Μελετώντας κανείς τις καρδιοπάθειες στον λεγόμενο ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο θα διαπιστώσει ότι τα εμφράγματα συνεχίζουν να αποτελούν την νούμερο 1 αιτία θανάτου, δεδομένου ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό τους εκδηλώνονται χωρίς προηγούμενη συμπτωματολογία, με συνέπεια σε ένα ποσοστό τους οι ασθενείς να καταλήγουν πριν μεταφερθούν στα νοσοκομεία.
Για τον πολίτη που θα υποστεί έμφραγμα σε μια περιοχή, όπως η Λέσβος, τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα, καθώς το νοσοκομείο Μυτιλήνης δεν διαθέτει Αιμοδυναμικό Εργαστήριο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει άμεσος καθετηριασμός του ασθενούς, δηλαδή να εισαχθεί στην αρτηρία ένα λεπτό καλώδιο που θα διανοίξει το συντομότερο δυνατό το σημείο της απόφραξης για να αποκατασταθεί η κανονική ροή του αίματος και άρα η αιμάτωση της καρδιάς.
Οι εμφραγματίες στον τόπο μας αντιμετωπίζονται με θρομβολυτικά φάρμακα, πράγμα το οποίο έχει ως συνέπεια σε αρκετές περιπτώσεις την πρόκληση μόνιμης βλάβης στα σημεία του καρδιακού μυός που δεν αιματώνονται μέχρι να αντιμετωπιστεί το έμφραγμα και τα οποία εμφανίζουν νέκρωση εκ των υστέρων.
Στην περίπτωση που το έμφραγμα είναι εξαιρετικά σοβαρό, τότε υπάρχει ο κίνδυνος ακόμα και για σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια, αν και στις περισσότερες των περιπτώσεων οι εμφραγματίες “τη γλιτώνουν” με τη νέκρωση ενός μικρού τμήματος του καρδιακού μυός, το οποίο δεν αλλάζει σημαντικά τη ζωή τους. Αλλάζουν όμως οι συνήθειες μετά το έμφραγμα, καθώς η άθληση και η σωστή διατροφή θα πρέπει πλέον να αποτελούν καθημερινό μέλημα του ασθενούς.
Γιατί όμως αλήθεια θα πρέπει να φτάσουμε στο έμφραγμα για να αποκτήσουμε σωστές συνήθειες στη διατροφή μας, επιδιώκοντας την άσκηση; Είναι προφανές ότι εμείς οι ίδιοι θα πρέπει να επιδιώκουμε όσο ακόμα είμαστε υγιείς την καθημερινή άσκηση ή το περπάτημα μιας ώρας για τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα, προληπτικά, για να συνεχίσουμε να παραμένουμε υγιείς και όχι να το ” ρίχνουμε” στο περπάτημα και τη χορτοφαγία “κατόπιν εορτής”, όταν δηλαδή θα είναι αργά και θα “την έχουμε πάθει τη ζημιά”.
Πώς αποφεύγουμε το έμφραγμα
Δεν είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς το έμφραγμα, αρκεί να εφαρμόσει ορισμένους απλούς κανόνες στην καθημερινή του ζωή.
Έχοντας μια διατροφή η οποία χωρίζεται σε πέντε γεύματα την ημέρα, φτωχή σε λιπαρά και πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, επιτυγχάνει χαμηλές τιμές χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, ενώ σε συνδυασμό με την άσκηση, κρατά σταθερά κάτω των 100 μονάδων την τιμή του σακχάρου στο αίμα του. Πολλοί από εμάς έχουν “κρυφό το σάκχαρο”, δηλαδή στις αιματολογικές εξετάσεις που κάνουμε νηστικοί το πρωί, οι τιμές είναι κανονικές, όταν όμως καταναλώσουμε φαγητά με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, το σάκχαρο αυξάνεται και αργεί να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό όμως δεν το αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι, καθώς συνήθως υποβάλλονται σε αιματολογικές εξετάσεις πρωινές ώρες.
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα φθείρει ταχύτερα τις αρτηρίες, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με την αρτηριακή πίεση που πολλοί από εμάς έχουν αλλά… .απλά δεν το έχουν αντιληφθεί.
