Επιμέλεια ύλης από τη Χρυσάνθη Μυρσινιά,
Κλινική Ψυχολόγο, Νευροψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]
Η αξιολόγηση του δείκτη νοημοσύνης (IQ – Intelligence Quotient), αποτελεί μια από τις βασικές υπηρεσίες ενός Κλινικού Ψυχολόγου. Στην περίπτωση ανήλικων ατόμων, η εξαγωγή του δείκτη αυτού έχει επιπλέον δυσκολίες, λόγω της αδυναμίας συγκέντρωσης των παιδιών για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά και της ανάγκης διαχωρισμού σε ηλικιακά επίπεδα.
-Τι είναι το IQ ανηλίκων και πού χρησιμεύει σε γονείς, εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς;
Ο Δείκτης Νοημοσύνης IQ, είναι ο δείκτης ο οποίος μετρά την ευφυΐα ενός ατόμου σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Το IQ κάθε ατόμου μετράται με διάφορα τεστ με ερωτήσεις ή διαδικασίες με καθορισμένα αντικείμενα και ασκήσεις. Το παιδικό IQ ορίζεται ως το πηλίκο της πνευματικής ηλικίας ως προς την σωματική ηλικία πολλαπλασιαζόμενο επί 100. Αυτό σημαίνει ότι με την εξαγωγή του δείκτη γίνεται σύγκριση της βαθμολογίας του εξεταζόμενου παιδιού με την απόδοση παιδιών που βρίσκονται στην ίδια ηλικία με αυτό. Αν η απόδοση είναι υψηλότερη, το παιδί έχει πνευματική ηλικία μεγαλύτερη της σωματικής και το αντίθετο. Ο δείκτης Γενικής Νοημοσύνης που εξάγεται, δεν είναι ικανός να δώσει πλήρη εικόνα από μόνος του στους ενδιαφερόμενους για την νοητική κατάσταση του παιδιού.
Τα πιο εξελιγμένα τεστ Νοημοσύνης δίνουν επιμέρους δείκτες για την αξιολόγηση της Ρέουσας Νοημοσύνης (μάθηση, προσαρμογή, επίλυση προβλημάτων) και της Αποκρυσταλλωμένης Νοημοσύνης (μαθημένες γνώσεις και δεξιότητες). Αυτοί οι επιμέρους Δείκτες, πέρα από τον Γενικό Δείκτη Νοημοσύνης, δίνουν τη δυνατότητα στον Κλινικό Ψυχολόγο να ενημερώσει τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς, πού υπερτερεί και πού υστερεί το εξεταζόμενο παιδί, έτσι ώστε να γίνει η κατάλληλη ενίσχυση και διαχείριση. Με τη χρήση των τεστ Νοημοσύνης γίνεται αξιολόγηση της πνευματικής χαρισματικότητας, των γνωστικών αναπτυξιακών καθυστερήσεων και των μαθησιακών δυσκολιών.
-Ποια είναι τα πιο γνωστά τεστ παιδικής Νοημοσύνης και σε τι ηλικίες γίνονται;
Τα τεστ παιδικής Νοημοσύνης χωρίζονται σε προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Τα πιο διαδεδομένα και σταθμισμένα στην Ελλάδα είναι τα παρακάτω:
- WPPSI (Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence): Για παιδιά ηλικίας από 2 ετών και 6 μηνών έως 7 ετών και 3 μηνών. Το WPPSI-III, ως ψυχοεκπαιδευτικό εργαλείο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σφαιρική εκτίμηση της γενικής νοητικής ικανότητας. Επίσης, μπορεί να αποτελέσει μέρος της αξιολόγησης της νοητικής χαρισματικότητας, της νοητικής υστέρησης και των δυσκολιών μάθησης.
- RAVEN’S EDUCATIONAL CPM/CVS: Για παιδιά ηλικίας 4 έως 12 ετών. Σχεδιάστηκε για να παρέχει σύντομα μη-λεκτικές και λεκτικές εκτιμήσεις της γενικής νοητικής ικανότητας παιδιών. Αποτελείται από τις Έγχρωμες Μήτρες (Colored Progressive Matrices) και για πρώτη φορά από τις Κλίμακες Λεξιλογίου (Crichton Vocabulary Scales).
- WISC-V GR(Wechsler Intelligence Scale for Children Fifth Edition): Η κλίμακα WISC-V είναι η πλέον συχνά χρησιµοποιούµενη, σε παγκόσµιο επίπεδο, κλίµακα νοητικής αξιολόγησης για παιδιά ηλικίας από 6 έτη & 0 μήνες έως 16 έτη και 11 μήνες. Από αυτό το τεστ προκύπτουν πέντε διαφορετικοί δείκτες νοημοσύνης πέραν του Γενικού Δείκτη (ο Δείκτης Λεκτικής Κατανόησης, ο ∆είκτης Οπτικοχωρικής Αντίληψης, ο Δείκτης Ρέοντα Συλλογισμού, ο ∆είκτης Εργαζόμενης Μνήμης και ο ∆είκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας).
