Του Μάκη Αξιώτη
Ο πρύτανης των τανκς Σδράκας, το βράδυ της 16ης Νοε του 1973 «εκάλεσεν ιδία πρωτοβουλία την αστυνομία να αποκαταστήση την τάξιν και να απομακρύνει από την Πολυτεχνικήν Σχολήν Θεσ/νίκης χίλια περίπου άτομα (φοιτητές)που κατέλαβαν το κτήριον και προέβησαν εις ενέργειας αι οποίαι δεν αρμόζουν εις ανθρώπους του 20ού αιώνος. Ήλθον και μερικά άρματα μάχης προς εκφοβισμόν(!!!)». Αυτά έλεγε στους συναδέλφους του την 17ην Νοε, που τους καλούσε να πάνε στο κτήριο να δούνε τις «τρομερές καταστροφές», δηλαδή μερικά σπασμένα σκαμνάκια και τραπεζάκια.
Πραγματικά το πρωί της 17ης Νοε το κτήριο είχε ορθάνοιχτα τα παράθυρα απ’ όπου κρέμονταν Ελληνικές σημαίες και φαίνονταν τα σπασμένα τζάμια. Εγώ, αυτό το πρωί, μπήκα σ’ ένα λεωφορείο και κατέληξα στα Γιάννενα, για ένα μήνα. Άρχιζε η περίοδος Ιωαννίδη.
Προηγήθηκαν οι δίκες των φοιτητών στα περίπτερα της Διεθνούς Έκθεσης που επιστρατεύτηκαν (δεν μπορούσες να κουνηθείς εκεί μέσα) και τα γεγονότα της Φυσικομαθηματικής, τον Φεβρουάριο του 1973, όπου βάλανε τα διορισμένα Δ.Σ. των σχολών να κάνουν γενική συνέλευση αποδοχής! (σύγχρονα γεγονότα με την Νομική Αθηνών). Εκεί οι συγκεντρωμένοι μέσα στο αμφιθέατρο όρισαν προεδρείο μόνοι τους (παρουσίαζαν τον θίασο των διορισμένων της ΦΕΑΠΘ) και αποφάσισαν πρωτόγνωρα για την Χούντα πράγματα. Επειδή δεν άρθρωσαν λέξη, άναψαν στο φουλ τα καλοριφέρ και μπήκαν τραμπούκοι μέσα (δυστυχώς και συμφοιτητές) που με το ξύλο άδειασαν την αίθουσα. Απ’ έξω, σ’ όλο τον χώρο της αυλής του Χημείου γινόταν καθιστική διαδήλωση από πλήθος φοιτητών! Έγινε και εκεί επίθεση από την ασφάλεια, χτυπήθηκαν αρκετοί και μεταφέρθηκαν στο ΑΧΕΠΑ, δίπλα στην Ιατρική, που στέγαζε αρκετές Κλινικές της!
-Το απόγευμα της 16ης Νοε του 1973, κατηφορίσαμε στον αδιαμόρφωτο ακόμα χώρο του κτηρίου της Πολυτεχνικής σχολής και μπήκαμε από την φυλασσόμενη πλάγια πόρτα. Μας οδηγούσαν στους «πυρήνες»των σχολών και έπρεπε να μας αναγνωρίσουν, να εγγυηθούν για να μείνουμε μέσα. Το κτήριο είχε καταληφθεί από το πρωί και μέχρι το βράδυ ήταν μέσα 2.000 περίπου φοιτητές. Στα παράθυρα κρέμονταν Ελληνικές σημαίες και πανώ με συνθήματα, ενώ μεγάφωνα έπαιζαν στη διαπασών τραγούδια του Θεοδωράκη και καλέσματα στον «λαό της Θεσ/νίκης. Ο οποίος δεν ήλθε στο Πολυτεχνείο, που βρισκόταν δίπλα στο τρίτο σώμα στρατού. Οι λοκατζήδες κατά καιρούς έκαναν ασκήσεις ακριβείας στον πανεπιστημιακό χώρο και οι ασφαλίτες ήταν περισσότεροι από τους καλλωπιστικούς του θάμνους. Εξαίρεση ορισμένοι φαρμακοποιοί που έφεραν φάρμακα και άλλοι που φέρανε τρόφιμα.
