ΤΟΥ ΓΚΟΥΛΙΑΜΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ,
ΕΠΙΜΕΛΗΤΟΥ Α’ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
Η γρίπη, το κοινό κρυολόγημα και η COVID-19 είναι μεταδοτικές αναπνευστικές ασθένειες που προκαλούνται από διαφορετικούς ιούς. Η COVID-19 προκαλείται από μόλυνση με τον νέο κορονοϊό (SARS-CoV-2), η γρίπη προκαλείται από μόλυνση με ιούς της γρίπης και το κοινό κρυολόγημα από πολλούς και διαφορετικούς ιούς (>200) με συχνότερους τους ρινοϊούς.
Κατά τους χειμερινούς μήνες εμφανίζονται το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε φέτος είναι πως τα συμπτώματα αυτών των δύο ασθενειών μοιάζουν με τα συμπτώματα που παρουσιάζουν άτομα που έχουν προσβληθεί από κορονοϊό, με τον κίνδυνο να διασπείρουν τον ιό να ελλοχεύει.
Καθώς πολλά από τα συμπτώματα της γρίπης, του κοινού κρυολογήματος και της COVID-19 μοιάζουν, μπορεί να είναι δύσκολο (ή ακόμα και αδύνατο) να τις διακρίνουμε βάσει μόνο των συμπτωμάτων και μπορεί να χρειαστεί εργαστηριακή διερεύνηση για να τεθεί η διάγνωση.
Γενικά, η COVID-19 και η γρίπη είναι βαρύτερες από το κοινό κρυολόγημα και τα συμπτώματα είναι πιο έντονα. Το κοινό κρυολόγημα είναι συνήθως πιο ήπιο. Το κοινό κρυολόγημα γενικά δεν οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως πνευμονία, βακτηριακές λοιμώξεις ή νοσηλεία. Η COVID-19 και η γρίπη μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές επιπλοκές.
Πυρετός, ρίγος, μυαλγίες και βήχας είναι, όλα, συμπτώματα που μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα, τη γρίπη, και τον κορονοϊό – COVID-19. Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε από τι πάσχουμε;
Τα συμπτώματα της κάθε πάθησης έχουν κάποιες διαφορές μεταξύ τους!
ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ
Το απλό κρυολόγημα συνήθως παρουσιάζει ήπια συμπτώματα σε σχέση με τη γρίπη και την COVID-19. Η διάρκεια του κοινού κρυολογήματος έχει διάρκεια από 7-10 ημέρες και περιορίζεται, κυρίως, στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος είναι:
- ΦΤΑΡΝΙΣΜΑ
- ΜΠΟΥΚΩΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΟΗ
- ΟΠΙΣΘΟΡΙΝΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΟΗ
- ΕΡΕΘΙΣΜΕΝΟΣ ΦΑΡΥΓΓΑΣ
- ΒΗΧΑΣ
- ΕΡΕΘΙΣΜΕΝΑ ΜΑΤΙΑ
- ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ (ΠΙΟ ΣΠΑΝΙΑ)
Τα κύρια συμπτώματα του κορονοϊού είναι:
- Πυρετός (θ>37,8°C)
- Ένας νέος, συνεχής βήχας (συνήθως ξηρός) – (ή επιδείνωση προϋπάρχοντος βήχα)
- Η απώλεια ή αλλαγή στην αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης
- Έντονη μυϊκή καταβολή, αδυναμία
- Κεφαλαλγία
- Δύσπνοια
Τα περισσότερα άτομα με κορονοϊό έχουν τουλάχιστον 1 από αυτά τα συμπτώματα.
Ασθενής με συμπτώματα ενδεικτικά λοίμωξης κορονοϊού θα πρέπει να υποβάλλεται σε COVID-τεστ, αν υπάρχει τέτοια δυνατότητα.
Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ COVID-19 και γρίπης
Υπάρχουν πολλές ομοιότητες και μερικές βασικές διαφορές μεταξύ της γρίπης και της COVID-19. Η COVID-19 φαίνεται να εξαπλώνεται πιο εύκολα από τη γρίπη και να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις. Επίσης, στην COVID-19 μπορεί να είναι μεγαλύτερο το χρονικό διάστημα από τη μόλυνση έως την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως και το διάστημα που οι άνθρωποι μπορούν να μεταδίδουν τον ιό.
