Στη νότια πλευρά της Λέσβου, μόλις 4 χιλιόμετρα περίπου από τον Κόλπο της Καλλονής, εντοπίζεται ο παραδοσιακός οικισμός του Πολιχνίτου (λιγότερο γνωστός και ως Πολίχνιτος). Το όνομά του, βγαλμένο, καθώς λέγεται, από την ένωση των λέξεων «πολύ» και «ίχνος» (το δεύτερο με τη σημασία του οικισμού) αναφερόταν στην συνένωση οικισμών που έγινε ακόμα πιο έντονη κατά τον 14ο αιώνα στην περιοχή, για προστασία από τις επιδρομές πειρατών. Ο Πολιχνίτος είναι πασίγνωστος για τις θερμοπηγές του, οι οποίες αναμένεται να αξιοποιηθούν πολύ σύντομα, μια σπουδαία εξέλιξη για τον τόπο, δεδομένου ότι τα λουτρά χρησιμοποιούνταν από την εποχή της τουρκοκρατίας, ενώ οι πηγές του είναι από τις πιο θερμές στην Ελλάδα.
Ο Πολιχνίτος περιβάλλεται από χαμηλούς λόφους με πυκνή βλάστηση, σήμερα με ελαιώνες, και ο κάμπος εκτείνεται προς τα Βασιλικά, ενώ παρείχε στους κατοίκους πλουσιοπάροχα τα προς το ζην. Σήμερα, οι κάτοικοί του ως επί το πλείστον ασχολούνται με την αλιεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Οδοιπορικό στον όμορφο Πολιχνίτο λοιπόν. Στην είσοδο του χωριού συναντήσαμε στα δεξιά του το ιστορικό και επιβλητικό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Πολιχνίτου, ενώ λίγο πιο κάτω περάσαμε έξω από το «σήμα κατατεθέν» του χωριού, το Πολιτιστικό Κέντρο («Πολύκεντρο»), το οποίο παλαιότερα ήταν το δημοτικό ελαιοτριβείο της περιοχής. Η αρχιτεκτονική του, ως πρώην βιομηχανικό κτίριο, όπως επίσης εκείνη των εντυπωσιακών αρχοντικών που συναντά κανείς στους πλακόστρωτους δρόμους του χωριού, είναι ενδεικτική της μεγάλης ανάπτυξης που γνώρισε ο τόπος κατά τον 19ο αιώνα. Χαρακτηριστική είναι επίσης, στην κορυφή του διατηρημένου φουγάρου του Κέντρου, η φωλιά πελαργών, που αριθμεί πολλά χρόνια ύπαρξης.
Στρίβοντας σε ένα δρόμο κοντά στο «Πολύκεντρο», επισκεφθήκαμε από κοντά την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, χτισμένη το 1805, της οποίας το ψηλό καμπαναριό διακρίνεται από κάθε γωνιά του χωριού, ενώ μάλιστα θεωρείται το ομορφότερο του νησιού.
Κατά την ώρα της επίσκεψής μας στο χωριό το Λαογραφικό Μουσείο δυστυχώς ήταν κλειστό. Ωστόσο μπορέσαμε να πάρουμε μια γεύση της λαογραφίας της περιοχής, μέσω της ιδιωτικής συλλογής που διατηρεί ο Χρήστος Τυρανής στο εσωτερικό του καφέ του, καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του. Εκεί, είδαμε από κοντά πλήθος αντικειμένων οικιακής χρήσης, γεωργικά και οικιακά εργαλεία, καθώς και μικροέπιπλα τα οποία χρησιμοποιούσαν στην καθημερινότητά τους οι γιαγιάδες και οι προ-γιαγιάδες, όχι μόνο του κ. Χρήστου, αλλά και άλλων κατοίκων του χωριού.
Στην συνέχεια ο περίπατός μας περιέλαβε πολλά όμορφα και γραφικά σοκάκια, φωτογραφίες επιβλητικών αρχοντικών με περίτεχνα διακοσμημένα πορτοπαράθυρα καθώς και τις όμορφες αυλές τους με εσπεριδοειδή. Κάπου-κάπου κάναμε στάση για κουβέντα με τους ντόπιους με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις με την αξιοποίηση των θερμών πηγών που φέρνουν τον παραδοσιακό οικισμό και πάλι στο προσκήνιο.
Περπατώντας λοιπόν στα στενά του Πολιχνίτου συναντήσαμε ανθρώπους απλούς και πρόθυμους να σε βοηθήσουν και να σου «ανοιχτούν». Η επικοινωνία μας μαζί τους μας βοήθησε να σχηματίσουμε καλύτερη εικόνα για το χωριό και την ιστορία του, ενώ ήταν έκδηλη η αγάπη και το νοιάξιμο για τον τόπο τους.
