Σημαντικές επιβαρύνσεις στα Συστήματα Υγείας των ανεπτυγμένων κρατών προκαλούν τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τη μη αντιμετώπιση της υπνικής άπνοιας, ενός σιωπηλού αλλά πολύ σοβαρού προβλήματος, που μπορεί να αντιμετωπίζουμε οι περισσότεροι και να μην είμαστε σε θέση να το καταλάβουμε. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν κορυφαίοι επιστήμονες που συμμετείχαν στην επιστημονική συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας στις 13 Σεπτεμβρίου.
Κι αυτό γιατί μόνο στις ΗΠΑ, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που παρουσιάστηκε, η υπνική άπνοια κοστίζει 149,6 δις δολάρια το χρόνο!
Στις ΗΠΑ αυτή η χρόνια νόσος θεωρείται μια κρυφή κρίση υγείας, καθώς υπολογίζουν ότι οι επιπτώσεις της στην οικονομία της χώρας όλων των αδιάγνωστων περιπτώσεων σε ένα έτος είναι, χαμένες εργατοώρες 86,9 δις δολάρια, τροχαία ατυχήματα 26,2 δις δολάρια, εργατικά ατυχήματα 6,5 δις δολάρια.
Στις ΗΠΑ με 320 εκατ. πληθυσμό πάσχουν από υπνική άπνοια 29,4 εκατ. άτομα (δηλαδή το 12% των κατοίκων), ενώ αντίστοιχα στην Ολλανδία με 17 εκατ. πληθυσμό πάσχουν 400.000 (το 2,4%) και στην Κροατία με 4,2 εκατ. πληθυσμό πάσχουν 99.000 (επίσης το 2,4%). Ακόμη στις χώρες της Αδριατικής με 30 εκατ. πληθυσμό πάσχουν 706.000 άτομα (δηλαδή το 2,4%).
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία.
Υπνική άπνοια – χρόνια νόσος
Η αποφρακτική άπνοια είναι η πιο συχνή διαταραχή (παρατεταμένη διακοπή) της αναπνοής κατά την διάρκεια του ύπνου και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων συνοδεύεται από έντονο ροχαλητό. Σύμφωνα με μελέτες, επτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπλακούν σε τροχαίο δυστύχημα έχουν όσοι υποφέρουν από αποφρακτική υπνική άπνοια σε σχέση με αυτούς που έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα!
Η αποφρακτική υπνική άπνοια εκτός από τις επιπτώσεις στην οδήγηση μπορεί ακόμη να επιφέρει:
- Καρδιακή ανεπάρκεια-αρρυθμία
- Υψηλή πίεση
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Διαβήτη
- Κατάθλιψη
- Μειωμένη απόδοση στην εργασία
- Προβλήματα μνήμης.
Εκτιμάται, δε, ότι το 6% των ενηλίκων σε παγκόσμιο επίπεδο, πάσχει από την νόσο, με το 75% αυτών να παραμένει αδιάγνωστο! Από τους πάσχοντες οι μισοί είναι υπέρβαροι. Σε αναλογία η νόσος ταλαιπωρεί 1 στους 25 άνδρες και 1 στις 50 γυναίκες μέσης ηλικίας. Η νόσος δεν κάνει διακρίσεις καθώς πλήττει και τα παιδιά.
Οι επιπτώσεις στα παιδιά είναι κι αυτές αρκετά σημαντικές, καθώς προκαλούν:
- Αναπτυξιακή καθυστέρηση
- Γνωστικές και μαθησιακές διαταραχές
- Υπνηλία κατά την διάρκεια της ημέρας
- Αίσθηση κόπωσης
- Διάσπαση της προσοχής
- Υπερκινητικότητα.
Διάγνωση – αντιμετώπιση
Οι ενήλικες ασθενείς που πάσχουν από επίμονο ροχαλητό και πιθανή υπνική άπνοια θα πρέπει να υποβάλλονται σε πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση.
Στη συνέχεια η μελέτη ύπνου θα δώσει σπουδαίες πληροφορίες με κυριότερη το δείκτη άπνοιας – υπόπνοιας (ΑΗΙ).
Εφόσον αυτός είναι παθολογικός, τότε θα συσταθεί η τοποθέτηση συσκευής συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) και απώλεια κιλών.
Σε περίπτωση που η συσκευή δεν είναι ανεκτή ή δεν θεραπεύει επαρκώς την άπνοια, τότε τίθεται ζήτημα χειρουργικής αντιμετώπισης.
Η υπνοενδοσκόπηση (DISE) είναι η ασφαλέστερη και ακριβέστερη μέθοδος εντοπισμού του προβλήματος βάσει της κατάταξης VOTE, με την οποία καθορίζουμε:
- Το σημείο της απόφραξης
- το βαθμό της απόφραξης (αμελητέος, μερική απόφραξη, πλήρης απόφραξη),
- τον τύπο της απόφραξης (προσθιοπίσθιος, συγκεντρικός, εκ των πλαγίων).
Η υπνική άπνοια στους ενήλικες μπορεί να οφείλεται σε:
- Σκολίωση του ρινικού διαφράγματος
- Υπερτροφία των ρινικών κογχών,
- Στενό φάρυγγα λόγω υπερτροφίας των αμυγδαλών, μακρά σταφυλή, υπερτροφία γλωσσικής αμυγδαλής κτλ.
Αντιμετωπίζεται με την διόρθωση του ρινικού διαφράγματος, τον καυτηριασμό των ρινικών κογχών ή με κογχοτομή και σταφυλο-φαρυγγο-υπερωιο-πλαστική.
Στα παιδιά συνήθως το πρόβλημα οφείλεται στα λεγόμενα κρεατάκια και την υπερτροφία των αμυγδαλών. Αντιμετωπίζεται εύκολα με την αφαίρεσή τους με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους, όπως το Laser, ραδιοσυχνότητες, XPS κτλ. Η διάρκεια της επέμβασης διαρκεί 20-30 λεπτά και το παιδί αυθημερόν ή την επόμενη μέρα επιστρέφει σπίτι του.
Στα παιδιά η υπνοενδοσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
- Όταν το μέγεθος των αμυγδαλών και των αδενοειδών (κρεατάκια) κλινικά δεν δικαιολογεί το επίμονο ροχαλητό ή/και την υπνική άπνοια και υπάρχουν αμφιβολίες για την χειρουργική αντιμετώπιση και
- όταν έχουν κάποιο σύνδρομο, ώστε να διευκρινιστεί αν η χειρουργική επέμβαση θα λύσει το πρόβλημα.
