Παρότι οι αντιγριπικοί εμβολιασμοί ξεκινούν ουσιαστικά στη Λέσβο από το τέλος Οκτωβρίου με Νοέμβριο, φέτος σε σχέση με προηγούμενα χρόνια η προμήθεια των αντιγριπικών εμβολίων στο νησί μας έγινε νωρίτερα, ώστε από τις αρχές του μήνα τα φαρμακεία να είναι σε θέση να διαθέτουν τα εμβόλια σε κάθε ενδιαφερόμενο με επάρκεια. Υπήρξαν ωστόσο και κάποιες αρρυθμίες σε μεμονωμένα φαρμακεία τα οποία ωστόσο κάλυψαν τους πελάτες τους εντός εβδομάδας. Φέτος τα εμβόλια βρίσκονται σε επάρκεια σε αντίθεση με προηγούμενα χρόνια όπου είχαν καταγραφεί σοβαρές ελλείψεις, οι οποίες οφείλονταν σε φαρμακοβιομηχανίες που διέθεταν μικρότερο αριθμό από τις ποσότητες των παραγγελιών κι όχι μόνο για τη Λέσβο, αλλά και για άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος και η Συνεταιριστική Φαρμακαποθήκη Λέσβου καλούν τους πολίτες που ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου να μην καθυστερήσουν τον αντιγριπικό εμβολιασμό ώστε να θωρακιστούν από τη γρίπη, που είναι μία οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος και που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα.
Ο ιός της γρίπης προσβάλλει το ανώτερο ή και το κατώτερο τμήμα του αναπνευστικού συστήματος. Μπορεί να προκαλέσει ήπια ή σοβαρή νόσο και μερικές φορές να οδηγήσει σε θάνατο. Η γρίπη εμφανίζεται με εποχικές εξάρσεις. Στη χώρα μας η περίοδος της γρίπης διαδράμει από Οκτώβριο έως Απρίλιο, με έξαρση της δραστηριότητας μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου.
Ο εμβολιασμός αποτελεί το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης της γρίπης. Το εποχικό εμβόλιο 2011-2012 προφυλάσσει πολύ ικανοποιητικά από τα τρία στελέχη της γρίπης, που η έρευνα έδειξε ότι θα είναι τα κυκλοφορούντα αυτή την περίοδο [Α(Η1Ν1), Α (Η3Ν2) και Β].
Τo Υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει Εγκύκλιο όπου δίνονται οδηγίες και περιγράφονται τα μέτρα αντιμετώπισης της εποχικής γρίπης. Στην ως άνω διάταξη, με πρόταση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών ορίζονται οι ομάδες υψηλού κινδύνου όπως αναφέρονται κατωτέρω. Η Εγκύκλιος με τα επιδημιολογικά στοιχεία και τις οδηγίες για τον αντιγριπικό εμβολιασμό της περιόδου 2016-2017 απεστάλησαν από τον Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας Γιάννη Μπασκόζο, τόσο σε υγειονομικούς φορείς όσο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στα υπουργεία Παιδείας και Εσωτερικών.
Όπως τονίζεται στην Εγκύκλιο, κάθε επιδημική έξαρση της γρίπης εισβάλλει ταχύτατα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η πρόβλεψη του χρόνου αλλά και του τόπου εκδήλωσής της, ενώ συχνά προκαλεί την αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, την υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, την αύξηση της θνησιμότητας. Οι τοπικοί εποχικοί παράγοντες που ευνοούν τον ταχύτατο τρόπο μετάδοσης του ιού της γρίπης μέσω σταγονιδίων καθιστούν αναποτελεσματική την πρόληψη μόνο με τους κλασικούς τρόπους (π.χ. αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους, απομόνωση πασχόντων, μέτρα ατομικής υγιεινής κλπ.).
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, καλύπτει σε υψηλό ποσοστό και προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλοντας μεταξύ άλλων στη μείωση απουσιών από την εργασία και το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.
Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2016-2017 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Για τη φετινή περίοδο μπορεί να συνταγογραφείται οποιοδήποτε αντιγριπικό εμβόλιο του οποίου η σύνθεση περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη (που διαθέτουν άδεια κυκλοφορίας) από τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.
Επισημαίνεται ότι μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνησης που λειτουργούν διεθνώς, δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.
Οδηγίες χορήγησης
Στα παιδιά χορηγείται μέχρι την ηλικία των 3 ετών η μισή δόση του εμβολίου ενηλίκων. Μετά την ηλικία αυτή συνιστάται η χορήγηση αντιγριπικών εμβολίων τύπου ενηλίκου.
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών (εφόσον το επιθυμούν).
Ομάδες αυξημένου κινδύνου
Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό ο αντιγριπικός εμβολιασμός να εφαρμόζεται σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες αυξημένου κινδύνου.
Οι ομάδες αυξημένου κινδύνου είναι οι εξής:
- Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
- Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
- Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
- Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
- Μεταμόσχευση οργάνων
- Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
- Χρόνια νεφροπάθεια
- Νευρομυϊκά νοσήματα
- Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης και λεχώνες.
- Θηλάζουσες
- Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) μεγαλύτερης των 40 kg/m2
- Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη
- Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη
- Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.)
- Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα, όπως και άλλα ευρωπαϊκά κράτη, μέσω του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) έχει συγκροτήσει δίκτυα επιτήρησης, μέσω των οποίων παρακολουθείται η δραστηριότητα της γρίπης καθώς και τα κυκλοφορούντα στελέχη του ιού με την εργαστηριακή επιτήρηση, μέσω των Κέντρων Αναφοράς Γρίπης. Αυτά είναι τα εξής:
– Για τη Βόρεια Ελλάδα το Β΄ Εργαστήριο Μικροβιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
– Για τη Νότια Ελλάδα το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ.
Η δήλωση κάθε εργαστηριακά επιβεβαιωμένου κρούσματος γρίπης γίνεται στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.
Τα άτομα τα οποία ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου συνιστάται να προσέρχονται έγκαιρα στις μονάδες υγείας με την έναρξη συμπτωμάτων για ιατρική διάγνωση και θεραπεία.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη εμβολιασμού του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και των εργαζομένων στους φορείς υγείας.
Αυτό που τονίζεται από την πλευρά του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) είναι πως ο εμβολιασμός κατά προτεραιότητα των ομάδων του πληθυσμού με κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών από τη γρίπη, αλλά και του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και τέλος οποιουδήποτε ατόμου επιθυμεί να εμβολιαστεί με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης είναι επιβεβλημένος.
