Το καρκίνωμα του μαστού είναι τα τελευταία χρόνια ένα από τα πρώτα σε εμφάνιση είδη καρκίνου στον γυναικείο πληθυσμό. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά ή και με ακτινοβολίες, με μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Μια επιπλοκή που συμβαίνει, ως επακόλουθο του λεμφικού καθαρισμού, στο σύστοιχο άνω άκρο είναι το δευτερογενές λεμφοίδημα (≈20-30%). Η εμφάνιση λεμφοιδήματος εξαρτάται από το ποσοστό της ζημιάς που έχει υποστεί το λεμφικό σύστημα (λεμφαγγεία, λεμφαδένες) και συνήθως εκδηλώνεται μέσα στα πρώτα 2-3 χρόνια.
Στις μαστεκτομές πρέπει να τονιστεί ότι το λεμφοίδημα είναι διαχειρίσιμο και εάν αντιμετωπιστεί σωστά από το 1ο στάδιο υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να παραμείνει όμοιο με το υγιές άνω άκρο.
Μερικοί παράγοντες εμφάνισης λεμφοίδηματος μετά από μαστεκτομή είναι:
-Ηλικία
-Παχυσαρκία
-Μειωμένη κινητικότητα
-Ακτινοβολίες
-Σοβαρή χειρουργική επέμβαση
-Διαστάσεις μασχαλιαίου καθαρισμού
-Δευτερογενής επούλωση
-Ανακατασκευή μαστού κ.ά.
Το λεμφοίδημα είναι η μη- φυσιολογική συσσώρευση της λέμφου σε κάποιο σημείο του σώματος που προκαλεί οίδημα. Αυτό συμβαίνει γιατί μερικά από τα λεμφαγγεία της περιοχής έχουν υποστεί βλάβη, έχουν αφαιρεθεί ή δεν λειτουργούν σωστά. Το λεμφοίδημα ανάλογα την σοβαρότητα και τα χαρακτηριστικά του διαχωρίζεται σε 4 στάδια.
Η αντιμετώπιση γίνεται μέσω της Ολοκληρωμένης Αποσυμφορητικής Θεραπείας (MLD/CDT) που τα τελευταία χρόνια θεωρείται πολύ σημαντική, όπως και επιτυχημένη για την διαχείριση των λεμφοιδημάτων. Το πρόγραμμα διαχείρισης του λεμφοιδήματος χωρίζεται σε 2 φάσεις.
Η πρώτη φάση έχει διάρκεια συνήθως 2-3 εβδομάδες καθημερινής Αποσυμφορητικής Θεραπείας που περιλαμβάνει:
i. -Manual Lymph Drainage (MLD): Παροχέτευση του λεμφικού φορτίου δια χειρός του λέμφο-θεραπευτή.
ii. -Συμπιεστική περίδεση του άκρου για διατήρηση του MLD, μείωση του οιδήματος και χαλάρωση ινώδους συνδετικού ιστού με ειδικούς επιδέσμους.
iii. -Ασκήσεις για μείωση οιδήματος και αύξηση κινητικότητας του άκρου.
iv. -Φροντίδα δέρματος για πρόληψη μολύνσεων.
v. -Μέτρηση άκρου και επαναξιολογήσεις για έλεγχο προόδου.
vi. -Μέτρηση και παραγγελία συμπιεστικού γαντιού με διαβαθμισμένη συμπίεση.
Η δεύτερη φάση είναι δια βίου και η συχνότητα εξαρτάται από την εξέλιξη του λεμφοιδήματος και περιλαμβάνει:
i. -Συμπιεστικό γάντι με διαβαθμισμένη συμπίεση καθημερινά.
ii. -Ασκήσεις άνω άκρου με σκοπό την αποσυμφόρησή του.
iii. -Φροντίδα δέρματος και νυχιών.
iv. -Εάν χρειαστεί επανάληψη πρώτης φάσης.
Η Ολοκληρωτική Αποσυμφορητική Θεραπεία (MLD/CDT) πρέπει να γίνεται μόνο από πιστοποιημένους θεραπευτές διότι αλλιώς ενδέχεται επιδείνωση του λεμφοιδήματος ή εμφάνιση άλλων επιπλοκών.
Στο Κέντρο Φυσικοθεραπείας & Αποκατάστασης Μυτιλήνης, ο επιστημονικός υπεύθυνος Φυσικοθεραπευτής, Λέμφο-θεραπευτής Θοδωρής Τάκας, είναι ο μοναδικός πιστοποιημένος λέμφο-θεραπευτής στο Βόρειο Αιγαίο, και είναι στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία, ενημέρωση και διευκρίνιση πάντα με σεβασμό και επιστημονική υπευθυνότητα σε κάθε σας ανάγκη.
Θεόδωρος Τάκας
Φυσικοθεραπευτής PT, MLD/CDT, CertAcu