Σήμερα η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουμε, σε όχι απαγορευτικά κόστη, μικρές συσκευές μέτρησης της αρτηριακής πίεσης όσο και του σακχάρου αλλά και της χοληστερίνης στο αίμα, ώστε να έχουμε γνώση των τιμών σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση στις κατοικίες μας, για να παρεμβαίνουμε στην κατεύθυνση βελτίωσης των πραγμάτων.
Δύο άλλοι λόγοι που προκαλούν έμφραγμα είναι το καθημερινό στρες αλλά και το κάπνισμα. Τουλάχιστον αν δεν μπορούμε να μειώσουμε το πρώτο, ας κόψουμε ή ας ελαττώσουμε το τσιγάρο, το οποίο έχει ΟΛΕΘΡΙΕΣ συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό και όχι μόνο για καρδιοπάθειες.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι από εμάς επιμένουν να συνεχίζουν να απολαμβάνουν το τσιγαράκι τους, τότε θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μετά την ηλικία των 35 βάζουν πλέον σοβαρή υποψηφιότητα για να υποστούν έμφραγμα, από το οποίο μπορεί και να πεθάνουν επί τόπου πριν προλάβουν να δεχτούν βοήθεια.
Σε αντίθεση με τους άνδρες, το λεγόμενο ασθενές φύλο είναι ισχυρά προστατευμένο έναντι του εμφράγματος, τουλάχιστον μέχρι τη διακοπή της εμμήνου ρύσης. Αυτό ωστόσο ενδεχομένως να δίνει απαντήσεις και για τους άνδρες εθελοντές αιμοδότες, που σύμφωνα με τους ερευνητές έχουν μειωμένα ποσοστά εμφραγμάτων και εγκεφαλικών.
Άρα λοιπόν συνοψίζοντας οι χαμηλές τιμές του σακχάρου στο αίμα, η ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση έστω και με χάπια, η διατροφή χωρίς πολλά λιπαρά και η τακτική άσκηση σώζουν από τα εμφράγματα. Και σε τελική ανάλυση καλύτερα να τα εφαρμόσει κανείς εθελοντικά πριν πάθει το έμφραγμα και να παραμένει υγιής παρά να τα εφαρμόσει υποχρεωτικά μετά το έμφραγμα.
Και κάτι τελευταίο που δεν θα σας πουν οι γιατροί: Καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες παχιών ψαριών, αποτελούν τεράστια ασπίδα προστασίας. Έχει αποδειχθεί σε μελέτες που έγιναν σε εμφραγματίες ότι το δείγμα που ακολουθούσε μια συνηθισμένη ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε ψάρια, όταν υποβλήθηκαν σε στεφανιογραφία διαπιστώθηκε η τάση του ενδοθηλίου να διορθωθεί και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα να φτάσει και σε κατάσταση προ εμφράγματος! Σε αντίθεση με το δεύτερο δείγμα των εμφραγματιών, που είχε ακολουθήσει φτωχή σε λιπαρά διατροφή και η κατάστασή τους διαπιστώθηκε απλά αμετάβλητη, δηλαδή δεν είχε επιδεινωθεί.
Δυστυχώς για το νοσοκομείο Μυτιλήνης, η διεύθυνση της Καρδιολογικής Κλινικής αλλά και της Ιατρικής Υπηρεσίας του Βοστάνειου, δεν έχουν πάρει τόσα χρόνια ούτε μια πρωτοβουλία για την ενημέρωση του γενικού πληθυσμού του τόπου μας στον τομέα της πρόληψης, δείχνοντας να αντιμετωπίζουν βαριεστημένα τέτοια θέματα, ενώ θα έπρεπε να συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο. Και σε αυτό το σημαντικό κενό, ευτυχώς σημαντική είναι η συμβολή των ιδιωτών καρδιολόγων που δαπανούν όλο τον απαιτούμενο χρόνο για να καθοδηγούν σωστά τους ασθενείς τους.
Αυτά σε μια γενική προσέγγιση του εμφράγματος και των βασικών παραγόντων που το προκαλούν, όπως επίσης και των βασικών μέτρων που μπορούμε να λάβουμε για να το αποφύγουμε για να συνεχίζουμε να χαιρόμαστε τη ζωή. Με τις παραπάνω αναφορές μας, σε καμία περίπτωση δεν έχουμε διάθεση να υποκαταστήσουμε τους γιατρούς (έχουμε άλλωστε άριστους καρδιολόγους στη Λέσβο), αλλά να σας μεταφέρουμε απλές πληροφορίες.