Στους επάνω ορόφους υπήρχε το φαρμακείο ή ιατρείο (σ’ ένα μεγάλο τραπέζι). Επίσης είχαν οργανωθεί ομάδες επισιτισμού, περιφρούρησης και αναγραφής συνθημάτων (εκεί ανήκα και εγώ με ένα μπουγέλο και κόκκινη μπογιά). Μέσα στις αίθουσες, γίνονται οι πρώτες ελεύθερες «συνελεύσεις» των σχολών και ακούγεται ο ραδιοφωνικός σταθμός από τον πομπό που φτιάχτηκε εκεί και λειτουργούσε στο υπόγειο! Τέσσερεις διακηρύξεις κατά της Χούντας, συνθήματα, τραγούδια και καλέσματα στον κόσμο να συμμετάσχει. Πρόεδρος της συντονιστικής Επιτροπής κατάληψης ήταν ο φοιτητής της Πολυτεχνικής και Ρηγάς, Θωμάς Βασιλειάδης. Τα γεγονότα της Αθήνας γίνονται γνωστά από ένα τηλέφωνο, που λειτουργούσε στο υπόγειο. Εκεί βρισκόταν και η Συντονιστική επιτροπή. Επικρατούσε ενθουσιασμός από τα νέα αλλά και ο αδιόρατος φόβος του τολμήματος μιας στιγμής, που υπερβαίνει την «λογική» και την σκουριά και αισθάνεσαι ξαφνικά ότι βρίσκεσαι σε μια μικρή γωνιά πρωτόγνωρης ελεύθερης έκφρασης.
Το βράδυ πέφτει και κάποια ώρα φασιστοειδή έσπασαν τζάμια από την γυάλινη είσοδο του κτηρίου. Κυκλοφορούσαν διάφορες φήμες για «κινητοποιήσεις αγροτών της Χαλκιδικής!!», αλλά το μόνο σίγουρο ήταν η γνώση του μακελειού στο Πολυτεχνείο της Αθήνας. Παρόλα αυτά η απόφαση ήταν να μείνουν όλοι εκεί! Το μούδιασμα επανέρχεται και η σιωπή επικρατούσε στα μεγάλα τραπέζια των σχεδιαστηρίων, όπου γέρναμε περιμένοντας το πρωί. Κατά τις 4 το πρωί ακουστήκανε θόρυβοι οχημάτων και «έπεσε η είδηση για τρακτέρ με αγρότες!!». Ήταν τα τάνκς από το στρατόπεδο Καρατάσου, που συνοδευόμενα από τον πρύτανή «τους» Σδράκα, ακροβολίστηκαν στον τοίχο του απέναντι χώρου της Έκθεσης. Βγήκαν τα μέλη της συντονιστικής για να διαπραγματευτούν καθυστέρηση της εκκένωσης του κτηρίου, μέχρι το πρωί, ώστε να υπάρχει κόσμος στους δρόμους.
