Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Στο μέσον ακριβώς της Μ. Σαρακοστής, η Εκκλησία τοποθετεί στο κέντρο των ναών τον σταυρό, ο οποίος παρουσιάζεται σαν σύμβολο «νίκης», «παρακλήσεως» και «ενισχύσεως». Χωρίς αμφιβολία, είναι γεγονός πως σ’ αυτή την πορεία της Σαρακοστής ο πιστός αρχίζει να εντείνει σιγά-σιγά τον αγώνα του και να αισθάνεται μια κόπωση. Όμως, η Εκκλησία με τον σταυρό του δίνει κουράγιο. Ποιο κουράγιο; Ότι πλησιάζει η νίκη και το τέλος. Το «τέλος» και η «νίκη» είναι όταν έρθει ο «νικητής» και ο «βασιλιάς». Δηλαδή, όταν έρθει ο Χριστός και συναντηθούμε μαζί Του.
Πριν έρθει ο Ίδιος, βλέπουμε πως προπορεύονται τα σύμβολά Του. Τα σύμβολα της νίκης. Τα σύμβολα που δείχνουν τον ερχομό Του. Το σύμβολο του δικού μας «βασιλιά» είναι ο σταυρός. Ταυτόχρονα, ο σταυρός είναι το τεκμήριο και η απόδειξη του «πλούτου» της αγάπης του Θεού. Ποιος είναι ο «πλούτος» της αγάπης του Θεού; Ο σταυρός. Εκεί όπου για τον καθένα προσωπικά και για όλους μας ανεβαίνει ο ίδιος ο Χριστός. Να, λοιπόν, η απόδειξη της αγάπης Του. Δεν είναι λόγια και διδασκαλίες χωρίς πράξη, αλλά επιβεβαιώνεται η αγάπη Του και η διδασκαλία Του με την σταυρική θυσία. Ο σταυρός, λοιπόν, για μας, εκτός όλων των άλλων, είναι και το τέλος του στόχου μας και της προσπάθειάς μας, που δεν είναι η βελτίωσή μας, αλλά η συνάντησή μας με τον Χριστό.
Ποιο είναι το παράδοξο σ’ όλα αυτά; Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που δείχνει την προοπτική της ζωής μας; Ο κόσμος σήμερα προβάλλει τη «δύναμη των αριθμών», τη νίκη η οποία στηρίζεται στη «δύναμη του ανθρώπου» που μπορεί και ελέγχει, κυριαρχεί και εξουσιάζει επάνω στον άλλον. Για εμάς, παρ’ όλα αυτά, η νίκη είναι το εντελώς αντίθετο: Η ικανότητα να προσφέρομαι σαν «θυσία» στον άλλον. Η ικανότητα και η διάθεση να διακονώ τον άλλον. Ο κόσμος τι λέει; «Η νίκη στηρίζεται στη δύναμη». Ο Χριστός και η Εκκλησία τι λένε; «Η δύναμη στηρίζεται στη θυσία. Να θυσιάζομαι για χάρη του άλλου».
Αυτό τι σημαίνει πρακτικά; Κάτι πολύ απλό: Απ’ την στιγμή που «πολεμώ» τους ανθρώπους για να είμαι ο νικητής, απ’ την στιγμή που συγκρούομαι με τους ανθρώπους για να είμαι από πάνω και να κυριαρχώ, ακολουθώ την «οδό του κόσμου», δηλαδή την άρνηση του σταυρού. Όμως, απ’ την στιγμή που μου είναι αδιάφορη αυτή η νίκη, μιας και με ενδιαφέρει η εσωτερική νίκη, δηλαδή η συνάντηση με τον Χριστό, τότε, αυτό που γίνεται στάση ζωής για μένα είναι, όχι να σταυρώνω τον άλλον, αλλά να σταυρώνω το λογισμό μου και τον εγωισμό μου.
Μεγαλύτερη νίκη είναι η νίκη εναντίον του εαυτού μας. Να «βγούμε απ’ τον εαυτό» μας και απ’ τους λογισμούς μας. Σίγουρα δεν είναι απλό. Είναι δύσκολο, αλλά και εύκολο. Είναι δύσκολο γιατί έχουμε μάθει να στηριζόμαστε στο εγώ μας. Είναι εύκολο γιατί αν το επιχειρήσουμε, θα δούμε να μας αποκαλύπτεται μια άλλη ζωή, μια άλλη εμπειρία ζωής και μια άλλη χαρά. Αυτά είναι τα παράδοξα της πνευματικής ζωής που φανέρωσε ο Χριστός: Ότι η νίκη δεν είναι με το να «πάρουμε τα όπλα», αλλά με το να «καταθέσουμε τα όπλα». Η νίκη δεν είναι να «επιτεθούμε» ή να «υψώσουμε γερές άμυνες», αλλά να «γκρεμίσουμε τα τείχη» και να δεχθούμε να ηττηθούμε απ’ τον άλλον. Έτσι νικιέται και ο θάνατος.
Αυτή, τελικά, είναι η πνευματική ελευθερία. Αυτό, όμως, απαιτεί μια προϋπόθεση. Ποια; Να πιστεύουμε στον Χριστό, δηλαδή να Τον εμπιστευόμαστε, παραδεχόμενοι ότι Αυτός είναι η σωτηρία μας. Ζώντας αυτή την αλήθεια, διευρύνονται οι εσωτερικοί μας ορίζοντες και ο άνθρωπος του Θεού είναι ένας «οικουμενικός άνθρωπος». Μπορεί και «αγκαλιάζει» όλη την οικουμένη μέσα στην καρδιά του και ποθεί όλοι οι άνθρωποι να σωθούν, ποθεί όλοι οι λαοί του κόσμου να βρουν το φως του Θεού και να τους αποκαλυφθεί η αλήθεια.
Αυτός ο τρόπος αποκαλύπτεται καθημερινά σε όλους εμάς απ’ τον ίδιο τον Χριστό. Ποιος είναι αυτός ο τρόπος; Καθημερινά θυσιάζεται στην Αγία Τράπεζα το Σώμα και το Αίμα Του. Μας δίνεται ο Ίδιος σαν τροφή να ζήσουμε. Η Θεία Λειτουργία, αν θα μπορούσαμε να δώσουμε έναν ορισμό, είναι «η προσφορά του Υιού του Ανθρώπου αιώνια στον Πατέρα». Δεν ζητάει να μας φάει ο Ίδιος και να μας διαλύσει, αλλά γίνεται τροφή ο Ίδιος και διαλύεται για να ζήσουμε εμείς. Ο άνθρωπος που μετέχει στη Θεία Ευχαριστία αληθινά, βιώνει αυτό το ήθος και τους «καρπούς» αυτής της θυσίας. Εάν πραγματικά ο άνθρωπος ζει το μυστήριο του Χριστού, αυτό φαίνεται στη ζωή του. Βγαίνει από την Εκκλησία με άλλον αέρα.
Άρα, ο Χριστιανός δεν «παίρνει τα όπλα» να πολεμήσει τον άλλον, αλλά «πετάει τα όπλα», «γκρεμίζει τις άμυνες» και έρχεται να μαρτυρήσει έναν άλλον τρόπο ζωής και να φανερώσει ότι η δύναμή μας είναι η θυσία, είναι ο Σταυρός.
