Του Αριστείδη Καλάργαλη
Εδώ και μερικές εβδομάδες λειτουργεί δημόσια βρύση στον λόφο του Πανεπιστημίου Αιγαίου, όπου οι φοιτητές, οι διδάσκοντες και οι επισκέπτες μπορούν να γεμίσουν τα δοχεία και τα σύγχρονα παγούρια τους με πόσιμο, ελεγμένο νερό για τις ανάγκες τους. Έτσι σ’ ένα χώρο όπου συχνάζουν πολλοί, νέοι κυρίως άνθρωποι, μπορούν να προμηθευτούν νερό, σε όποια ποσότητα θέλουν, ελεγμένο και – εξίσου σημαντικό – χωρίς να πληρώσουν.
Μια αντίστοιχη βρύση που εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων κι επισκεπτών της Μυτιλήνης βρίσκεται και λειτουργεί, απ’ την άνοιξη, στον χώρο ανάμεσα στο κτήριο της Περιφέρειας και το Δημοτικό θέατρο.
Τα προηγούμενα χρόνια η Εφορεία νεότερων μνημείων έχει συντηρήσει μερικές μαρμάρινες βρύσες της πόλης μας. Πρώτη συντηρήθηκε η μνημειώδης βρύση που βρίσκεται στον αύλειο χώρο του Νοσοκομείου. Ακολούθησαν η βρύση στην αρχή της οδού Κομνηνάκη κι άλλη μία στην οδό Αγίας Σοφίας. Ίσως έχουν συντηρηθεί κι άλλες στο νησί μας. Μόνο που από αυτές τις βρύσες δεν τρέχει νερό. Έγινε το πρώτο βήμα της συντήρησης, καλό είναι να ακολουθήσει και το επόμενο: Να συνδεθούν με το δίκτυο ύδρευσης, ώστε να τρέχει απ’ αυτές νερό που είναι ο προορισμός των βρυσών.
Πριν κάποιες δεκαετίες προβλεπόταν ότι κάποιος από τους επόμενους πολέμους θα γίνει με αφορμή το νερό. Σήμερα έχουμε φιλονικίες ανάμεσα σε γειτονικούς δήμους και χωριά για το ιδιοκτησιακό καθεστώς πηγών. Το καλοκαίρι, αλλά και τις άλλες εποχές αγοράζουμε από διάφορα καταστήματα, τουλάχιστον, ένα ευρώ το λίτρο. Δηλαδή ο τόνος πουλιέται 1.000 ευρώ! Ας μην αναφέρουμε τις τιμές στα τουριστικά μέρη και στα “καλά”, πολυτελή καταστήματα. Εκεί η τιμή είναι κατά τη βούληση του καταστηματάρχη.
Αν δούμε αντίστοιχα παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων θα συναντήσουμε υψηλότερες τιμές, αλλά ταυτόχρονα και πολλά σημεία όπου υπάρχουν δημόσιες ή δημοτικές βρύσες για όλους. Σε κεντρικά σημεία ευρωπαϊκών πόλεων λειτουργούν δημόσιες βρύσες. Στο Παρίσι, στη Βιέννη (με 1.600), στη Ρώμη (με 2.600). Στον αρχαιολογικό χώρο του Κολοσσαίου στη Ρώμη, το οποίο έχει πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα, υπάρχουν σημεία με βρύσες και μεγάλες ενημερωτικές πινακίδες για τους επισκέπτες. Αλλά έξω από τα μουσεία το νερό είναι πανάκριβο.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υιοθετήσει την οδηγία 2020/2184, η οποία διασφαλίζει ότι τα κράτη-μέλη παρέχουν νερό σε δημόσιες βρύσες.
Σε μας, στην πόλη της Μυτιλήνης αλλά και στα χωριά· τώρα που έγινε η αρχή ας επεκταθεί η συντήρηση των μαρμάρινων βρυσών που υπάρχουν στην πόλη και στα χωριά μας. Κάποιες είναι έργα τέχνης, μας δίνουν πληροφορίες. Κάποτε, την περίοδο δημαρχίας του αείμνηστου Νότη Παναγιώτου έγινε ανάλογη εργασία συντήρησης των βρυσών.
Όλες είναι καταγραμμένες από τον φίλο Μάκη Αξιώτη και παρουσιάζονται στο βιβλίο του “Βρύσες της Λέσβου” (1994), με τον οποίο συνεργάστηκε ο Παναγιώτου. Υπάρχουν μνημειακές βρύσες στη Λέσβο, όπως η πολύκρουνη στον Σκόπελο, η δίκρουνη του Μεγαλοχωρίου, του Ασωμάτου, η μνημειακή του Μολύβου, στον Πλάτανο της Μυτιλήνης και πολλές άλλες που περιμένουν την ανάδειξη και χρήση, για τον σκοπό που φτιάχτηκαν: Να τρέχει το νερό, και να το χρησιμοποιούν οι άνθρωποι.
