Του Μάρσελου N. Ραλλίδη,
Χειρούργου Οφθαλμίατρου (MD, FEBO, ICO, DRCOphth)
ΕΡΩΤΗΣΗ
Είναι αλήθεια ότι η όραση βελτιώνεται σε προχωρηµένη ηλικία (δεύτερη όραση);
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η βελτίωση της όρασης σε προχωρηµένη ηλικία αναφέρεται συνήθως στην ικανότητα του ηλικιωµένου να βλέπει ξανά κοντά χωρίς γυαλιά. Αυτό οφείλεται σε αλλαγή της διαθλαστικής δύναµης του φακού του µατιού του λόγω δηµιουργίας καταρράκτη. Ο ηλικιωµένος γίνεται στην πραγµατικότητα µύωπας. Ουσιαστικά δηλαδή η λεγόµενη ‘δεύτερη όραση’ είναι στην πραγµατικότητα εξέλιξη του καταρράκτη του.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Ο καταρράκτης εµφανίζεται µόνο σε µεγάλη ηλικία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο καταρράκτης είναι συχνότερος σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Όµως ο καταρράκτης µπορεί να εµφανιστεί και σε πολύ µικρότερη ηλικία, συνήθως λόγω διαβήτη, χρήση ορισµένων φαρµάκων (π.χ. κορτιζόνη) καθώς και άλλες περιπτώσεις. Μπορεί ακόµη να υπάρχει και κατά τη γέννηση (ονοµάζεται συγγενής καταρράκτης).
ΕΡΩΤΗΣΗ
Είναι αλήθεια ότι ο καταρράκτης είναι µία µεµβράνη που δηµιουργείται και µεγαλώνει µπροστά στο µάτι;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Όχι είναι µύθος. Ο καταρράκτης δεν είναι κάτι καινούριο που δηµιουργείται και µεγαλώνει µπροστά στο µάτι, αλλά συµπύκνωση των πρωτεϊνών από τις οποίες αποτελείται ο φακός που βρίσκεται µέσα στο µάτι. Έτσι ενώ κανονικά ο φακός είναι διαφανής, σταδιακά θολώνει και εµποδίζει την όραση.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Είναι αλήθεια ότι ο καταρράκτης πρέπει να ωριµάσει για να µπορεί να αφαιρεθεί;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Οι καταρράκτες, σε αντίθεση µε τα φρούτα, δεν ωριµάζουν. Η αντίληψη ότι ο καταρράκτης πρέπει να ‘ωριµάσει’ ώστε να µπορεί να αφαιρεθεί αναφέρεται στην παλαιότερη µέθοδο χειρουργικής εξαίρεσης του καταρράκτη µε µεγάλη τοµή και ράµµατα που απαιτούσε να έχει σκληρύνει αρκετά ο φακός του µατιού για να µπορεί να αφαιρεθεί. Η µέθοδος αυτή απαιτούσε αρκετές εβδοµάδες για την πλήρη αποκατάσταση της όρασης. Η σύγχρονη µέθοδος που γίνεται µέσω µικρής τοµής (2,2 ή 1,8 χιλιοστά) έχει πολύ καλύτερο τελικό αποτέλεσµα, λιγότερες επιπλοκές και αποκατάσταση της όρασης µέσα σε λίγες µόνο µέρες όταν γίνεται από έµπειρο χειρουργό. Έτσι κάθε ασθενής ο οποίος έχει ελάττωση της όρασης του λόγω καταρράκτη η οποία τον εµποδίζει στις καθηµερινές του δραστηριότητες, µπορεί να χειρουργηθεί µε ασφάλεια. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η επέµβαση καταρράκτη είναι από τις πιο ασφαλείς επεµβάσεις στην ιατρική γενικότερα. Μάλιστα όσο περισσότερο σκληραίνει ο φακός (‘ωριµάζει’ ο καταρράκτης), τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιπλοκών και από ένα σηµείο και µετά δεν µπορεί να γίνει η επέµβαση µε την σύγχρονη µέθοδο και θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί η παλιότερη µέθοδος µε την µεγάλη τοµή και τα ράµµατα.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Είναι αλήθεια ότι ο καταρράκτης αφαιρείται µε Laser;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Όχι είναι µύθος. Πολύς κόσµος, ακόµη και οφθαλµίατροι λένε ότι ο καταρράκτης χειρουργείται µε Laser. Στην πραγµατικότητα το χειρουργείο του καταρράκτη µε την σύγχρονη µέθοδο (φακοθρυψία) χρησιµοποιείται ειδικό µηχάνηµα το οποίο εφαρµόζει υπέρηχο για τον θρυµµατισµό και την αφαίρεση του θολωµένου φακού. Στη συνέχεια τοποθετείται κατάλληλος συνθετικός φακός στη θέση αυτού που αφαιρέθηκε.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Μετά το χειρουργείο, ο καταρράκτης µπορεί να υποτροπιάσει (να ξαναγίνει);
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σε ορισµένες περιπτώσεις, αρκετούς µήνες µετά το χειρουργείο του καταρράκτη (συνήθως 1-2 χρόνια), η διαφανής µεµβράνη που στηρίζει τον συνθετικό φακό (περιφάκιο) µπορεί να θολώσει και να εµποδίζει την όραση. Σε αυτήν την περίπτωση, η µεµβράνη µπορεί να κοπεί πολύ εύκολα µε τη βοήθεια ενός Laser (YAG Laser) χωρίς την ανάγκη χειρουργείου. Η επέµβαση είναι πολύ σύντοµη και απολύτως ανώδυνη.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Είναι αλήθεια ότι ο καταρράκτης µπορεί να προκληθεί από το πολύ διάβασµα ή την κοντινή εργασία όπως το ράψιµο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Όχι είναι µύθος. Ο καταρράκτης είναι µία φυσιολογική εξέλιξη µε την πάροδο των ετών. Μπορείτε όµως να παρατείνετε την ηλικία εµφάνισής του ή τον ρυθµό εξέλιξης του υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής που να περιλαµβάνει:
- διακοπή του καπνίσµατος
- ισορροπηµένη δίαιτα µε πολλά φρούτα και λαχανικά
- χρήση γυαλιών ηλίου καλής ποιότητας µε 100% απορρόφηση των ακτινοβολιών UVA και UVB και αποφυγή κατά το δυνατόν την έκθεση στον ήλιο.