Η εντολή ήταν ή «έξω τώρα ή εισβολή του στρατού και της ασφάλειας μέσα»! Είχε ανεβεί το ένα άρμα στην σκάλα και φώτιζε εκτυφλωτικά την είσοδο. Πετάξαμε τα ξύλινα πόδια από τα σκαμνάκια, γιατί συνειδητοποιήσαμε ότι μπορούσε να επαναληφθεί και εδώ το μακελειό της Αθήνας. Βγαίναμε τυφλωμένοι από το φως, πιασμένοι έξι-έξι, σφιχτά γιατί τραβούσαν τους ακραίους να τους αποσπάσουν. Οι παραταγμένοι στρατοχωροφύλακες, βαρούσαν περιστρέφοντας τα κλομπς από τις δυο μεριές, στο βάθος οι λοκατζήδες και στον σκοτεινό χώρο του Πανεπιστημίου φιατάκια με ασφαλίτες και Εκοφίτες χουντικοί φοιτητές, με παλούκια που είχαν βγάλει από τα παρτέρια, ήταν το σκηνικό που έζησα. Εδώ δεν μπορώ να περιγράψω τον φόβο, σ’ αυτό το πρωτόγνωρο τοπίο του τρόμου. Έριχναν τον κόσμο επάνω στο τανκ και τον χώριζαν στα δύο. Οι μισοί προς το 3ο Σώμα στρατού, όπου συλλαμβάνονταν αρκετοί και άλλοι ξυλοκοπούνταν Οι άλλοι «μισοί» σκόρπισαν τρέχοντας στον σκοτεινό χώρο του πανεπιστημίου, όπου ανάμεσα στα δένδρα έπεφτε άγριο ξύλο με παλούκια και κλομπς.
Περί τους 210 συνελήφθηκαν, αρκετοί βασανίστηκαν στην ασφάλεια και μερικοί οδηγήθηκαν στο Γεντί Κουλέ. Κατάφερα να χωθώ, μαζί με μια Μυτιληνιά φοιτήτρια της Νομικής μέσα στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Παντού ασφαλίτες και δυστυχώς «υγειονομικοί» που έδιωχναν, έβριζαν και κάρφωναν! Στο υπόγειο κινηματογραφούσαν το διπλανό κτήριο του Πολυτεχνείόυ! Το νοσοκομείο σφηκοφωλιά! Μια προϊσταμένη (καλή της ώρα) μου φόρεσε μια ιατρική ποδιά και έβαλε την φοιτήτρια σαν «άρρωστη», σε ένα κρεβάτι. Το πρωί την φυγάδευσα με το δικό μου σακάκι και εμένα με πήραν συμφοιτητές μου με μια βέσπα. Άρχιζε η τρομοκρατία του Ιωαννίδη.
Όλα αυτά που έγιναν τότε οργανωμένα από παράνομες πολιτικές ομάδες ήταν για τους περισσότερους φοιτητές αυθόρμητη αντίδραση οργής και αντίστασης στην έλλειψη αέρα. Όμως μέσα σ’ ένα βράδυ φόβου, αρκετοί πολιτικοποιήθηκαν, κατανοώντας ότι η ελευθερία είναι αναντικατάστατη παράμετρος της ζωής.
Σ’ αυτό το Νοσοκομείο, το ΑΧΕΠΑ, στην μεταπολίτευση, σαν μέλος του Δ.Σ. της Ιατρικής (1975-1976), και πριν, που με προστάτευσε τότε, πέρασα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσής μου! Ήταν το δεύτερο σπίτι!
Αυτό το Νοσοκομείο, κέντρο αναφοράς του κορωνοϊού στην πανέμορφη Θεσσαλονίκη, αγωνίζεται (μαζί με τα άλλα), σε μια μάχη πρωτόγνωρη των καιρών μας! Ένας χώρος διαχρονικός στην μνήμη!
Τα αφιερώνω όλα τούτα στον Θωμά Βασιλειάδη, που έχασε την μάχη με τον καρκίνο, πριν από χρόνια. Επίσης σ’ όλους αυτούς, τους 2.000 ανώνυμους, με την προϋπόθεση ότι δεν αντάλλαξαν αυτή την εμπειρία με επιμίσθια και θώκους. Στους ανθρώπους του ΑΧΕΠΑ, από τότε μέχρι τώρα! Η άχρονη κληρονομιά αυτών των γεγονότων ανήκει τώρα πια σε όλους μας.
Νοεμ. 2020
