Σε «σαθρά θεμέλια» η πολιτική Μηταράκη;

Η μείωση των μεταναστευτικών ροών προς τα νησιά του Αιγαίου αποτελεί μέχρι σήμερα ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής του Υπουργού Μετανάστευσης & Ασύλου, Νότη Μηταράκη. Αναμφισβήτητα είναι ελάχιστοι οι πρόσφυγες και μετανάστες, που φτάνουν στις ελληνικές ακτές, σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές, αφού έχουμε μείωση αφίξεων που έως σήμερα φτάνουν το 21% του συνόλου αφίξεων του 2020 και το μόλις 4% των αφίξεων του 2019. Την ίδια στιγμή, όμως ασκείται πίεση από την Ευρώπη, όπου η Κομισιόν αμφισβητεί τη διαφάνεια ως προς τις επαναπροωθήσεις, ζητώντας από την ελληνική πλευρά να προχωρήσει σε ενέργειες, που ενδεχομένως να αλλάξουν την σημερινή εικόνα.

Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να ζητά από την Ελληνική Κυβέρνηση τη δημιουργία ενός «ανεξάρτητου» μηχανισμού για την παρακολούθηση και την αποφυγή επαναπροωθήσεων (pushbacks) μεταναστών στα σύνορά της, ως προϋπόθεση για να απελευθερώσει επιπλέον κοινοτικά κονδύλια, ύψους 15,83 εκατομμυρίων ευρώ που έχει ζητήσει η Αθήνα. Η «απαίτηση» αυτή προκύπτει από την ανησυχία της Κομισιόν σχετικά με αναφορές και ισχυρισμούς από αρκετές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και η Διεθνής Αμνηστία, για επαναπροωθήσεις και κακή μεταχείριση τις οποίες λαμβάνει σοβαρά υπόψη. Και αυτό παρά το γεγονός ότι από την πλευρά του κ. Μηταράκη υπήρξε απόρριψη των ισχυρισμών ως αβάσιμων, που όπως υποστήριξε προέρχονταν από πλάνα και μαρτυρίες από την χώρα προέλευσης, δηλαδή την Τουρκία.

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Πως αν από την ελληνική πλευρά δεν υπάρχει τίποτα μεμπτό ως προς την προσέγγιση στη φύλαξη των συνόρων, δεν θα αλλάξει τίποτα στην τρέχουσα κατάσταση. Στην αντίθετη περίπτωση όμως, πιθανόν να πιεστεί προς μια αλλαγή πλεύσης, που  ενδεχομένως να οδηγήσει σε αύξηση των ροών. Εκτός κι αν… ξεχάσει τα 16 εκατομμύρια σχεδόν, που θα προωθούνταν στην άσκηση μεταναστευτικής πολιτικής.

Αμφισβήτηση για Τουρκία

Την ίδια στιγμή έχουν ήδη ξεκινήσει να ακούγονται φωνές αμφισβήτησης της απόφασης της Ελληνικής Κυβέρνησης να θεωρήσει την Τουρκία ασφαλή χώρα, κάτι που σημαίνει ότι αιτήσεις ασύλου θα μπορούσαν να εξετάζονται εκεί. Απόφαση, που προέκυψε μονομερώς, και την οποία η Ευρωπαία Επίτροπος Μεταναστευτικής Πολιτικής,  Ίλβα Γιόχανσον, δέχθηκε κάπως χλιαρά σημειώνοντας πως κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά, ενώ Ευρωβουλευτές δηλώνουν δημόσια πως ο χαρακτηρισμός δεν ευσταθεί. Αυτή ακριβώς η διάσταση ανάμεσα στο τι θεωρεί ο Νότης Μηταράκης πως είναι η Τουρκία και τι φαίνεται πως συμβαίνει εκεί, έχει εγκλωβίσει μεταξύ των χιλιάδων διαμενόντων στο ΚΥΤ στη Λέσβο, αρκετούς Αφγανούς αιτούντες άσυλο, που μπορεί να έχει απορριφθεί η αίτησή τους, αλλά δεν μπορούν ούτε στη χώρα τους και στους Ταλιμπάν να επιστρέψουν, ούτε στην Τουρκία, όπου δεν διασφαλίζεται η ασφάλειά τους. 

Όλα τα παραπάνω συνδυαστικά με την τρέχουσα κατάσταση στο Αφγανιστάν, αλλά και τις εξελίξεις στο θέμα της δημιουργίας νέων δομών, με τη Βάστρια να αναμένει έναρξη εργασιών, διαμορφώνουν ένα εξαιρετικά θολό πεδίο στο τι μέλλει γενέσθαι στο μεταναστευτικό στη Λέσβο.