- Ποιο είναι το πλάνο της εταιρείας για την ανάδειξη του Σάρλιτζα ως σύγχρονης μονάδας Κέντρου θαλασσοθεραπείας – Spa, που θα βάλει τη Λέσβο στο χάρτη του τουρισμού υγείας και ευεξίας
- Γιατί η πρόταση των επενδυτών που έχει υποβληθεί προ διετίας αγνοήθηκε επιδεικτικά από την Περιφέρεια, ενώ θα μπορούσαν να είχαν ξεκινήσει τα έργα!
Έχοντας στα χέρια της για 50 χρόνια το παλιό κτίριο του Σάρλιτζα, που εν τω μεταξύ αφημένο στο χρόνο και στις καιρικές συνθήκες κυριολεκτικά ρημάζει και έχει μετατραπεί ειδικά την τελευταία δεκαετία σε χάλασμα, η Περιφέρεια αγνοεί εδώ και 2 χρόνια την μόνη πρόταση που έχει υποβληθεί από επενδυτικό σχήμα για αξιοποίηση του παλιού ξενοδοχείου με τη μετατροπή του σε ένα σύγχρονο Spa, που θα αναδεικνύει τη Θερμή και τη Λέσβο ως τόπο λουτροθεραπείας, υγείας και ευεξίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε διεθνές επίπεδο με άμεση σύνδεση με την ασιατική αγορά.
Η εταιρεία Kouskos Constructions, στην οποία προεδρεύει ο εκ Βρίσας καταγόμενος επιχειρηματίας Θεόδωρος Κούσκος, με το συνεργατικό επιχειρηματικό σχήμα της Asklepieia Health Cluster AE, που δραστηριοποιείται στον τουρισμό υγείας της χώρας μας έχει την ευθύνη για το επιστημονικό σκέλος του όλου εγχειρήματος στη νέα επένδυση που ξεκίνησε για την αναβίωση του ξενοδοχείου Κάτια, που με το Mythical Coast Wellness Retreat φιλοδοξεί να χτίσει το μύθο της Λέσβου. Η Asklepieia Health ήδη έχει έρθει σε επαφή με σημαντικούς φορείς στον τομέα του ιατρικού τουρισμού ευεξίας που δραστηριοποιούνται στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, και στην αγορά της Ασίας ειδικότερα με το Prolepsis Medical Centers Asia.
Αυτή ήταν η πρόταση της εταιρείας Kouskos Constructions, η οποία ανακαινίζει εκ βάθρων το ξενοδοχείο Κάτια και διαχειρίζεται γνωστές ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας μας, όπως το Mythical Blue στη Σαντορίνη, όταν ενημέρωσε για τις προθέσεις της να προχωρήσει σε μία μεγάλη επένδυση στο Σάρλιτζα της Θερμής προ διετίας και μάλιστα αυτό σε ανοιχτή σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου, με την παρουσία εκτός του Περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη και των Αντιπεριφερειαρχών Παναγιώτη Χριστόφα και Αναστασίας Αντωνέλλη.
Και ενώ θα περίμενε κανείς έχοντας τη μόνη ρεαλιστική πρόταση στα χέρια της η Περιφερειακή Αρχή να προχωρήσει στην αξιοποίησή της, ώστε να μπει ένα τέλος στην καταστροφή του Σάρλιτζα και να αντιστραφεί το κλίμα με την δημιουργία της προοπτικής για την οικονομία της ευρύτερης περιοχής της Θερμής και της Λέσβου γενικότερα από μία επένδυση εκατομμυρίων ευρώ, που θα μετατρέψει το Σάρλιτζα σε Κέντρο λουτροθεραπείας – θαλασσοθεραπείας – Spa, η Περιφέρεια άφησε να χαθεί η διετία και εξέπληξε δυσάρεστα προκηρύσσοντας αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Έρχεται με άλλα λόγια να δαπανήσει μέχρι 800.000 ευρώ για να της υποδείξουν τι θα κάνει στο Σάρλιτζα!! Αφήνοντας σύξυλο τον επενδυτή, που σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ελλάδας θα τον είχαν δεχτεί με ανοιχτές αγκάλες! Άλλωστε στο ερώτημα αν υπάρχουν πολλοί που θα έβαζαν τα λεφτά τους για την ανάπλαση ενός ξενοδοχείου, όπως το Σάρλιτζα και σε ένα νησί, όπως η Λέσβος, που είναι σβησμένο από το χάρτη του τουρισμού, την απάντηση την καταλαβαίνει εύκολα ο καθένας!
