Του Αριστείδη Καλάργαλη
Μιλούσα, πριν λίγες μέρες, με φίλο από κάποιο μικρό χωριό του νησιού μας. Μεταξύ των άλλων μου λέει ότι, τώρα στο τέλος του καλοκαιριού, έχουν πρόβλημα με το νερό. Δεν επαρκεί η ποσότητά του για τις ανάγκες των λιγοστών κατοίκων. Την ίδια ώρα περπατώντας στους δρόμους κάποιων χωριών, αλλά και στη Μυτιλήνη, βλέπεις να τρέχει νερό στο τσιμέντο και στην άσφαλτο. Ρυάκια βγαίνουν απ’ τις αυλές και σχηματίζουν μικρά ποταμάκια, αφού ενωθούν με τα νερά κάποιων γειτόνων. Κάθε τόσο υπάρχει βλάβη στο δίκτυο ύδρευσης. Πάντοτε θα συμβαίνει, αλλά μεσολαβεί αρκετός χρόνος μέχρι την επισκευή του.
Την ίδια στιγμή όλοι μας αγοράζουμε εμφιαλωμένο νερό, για τους δικούς του λόγους ο καθένας. Μεταφέρεται νερό απ’ τη μια άκρη της Ελλάδας μέχρι τις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Και στο μικρότερο νησί να πάμε το πλαστικό μπουκάλι με το νερό θα είναι εκεί, θα μας περιμένει. «Έλα μωρέ, πόσο κοστίζει ένα μπουκαλάκι;», λέμε μεταξύ μας. Με μισό ευρώ αγοράζεις μισό λίτρο. Ανησυχούμε, κάποιοι, όχι όλοι για την πιθανή ιδιωτικοποίηση του νερού, για την πώληση των δημόσιων και δημοτικών Εταιρειών Ύδρευσης. Αυτό έχει γίνει σε κάποιες χώρες και πόλεις του κόσμου. Ένα πολύτιμο αγαθό, το νερό, το διαχειρίζονται ιδιωτικές εταιρείες, με αύξηση της τιμής του. Ευτυχώς υπάρχει κι η αντίστροφη πορεία· περιπτώσεις ιδιωτικοποίησης επανέρχονται στην προηγούμενη, αυτή του δημόσιου χαρακτήρα. Αλλά και στη δική μας περίπτωση, η αγορά εμφιαλωμένου τι είναι; Ένα είδος ιδιωτικοποίησης, με ακριβή τιμή. Αν δίνουμε ένα ευρώ ανά λίτρο νερού, τότε ο τόνος κοστίζει 1.000 ευρώ! Μια πανάκριβη αγορά, η οποία δεν φαίνεται γιατί γίνεται σταδιακά.
Τα νερά των δημόσιων και δημοτικών εταιρειών ύδρευσης είναι καλά, έως πολύ καλά. Και μπορούν να γίνουν ακόμα καλύτερα. Σε κάποιες πόλεις, π.χ. στη Θεσσαλονίκη υπάρχει μια κίνηση για να τεθούν σε λειτουργία παλιές δημόσιες βρύσες, αλλά να δημιουργηθούν και νέες. Έτσι το νερό να γίνει δημόσιο αγαθό, καθώς θα τρέχει από τις βρύσες κι ο καθένας, η καθεμιά θα γεμίζει, ξανά και ξανά, το ατομικό του παγούρι. Ψιλά γράμματα, ποιος ασχολείται με αυτά, θα πει κάποιος. Πριν χρόνια στη Μυτιλήνη, στα χρόνια της δημαρχίας του Νότη Παναγιώτου, επισκευάστηκαν, καθαρίστηκαν μερικές παλιές βρύσες της πόλης, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων και τη συμβολή του φίλου Μάκη Αξιώτη. Γιατί αυτό να μην επεκταθεί σε πολλές; Έτσι θα αναδειχτούν οι βρύσες, κάποιες είναι αρχιτεκτονικά κοσμήματα, και θα προσφερθεί δωρεάν νερό στους κατοίκους κι επισκέπτες της πόλης μας. Εννοείται ότι αυτό πρέπει να γίνει και στα χωριά.
Παράλληλη, πονεμένη ιστορία, είναι η προσφορά εμφιαλωμένου νερού σε πολλά καταστήματα εστίασης. Αυτό, πολλές φορές, γίνεται χωρίς να ζητηθεί από τους πελάτες. Κι ερχόμαστε εμείς, οι ονομαζόμενοι παράξενοι, να φιλονικούμε με γκαρσόνια και μαγαζάτορες για το μπουκάλι το νερό. Ταυτόχρονα σε άλλα τόσα καταστήματα, ευγενέστατα, σου φέρνουν κανάτα νερό και σε ρωτάνε αν θέλεις κι άλλο. Δυο τακτικές, δυο κόσμοι. Αν παραβλέψουμε το μικρό επιπλέον κόστος διαπιστώνουμε ότι μεγάλες ποσότητες νερού σπαταλούνται, πετιούνται, γιατί κάποιες φορές δεν καταναλώνουμε ολόκληρο το μπουκάλι. Σκεφτείτε, ξεκινά το νερό από την Ήπειρο, τα βουνά της Κρήτης ή της Πελοποννήσου και πετιέται στην άλλη άκρη της Ελλάδας. Μαζί του και τεράστιες ποσότητες πλαστικού. Γιατί η ανακύκλωση δεν είναι ικανοποιητική.
Ίσως πει κάποιος, εδώ ο κόσμος χάνεται, γίνονται πόλεμοι, κι εμείς μιλάμε και γράφουμε για το μπουκαλάκι το νερό. Μπορεί να είναι κι έτσι, αλλά και για το νερό γίνονται πόλεμοι. Είναι ένα αγαθό που θα μας απασχολήσει στο μέλλον, αν δεν φροντίσουμε για την επάρκειά του. Ελπίζουμε να μην πούμε το νερό, νεράκι.
Σημείωση: Λίγο μετά το γράψιμο του κειμένου εντόπισα κάποια στοιχεία για επαναδημοτικοποιήσεις εταιρειών ύδρευσης. Αυτό έπραξαν πάνω από 270 Δήμοι και Περιφέρειες, κυρίως στην Ευρώπη. Ανάμεσά τους είναι οι: Παρίσι, Νέα Υόρκη, Βερολίνο, Φρανκφούρτη, Σεβίλη, Βουδαπέστη, Μπουένος Άιρες, Γιοχάνεσμπουργκ κ.ά. Εμείς, στη χώρα μας, ετοιμαζόμαστε να ιδιωτικοποιήσουμε τις εταιρείες ύδρευσης Αθηνών και Θεσσαλονίκης, ΕΥΔΑΠ ΚΑΙ ΕΥΑΘ!
*Ο Αρ. Καλάργαλης είναι συγγραφέας, Διδάκτωρ Πολιτισμικής Τεχνολογίας & Επικοινωνίας
