) που παλαιότερα ήταν κενή κολοκύθα.
Η αρχή του παραγαδιού δένεται στο ένα πόδι και βυθίζεται σε ορισμένο σημείο που ανευρίσκεται αργότερα από τη σημαδούρα (κορύφη-καλαδούρια). Στη συνέχεια ρίπτεται αργά-αργά ολόκληρο το παραγάδι “εν κινήσει” είτε κωπηλατώντας, είτε με μικρή ταχύτητα από μηχανοκίνητη βάρκα, έτσι ώστε αυτό ν’ απλωθεί σε ευθεία, συνήθως παράλληλα προς την ακτή ή περιμετρικά αναγνωρισμένων από τους ψαράδες ξερών. Όταν ολοκληρωθεί η ρίψη (καλάρισμα) του, στο τέλος προστίθεται και το δεύτερο πόδι με τη σημαδούρα. Σε περίπτωση που ο βυθός είναι βραχώδης, έχει, δηλαδή, πολλά σκαλώματα, μπορούν να τοποθετηθούν ενδιάμεσες σημαδούρες, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η ανέλκυσή (λεβάρισμα) του, σε περίπτωση που κοπεί η μάνα.
Η παραμονή του αλιευτικού αυτού εργαλείου στη θάλασσα εξαρτάται, εν πολλοίς, από το χρησιμοποιούμενο δόλωμα, αλλά είναι, συνήθως, της τάξης των 2-3 ωρών. Το σημείο τοποθέτησής του γίνεται αναγνωρίσιμο και από τα “σημάδια” που βάζουν οι αλιείς που δεν είναι τίποτε άλλο από ευθυγραμμίσεις με χαρακτηριστικά σημεία επί της ακτής.
Ως καλύτερος χρόνος ρίψης και ανέλκυσης του παραγαδιού είναι από τις 05.00 μέχρι τις 08.30 το πρωί. Πολλοί ρίχνουν παραγάδι και απόγευμα ή, ακόμη, και μεσημέρι. Διακρίνεται σε παραγάδι αφρού και παραγάδι βυθού. Το πρώτο κρίνεται παράνομο στην Ελλάδα.
Τα παραγάδια διακρίνονται σε “χοντρά”, “μέτρια” (ή σκαθαρωτά ή μέντζα) και σε “ψιλά”. Στα πρώτα τα νήματα είναι χοντρά και τ’ αγκίστρια μεγάλα, στα δεύτερα όλα είναι μέτρια και στα τρίτα το νήμα είναι λεπτό και τ’ αγκίστρια ψιλά. Τα χοντρά παραγάδια είναι κυρίως για αλιεία τη νύκτα, στο πέλαγος και σε συνήθη βάθη από 50 ως 100 μέτρα για αλιεία μεγάλων ψαριών. Γενικά στα παραγάδια συλλαμβάνονται παντός είδους αλιεύματα.
Γενικά για τους ερασιτέχνες αλιείς, απαγορεύεται η αλιεία με παραγάδια πάνω από 150 αγκίστρια ανά ερασιτέχνη αλιέα και πάνω από 300 αγκίστρια, συνολικά, όταν με το σκάφος αλιεύουν περισσότεροι από ένας ερασιτέχνες αλιείς.
Το ψάρεμα με παραγάδι είναι ένα είδος ψαρέματος με αρκετές συγκινήσεις. Χρειάζεται αρκετά καλή γνώση και εμπειρία από τον ψαρά και σαν τεχνική, μα και στην γνώση καλών ψαρότοπων για την ρίψη του, θέλει πολλή προσοχή στις κινήσεις μας και στο καλάρισμα μα και στο λεβάρισμά του. Ειδικά στο λεβάρισμα ένα ζευγάρι γάντια θα ήταν ό,τι πρέπει, καθώς ποτέ δεν ξέρουμε τι φέρνουμε από το βυθό και ένα δυνατό κεφάλι από κάποιο ψάρι μπορεί να πάρει αρκετά αγκίστρια πίσω.
Γενικότερα το παραγάδι είναι ένα είδος ψαρευτικής ιεροτελεστίας από την κατασκευή του, την τακτοποίηση προετοιμασίας του (λέντισμα), το δόλωμά του, το ρίξιμό του (καλάρισμα), το σήκωμά του (λεβάρισμα).
Καλές και όμορφες θάλασσες σε όλους σας…