Επί της ουσίας η εταιρεία Kouskos Constructions παρά τα δείγματα γραφής που έχει δώσει μέχρι τώρα στον κατασκευαστικό και ξενοδοχειακό κλάδο αγνοήθηκε προκλητικά από την Περιφέρεια και αυτό προκαλεί εύλογα ερωτηματικά για το αν υπάρχει κάποια σκοπιμότητα. Προκαλεί μάλιστα εντύπωση πώς ξαφνικά σίγησαν και όλες εκείνες οι φωνές που για δεκαετίες τώρα φωνάζουν για την αξιοποίησή του Σάρλιτζα και όταν αυτό φτάνει σε μία αφετηρία για να αλλάξει κάτι στην περιοχή τους ο χρόνος σταματά!
Μπαίνουν και στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό
Ωστόσο οι επενδυτές επιδιώκοντας να συνδέσουν το ξενοδοχείο Κάτια που κατασκευάζουν με τις πηγές της Θερμής και το ξενοδοχείο Σάρλιτζα επανέρχονται και, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ετοιμάζουν πρόταση την οποία θα καταθέσουν στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, και η οποία θα αφορά την ανακαίνιση της παλιάς ξενοδοχειακής μονάδας ώστε να επανέλθει στην πρότερη μορφή της με ταυτόχρονη ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου και κατασκευή νέων κτιρίων στην πίσω πλευρά, που θα συμπληρώνουν το Σάρλιτζα για να λειτουργήσει ως βιώσιμη ξενοδοχειακή μονάδα- Κέντρο θαλασσοθεραπείας – Spa. Πρόκειται για επένδυση-μαμούθ εκατομμυρίων ευρώ, η οποία από το ξεκίνημά της θα έχει ν’ αντιμετωπίσει μεγάλα αρχαιολογικά ζητήματα, ωστόσο οι επενδυτές φαίνονται διατεθειμένοι να αναλάβουν το ρίσκο.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο η Περιφερειακή Αρχή θα στηρίξει ουσιαστικά μία τέτοια προσπάθεια για να δούμε τα επόμενα χρόνια χειροπιαστά αποτελέσματα στη Θερμή και στο Σάρλιτζα ή αν προτιμά να ακολουθεί ένα φαύλο κύκλο μελετών και διαγωνισμών, που ουσιαστικά δεν θα οδηγήσουν πουθενά αλλού εκτός από υποδείξεις στα χαρτιά και στην πράξη το Σάρλιτζα χάλασμα, όπως είναι σήμερα, το μισογκρεμισμένο παλιό ξενοδοχείο που δεν φαίνεται να έχει καμία άλλη προοπτική και που δεν μπορεί ούτως ή άλλως να λειτουργήσει αυτόνομα κτιριακά ως σύγχρονη ξενοδοχειακή μονάδα, καθώς αν και στα χρόνια που δημιουργήθηκε ήταν ένα μεγάλο ξενοδοχείο, στις μέρες μας αν μετρήσει κανείς τις διαστάσεις των δωματίων, των διαδρόμων και γενικότερα των διαθέσιμων χώρων θα έλεγε ότι θα μπορούσε να εξυπηρετήσει ως ένα συγκρότημα ενοικιαζόμενων δωματίων.
Σάρλιτζα: Οι προκλήσεις και οι προοπτικές
Το ξενοδοχείο Σάρλιτζα Παλλάς, κτίριο εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα, με χαρακτηριστικά οριενταλιστικά μορφολογικά στοιχεία, συνεχίζει να αποτελεί διαχρονικά τοπόσημο και μέρος της συλλογικής μνήμης της περιοχής της Θερμής Λέσβου, και όλου του νησιού. Η χρόνια απαξίωσή του, παρά τις αγαθές προθέσεις των αρμόδιων αρχών, αποτελεί αναπόδραστο προϊόν της εγκατάλειψής και διακοπής λειτουργίας του, την δεκαετία του ‘80. Αποτελεί έτσι, ένα ακόμα δείγμα της εγχώριας αδυναμίας συντήρησης και ανάδειξης των αξιόλογων ιστορικών μνημείων και συγκροτημάτων, λόγω οικονομικών δυσχερειών, διοικητικών αλληλοεπικαλύψεων και τεχνικών δυσκολιών.
Η εύλογη απαίτηση της τοπικής κοινωνίας για αποκατάσταση και ανάδειξη του Σάρλιτζα Παλλάς σε σημείο αναφοράς της ευρύτερης περιοχής και του νησιού, οδήγησε μετά από σειρά ετών στην προκήρυξη Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού, σύμφωνα με την οικεία νομοθεσία. Ο διαγωνισμός θέτει προς τη σωστή κατεύθυνση τους στόχους αποκατάστασης και ανάδειξης του συγκροτήματος του ξενοδοχείου σε συνδυασμό με τις όμορες αρχαιολογικές ανασκαφές και την λειτουργία των ιαματικών πηγών. Επιπλέον αντιμετωπίζει το νέο συγκρότημα υπό νέο brand name ως πυλώνα της πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης της γύρω περιοχής, αλλά και του νησιού μας.
