Γράφουν: Ελεάνα Κουτσοβίλη, Κώστας Καλαμποκίδης, Ράνια Τζωράκη
Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πλημμύρας του έργου «ERMIS-F» και το δίκτυο των μετεωρολογικών σταθμών του Πανεπιστημίου Αιγαίου καταγράφουν την πλημμύρα στη Δυτική Λέσβο το βράδυ της 12ης Ιανουαρίου 2021. Σοβαρές καταστροφές και πλημμύρες καταγράφηκαν με την πρόσφατη κακοκαιρία στη Δυτική Λέσβο, με τους οικισμούς Καλλονής, Σκάλας Καλλονής, Γέρας, Πλωμαρίου και Αγίας Παρασκευής να βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου συγκέντρωσε τις καταγραφές του από το δίκτυο των τοπικών μετεωρολογικών σταθμών που λειτουργούν από το 2003, υπό την επίβλεψη του εργαστηρίου Φυσικών Καταστροφών του τμήματος Γεωγραφίας και τα αποτελέσματα είναι αξιοσημείωτα (http://meteo.aegean.gr). Συγκεκριμένα, μέσα σε ένα 24ωρο ο σταθμός του Σιγρίου στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κατέγραψε 45,10mm βροχόπτωσης, ενώ του Ακρασίου στο Πλωμάρι κατέγραψε 10,70mm βροχόπτωσης.
Γενικότερα, παρατηρήθηκε μία σταδιακή μείωση της βροχόπτωσης από το δυτικό προς το ανατολικό τμήμα του νησιού. Παράλληλα το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πλημμύρας του έργου ERMIS-F ενημερώνει την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και δίνει τα πρώτα στοιχεία για την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής πολιτικής προστασίας. Η έναρξη της λειτουργίας του σταθμού στην Καλλονή Λέσβου πραγματοποιήθηκε το 2018 στο πλαίσιο του έργου ERMIS-F Διαδικτυακή Υπηρεσία Περιβαλλοντικών Κινδύνων-Πλημμύρες (https://ews.ermis-f.eu/kalloni). Ο σταθμός δίνει σε πραγματικό χρόνο την αύξηση της στάθμης του ποταμού και εξυπηρετεί σκοπούς έγκαιρης προειδοποίησης πλημμύρας για την πόλη της Καλλονής. Το όργανο αυτό συνοδεύεται με βροχομετρικό σταθμό στην ίδια θέση και με μετεωρολογικό σταθμό. Επίσης, έχει συνδεθεί με το υφιστάμενο όργανο μέτρησης στάθμης στον ποταμό Τσικνιά, της Περιφέρειας Β.Α. Μέσα στον οικισμό της Καλλονής η στάθμη του τηλεμετρικού σταθμού κατέγραψε σε λίγα λεπτά κατακόρυφη άνοδο της στάθμης, η οποία άγγιξε τα 1,7m. Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις μελέτες του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την περιοχή, όταν η στάθμη ξεπεράσει το κρίσιμο κατώφλι των 1,6m, τότε θεωρείται επικίνδυνη και ενεργοποιείται το σύστημα ώστε να ειδοποιήσει για την επερχόμενη πλημμύρα.
Παράλληλα, η στάθμη του ποταμού Τσικνιά ανέβηκε από τις 20:00 μέχρι τις 21:00 το βράδυ της Τρίτης 12/01/2021 κατά 3m (αποτελέσματα 15-λεπτων μετρήσεων καταγραφής της στάθμης). Αντίστοιχα, η παροχή του ποταμού στην Καλλονή ανέβηκε μέσα σε μία ώρα στα 5m3/s (κυβικά ανά δευτερόλεπτο). Η παροχή αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με αυτήν που παρουσιάζει το ρέμα την τελευταία 5ετία, ενώ παραλίγο να πλησιάσει τα αποτελέσματα της καταστροφικής πλημμύρας του 2016 που παρουσίασε στη θέση αυτή παροχή ίση με 9 m3/s.
Ταυτόχρονα στις ίδιες θέσεις στις γέφυρες των σταθμών Καλλονής και Τσικνιά μετρήθηκαν οι παρακάτω ποσότητες βροχόπτωσης:
Πίνακας 1. Μετρήσεις βροχόπτωσης από το δίκτυο ERMIS-F του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη θέση γέφυρα Πρινής στον ποταμό Τσικνιά και στη θέση της γέφυρας Καλλονής
Τσικνιάς (Γέφυρα Πρινής) 12/01/2021, 18:00-24:00 26,0mm βροχής Καλλονή (Γέφυρα Καλλονής)12/01/2021, 18:00-24:00 27,6mm βροχής.
* – Η Ελεάνα Κουτσοβίλη, είναι Πολιτικός Μηχανικός, Υποψήφια Διδάκτορας.
– Ο Κώστας Καλαμποκίδης, είναι Καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Τμήμα
Γεωγραφίας
– Η Ράνια Τζωράκη, είναι Αναπλ. Καθηγήτρια, Λεκάνης Απορροής και Παρακτίου
Περιβάλλοντος, Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών
