Της Δέσποινας Καδίτη,
Ψυχολόγου-Ψυχοθεραπεύτριας
Στην Ελλάδα επικρατεί ένα χάος σχετικά με τους ορισμούς, τα όρια και τις δικαιοδοσίες του καθενός από τους παραπάνω (με μόνη ίσως εξαίρεση τους ψυχιάτρους). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μην μπορούν να επιλέξουν τον επαγγελματία που χρειάζονται.
Ας τα πάρουμε ένα- ένα:
- Ψυχολόγος: Τον τίτλο του ψυχολόγου φέρει κάποιος ο οποίος έχει ολοκληρώσει 4ετή φοίτηση σε πανεπιστημιακό τμήμα ψυχολογίας. Μετά την φοίτηση αποκτά την Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος από την γενική αρχή δημόσιας υγείας και μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα αυτό. Ο ψυχολόγος έχει μια ευρεία βασική μόρφωση γύρω από το αντικείμενο και μπορεί αργότερα να στραφεί σε διάφορα άλλα πεδία (πέραν της ψυχολογικής υποστήριξης), όπως η έρευνα, το marketing, η νευροψυχολογία κ.ά.
- Ψυχοθεραπευτής: Ψυχοθεραπευτής είναι ο ψυχολόγος ή ο ψυχίατρος ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στην ψυχοθεραπεία. Απαραίτητες προϋποθέσεις πέρα από την μόρφωση, είναι το να έχει κάνει ο ίδιος ο ψυχοθεραπευτής ψυχοθεραπεία καθώς και να έχει επόπτη. Κάποιον πιο έμπειρο θεραπευτή που εξετάζει την ποιότητα της δουλειάς του και τον κατευθύνει όποτε χρειάζεται. Υπάρχουν πολλά είδη ψυχοθεραπείας (π.χ. ψυχανάλυση, συστημική, γνωστική συμπεριφορική κ.ά.) και η εκπαίδευση γίνεται συνήθως σε ιδιωτικά κέντρα. Εδώ υπάρχει σύγχυση, καθώς πολλά προγράμματα ψυχοθεραπείας εκπαιδεύουν ως ψυχοθεραπευτές ανθρώπους που δεν έχουν πτυχίο ψυχολόγου και έτσι ο τίτλος του ψυχοθεραπευτή μπορεί να αποδοθεί και σε αυτούς.
- Σύμβουλος ψυχικής υγείας: Απόφοιτοι οποιασδήποτε ανθρωπιστικής σχολής (π.χ. παιδαγωγικό, κοινωνιολογία) καθώς και απόφοιτοι ΦΠΨ*, κατόπιν εκπαίδευσης σε μια σχολή ψυχοθεραπείας, μπορούν να γίνουν σύμβουλοι. Σε γενικές γραμμές ο σύμβουλος έχει υποστηρικτικό, συμβουλευτικό ρόλο. Νομοθετικά τουλάχιστον, δεν είναι σε θέση να χορηγήσει ψυχολογικές δοκιμασίες (π.χ. τεστ), να κάνει διάγνωση και θεραπεία. Οι συνεδρίες αφορούν προσωρινές δυσκολίες του ανθρώπου και συνήθως διαρκούν μικρότερη χρονική περίοδο από μια μέση ψυχοθεραπεία.
- Ψυχίατρος: είναι ο γιατρός που έχει τελειώσει ιατρική (6 χρόνια) και έχει ειδίκευση στην ψυχιατρική (5 χρόνια). Ο ψυχίατρος είναι ο μόνος από τους παραπάνω, που μπορεί να χορηγήσει φάρμακα. Πέρα από την ψυχολογική, ο ψυχίατρος μπορεί να εξετάσει και την βιολογική βάση ακόμα και βαριάς μορφής ψυχολογικών προβλημάτων, όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή κ.ά. Παράλληλα, ο ψυχίατρος προσφέρει και (λεκτική) ψυχοθεραπεία.
- Life coach: Μια νέα τάση που κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο κοινό. Ο coach (μτφ προπονητής ζωής) προσφέρει υποστήριξη, ώθηση, ενθάρρυνση και μια νέα οπτική στον πελάτη. Έμφαση δίνεται στο παρόν, αλλά κυρίως στο μέλλον μέσω της επίτευξης στόχων. Όσον αφορά την πιστοποίηση των coach, αυτή περιλαμβάνει σεμινάρια και εκπαιδευτικά προγράμματα κάποιων μηνών χωρίς να απαιτείται κάποιο προηγούμενο γνωστικό υπόβαθρο. Απαλλαγμένο από το στίγμα που δυστυχώς ακόμα περιβάλλει τους ειδικούς ψυχικής υγείας και όσους ζητούν την βοήθειά τους, το life coaching γίνεται πολύ ελκυστικό. Μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Θέλει όμως ιδιαίτερη προσοχή στην σωστή επιλογή του ειδικού, καθώς το life coaching δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχολογικά προβλήματα και δεν είναι μέθοδος ψυχοθεραπείας.
ΦΠΨ* τμήμα φιλοσοφίας παιδαγωγικού και ψυχολογίας