Ωστόσο, οι εύλογοι στόχοι του διαγωνισμού, εξυπηρετούνται καλύτερα από την υποστήριξη μιας ξενοδοχειακής μονάδας, μικρού δυναμικού, η οποία θα είναι σε θέση να συμβάλλει ποιοτικά, οικονομικά, διοικητικά και υλικοτεχνικά στο όλο εγχείρημα. Το ξενοδοχείο Σάρλιτζα, λόγω της ιστορικής του χρήσης αλλά και του δομικού χαρακτήρα (διαμερισμάτωση, αρχιτεκτονική δομή), δύναται να παρέχει την αναγκαία κτιριακή υποδομή, χωρίς να αλλοιωθούν τα αρχιτεκτονικά και ιστορικά χαρακτηριστικά του.
Το αναμενόμενο υψηλών προδιαγραφών πολιτιστικό προϊόν που προαναγγέλλεται στους στόχους του διαγωνισμού, θα έχει στο μέλλον αυξημένες ανάγκες διαμονής. Οι ανάγκες αυτές, ήδη δεν καλύπτονται από την δυναμικότητα της γύρω περιοχής. Τη στιγμή που οι στρατηγικές της πολιτείας ευνοούν την ανάπτυξη του τουρισμού και αναζητούν τρόπους να στεγάσουν νέους χώρους διαμονής στις νησιωτικές περιοχές, χωρίς να αλλοιώνεται το φυσικό τοπίο (Βλ. Χωροταξικός Νόμος 2021), η διάθεση ενός κελύφους ιστορικού ξενοδοχείου για «πολιτιστικές χρήσεις» και η κάλυψη των αναγκών στέγασης από «την γύρω περιοχή», αποτελεί τουλάχιστον παραδοξολογία. Επιπλέον, οι επιθετικές πολιτικές της γείτονος χώρας, στο επίπεδο τουριστικών υποδομών και κατασκευής ξενοδοχειακών μονάδων, είναι πιθανόν στο μέλλον να συμβάλλουν στην περαιτέρω αιμορραγία εισοδήματος για το νησί μας.
Έτσι, η λειτουργία μιας νέας ξενοδοχειακής μονάδας υψηλών προδιαγραφών, με σεβασμό στην ιστορική χρήση του μνημείου, σε συνδυασμό με την λειτουργία του κέντρου λουτροθεραπείας και Spa, καθώς και με την ανάδειξη και προστασία του όμορου αρχαιολογικού χώρου, αναμένεται να τονώσει οικονομικά την μερικώς απαξιωμένη περιοχή της Θερμής, και να την καταστήσει ένα τουριστικό και πολιτιστικό τοπόσημο υψηλών προδιαγραφών. Επιπλέον, η μέριμνα για την εύρυθμη λειτουργία της ξενοδοχειακής μονάδας, σε συνδυασμό με το οικονομικό κίνητρο για τη συντήρηση του συγκροτήματος, αναμένεται να το διαφυλάξει από την εκ νέου απαξίωση και να συμβάλλει στην βιωσιμότητά του.
Επομένως, η απρόσκοπτη προσβασιμότητα στα μνημεία (Σάρλιτζα και αρχαιολογικός χώρος), καθώς και στις επενδύσεις της ξενοδοχειακής μονάδας και του Κέντρου Θαλασσοθεραπείας, θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επιμελούς έρευνας. Η στρατηγική διαχείρισης του χώρου και το θεσμικό καθεστώς που θα διέπει εκ παραλλήλου τις επενδύσεις και τον αρχαιολογικό χώρο, θα πρέπει να διασφαλίζουν τόσο την ανεμπόδιστη προσβασιμότητα από τους μη διαμένοντες, όσο και την αποτελεσματική λειτουργία του, για τους χρήστες. Παραδείγματα μπορούν να αναζητηθούν τόσο στον ελληνικό χώρο, όσο και στο εξωτερικό. Ως εκ τούτου, η αρχιτεκτονική πρόταση θα πρέπει να επικεντρωθεί στην δυνατότητα εύρυθμης συλλειτουργίας των διαφορετικών ενοτήτων του συγκροτήματος, και να αναζητήσει την υπεραξία της στην ανάμιξη των ενδιάμεσων κοινόχρηστων χώρων πολιτισμού και τουρισμού.
Στο φωτογραφικό υλικό που παραθέτουμε από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας μπορεί κανείς να δει ξενοδοχειακές μονάδες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των τόπων όπου δραστηριοποιούνται και ουσιαστικά είναι αντίστοιχες ή παρόμοιες περιπτώσεις με αυτή του ξενοδοχείου Σάρλιτζα, δηλαδή εκεί που συνυπάρχουν η αρχιτεκτονική κληρονομιά, ο αρχαιολογικός πλούτος και οι σύγχρονες τουριστικές υπηρεσίες για επισκέπτες υψηλών προδιαγραφών.