Συμπτώματα
Τόσο η COVID-19 όσο και η γρίπη μπορεί να έχουν διάφορους βαθμούς βαρύτητας σημείων και συμπτωμάτων, που κυμαίνονται από καθόλου συμπτώματα (ασυμπτωματικές) έως σοβαρά συμπτώματα.
Συμπτώματα που δύναται να εμφανιστούν και στις δυο περιλαμβάνουν:
■ Πυρετός ή αίσθημα πυρετού / ρίγη
■ Βήχας
■ Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή
■ Κακουχία (αίσθημα κόπωσης)
■ Πονόλαιμος
■ Ρινική καταρροή ή βουλωμένη μύτη
■ Μυαλγίες ή πόνοι στο σώμα
■ Πονοκέφαλος
■ Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν έμετο και διάρροια, αν και αυτό είναι πιο συχνό στα παιδιά από τους ενηλίκους.
Η COVID-19 φαίνεται να προκαλεί συχνότερα από τη γρίπη σοβαρότερη νόσηση. Σημεία και συμπτώματα της COVID-19, που δεν εμφανίζονται στη γρίπη μπορεί να περιλαμβάνουν την αλλαγή ή την απώλεια της γεύσης ή της όσφρησης.
Χρόνος επώασης
Εάν ένα άτομο μολυνθεί από COVID-19, μπορεί να μεσολαβήσει περισσότερος χρόνος μέχρι να αναπτύξει συμπτώματα σε σχέση με τη γρίπη. Στη γρίπη, συνήθως, ένα άτομο εμφανίζει συμπτώματα οποτεδήποτε από 1 έως 4 ημέρες μετά τη μόλυνση. Στην COVID-19 τυπικά ένα άτομο αναπτύσσει συμπτώματα 5 ημέρες μετά τη μόλυνση, όμως μπορούν να εμφανιστούν ήδη στις 2 ημέρες μέχρι και 14 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Περίοδος μεταδοτικότητας
Τόσο στην COVID-19 όσο και στη γρίπη, το άτομο που έχει προσβληθεί πιθανώς μεταδίδει τον ιό για τουλάχιστον 1 ημέρα πριν εμφανίσει οποιοδήποτε σύμπτωμα, ενώ η περίοδος μεταδοτικότητας είναι μεγαλύτερη για την COVID-19. Tα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικοι με γρίπη φαίνεται να είναι πιο μεταδοτικοί κατά τις πρώτες 3-4 ημέρες της ασθένειάς τους, ενώ παραμένουν μεταδοτικοί για περίπου 7 ημέρες.
Το χρονικό διάστημα που κάποιος μπορεί να μεταδώσει την COVID-19 βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση. Είναι πιθανό ασθενείς με COVID-19 να μεταδίδουν τον ιό περίπου 2 ημέρες πριν εμφανίσουν σημεία ή συμπτώματα και να παραμείνουν μεταδοτικοί τουλάχιστον 10 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Εάν κάποιος βρεθεί θετικός σε COVID-τεστ και παραμένει ασυμπτωματικός ή τα συμπτώματά του υποχωρήσουν, είναι πιθανό να παραμένει μεταδοτικός τουλάχιστον 10 ημέρες μετά το θετικό COVID-τεστ.
Τρόποι μετάδοσης
Τόσο η COVID-19 όσο και η γρίπη μπορούν να εξαπλωθούν από άτομο σε άτομο, μεταξύ ατόμων που βρίσκονται σε στενή επαφή (σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων). Και οι δυο εξαπλώνονται κυρίως από σταγονίδια που παράγονται όταν ασθενείς βήχουν, φτερνίζονται ή μιλούν. Αυτά τα σταγονίδια μπορούν να εισχωρήσουν στο στόμα ή στη μύτη των ανθρώπων που βρίσκονται κοντά ή πιθανώς να εισπνευστούν στους πνεύμονες.
Είναι πιθανό ένα άτομο να μολυνθεί μετά από φυσική επαφή με ασθενή (π.χ. χειραψία) ή αγγίζοντας μια επιφάνεια ή αντικείμενο που έχει τον ιό πάνω του και έπειτα αγγίζοντας το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του.
