Της Κλειώς Μαυραγάνη,
Ρευματολόγου
Χέρια που γίνονται “άσπρα σαν το κερί” στην έκθεση στο κρύο; Λέγεται φαινόμενο Raynaud: κάποια, όχι όλα τα δάκτυλα, χεριών ή και ποδιών γίνονται άσπρα στη συνέχεια μελανά (μπλε), και κατόπιν κόκκινα, πριν επιστρέψουν στο φυσιολογικό χρώμα σύνηθες σε κορίτσια μικρότερα των 15 ετών. Αν εμφανισθεί σε άνδρες ή σε ηλικία μεγαλύτερη των 15 ετών χρήζει διερεύνηση για διάφορες ρευματοπαθήσεις π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα, μικτή νόσο συνδετικού ιστού, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, συστηματική σκληροδερμία.
Πόνος και πρήξιμο σε πολλές μικρές αρθρώσεις των άκρων χείρων με χειρότερα συμπτώματα πριν την πρωινή έγερση για περισσότερο από μερικές εβδομάδες. Μπορεί να κρύβει συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ), ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, ουρεοειδοπάθεια και πολλά άλλα.
Στεγνό στόμα και στεγνά μάτια, δηλαδή μάτια κόκκινα, ερεθισμένα με αίσθημα σαν να υπάρχει μέσα άμμος, με κνησμό και δυσκολία στην ομιλία ιδίως την παρατεταμένη, δυσκολία στην κατάποση – χωρίς συνοδεία νερού – φρυγανιών, κέικ, παξιμαδιών ή και συχνά επεισόδια πνιγμού. Συχνά οι ασθενείς συνήθως γυναίκες έχουν κακή υγιεινή δοντιών, εκσεσημασμένη τερηδόνα έντασης. Ξηρό δέρμα, ξηρότητα κόλπου και πόνος στην επαφή σε νεαρές γυναίκες (δυσπαρευνία). Όλα αυτά αποτελούν το σύνδρομο ξηρότητας ή σύνδρομο Σιόγκρεν (Sjogren).
Πόνος στην λεκάνη – μέση – ράχη – αυχένα σε νεαρή ηλικία που χειροτερεύει με την παρατεταμένη κατάκλιση και βελτιώνεται με την άσκηση και την κίνηση – συμβαίνει σε νεαρούς άνδρες. Συχνά στην οικογένεια υπάρχουν άτομα με ψωριασικό εξάνθημα, ιστορικό φλεγμονής στο έντερο. Είναι συμπτώματα φλεγμονόδους σπονδυλαρθρίτιδας με κύριο εκπρόσωπο την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Συχνότατα οι ασθενείς αργούν να διαγνωσθούν, καθώς απευθύνονται σε ορθοπεδικούς γιατρούς που ως χειρουργοί του μυοσκελετικού δεν είναι εκπαιδευμένοι να σκέφτονται “παθολογικές” παθήσεις και συνήθως η έναρξη των συμπτωμάτων από την διάγνωση απέχει έως και 10 χρόνια.