Τόσο ο ιός της γρίπης όσο και η COVID-19 μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλους από άτομα πριν αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα, με πολύ ήπια συμπτώματα ή και που δεν ανέπτυξαν ποτέ συμπτώματα (ασυμπτωματικά).
Ενώ οι ιοί COVID-19 και της γρίπης θεωρείται ότι εξαπλώνονται με παρόμοιο τρόπο, η COVID-19 είναι πιο μεταδοτική σε ορισμένους πληθυσμούς και ηλικιακές ομάδες από τη γρίπη. Επίσης, στην COVID-19 έχουν παρατηρηθεί περισσότερα συμβάντα υπερμετάδοσης από ό,τι στη γρίπη. Αυτό σημαίνει ότι η COVID-19 μπορεί γρήγορα και εύκολα να εξαπλωθεί σε πολλούς ανθρώπους και να οδηγήσει σε συνεχή μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων καθώς εξελίσσεται ο χρόνος.
Επιπλοκές
Τόσο η COVID-19 όσο και η γρίπη μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή ασθένεια και επιπλοκές. Τον υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση επιπλοκών διατρέχουν:
■ οι ηλικιωμένοι
■ οι ασθενείς με ορισμένα υποκείμενα νοσήματα
■ οι έγκυες
Ο κίνδυνος επιπλοκών για υγιή παιδιά είναι μεγαλύτερος για τη γρίπη σε σύγκριση με την COVID-19. Ωστόσο, βρέφη και παιδιά με υποκείμενα νοσήματα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τόσο από τη γρίπη όσο και από την COVID-19.
Τόσο η COVID-19 όσο και η γρίπη μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές όπως:
■ Πνευμονία
■ Αναπνευστική ανεπάρκεια
■ Σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (δηλαδή υγρό στους πνεύμονες)
■ Καρδιαγγειακή βλάβη (π.χ. καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο)
■ Πολυοργανική ανεπάρκεια (αναπνευστική ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια, σοκ)
■ Επιδείνωση χρόνιων νοσημάτων (που αφορούν τους πνεύμονες, την καρδιά, το νευρικό σύστημα ή τον σακχαρώδη διαβήτη).
Η διάγνωση
Δυστυχώς, τα συμπτώματα και των τριών παραπάνω ιογενών λοιμώξεων παρουσιάζουν σημαντικό βαθμό αλληλοεπικάλυψης, με αποτέλεσμα η κλινική εικόνα να μοιάζει σε πολλές περιπτώσεις. Για τους λόγους αυτούς, η προσπάθεια έγκαιρης διάκρισης και αξιολόγησης συμπτωμάτων που προσανατολίζουν προς τη σωστή διάγνωση έχει ιδιαίτερη σημασία. Η διάγνωση (εκτός από την περίπτωση του κοινού κρυολογήματος που είναι κλινική) επιβεβαιώνεται με ειδικές εξετάσεις(π.χ. τεστ ανίχνευσης COVID-19).Υπάρχουν, όμως, ενδείξεις με βάση το είδος και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων που θα μας κάνουν πιο «υποψιασμένους» για την πιθανότητα COVID-19 και θα μας οδηγήσουν στην άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
Προστατέψτε τον εαυτό σας από τα κρυολογήματα, τη γρίπη και την COVID-19
Με δεδομένο ότι όλες οι ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος – κρυολογήματα, γρίπη και COVID-19 – εξαπλώνονται διά της αναπνευστικής οδού, μέσω σταγονιδίων, λαμβάνοντας τις ίδιες προφυλάξεις που συνιστούν οι ειδικοί υγείας για την πρόληψη της COVID-19, προστατεύεστε και από τα άλλα λοιμώδη νοσήματα του αναπνευστικού. Φορέστε σωστά τη μάσκα πάνω από τη μύτη και το στόμα σας, κρατήστε τουλάχιστον 2 μέτρα απόσταση από άλλα άτομα και πλύνετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι.
Αποφύγετε το συνωστισμό σε κλειστούς αλλά και σε ανοικτούς χώρους, τις άσκοπες μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς και προστατέψτε τα άτομα στον περίγυρό σας που ανήκουν σε ευαίσθητες ευπαθείς ομάδες.
