Αυτό που ελάχιστα έχει αναφερθεί για τον Άγιο Παΐσιο, μιας και το τελευταίο διάστημα λόγω της ιστορικής σειράς με τον βίο του από το Mega πολλοί τον θυμήθηκαν, είναι ότι ο γέροντας Παΐσιος τη δεκαετία του ‘60 αποτέλεσε ένα λαμπρό παράδειγμα για τον μοναχισμό και σε αυτόν οφείλεται η άνθιση που κατέγραψαν οι μονές με νέους μοναχούς και μοναχές, σε μια περίοδο που τουλάχιστον μέχρι τότε υπήρχε πρόβλημα ως προς την πληρότητα των Μοναστηριών σε όλη την Ελλάδα.
Σχεδόν 30 χρόνια μετά την αποδημία εις Κύριον του μοναχού Παϊσίου, στην εποχή του διαδικτύου και των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, οι Μονές αρχίζουν να επανέρχονται στη φθίνουσα πορεία του μακρινού παρελθόντος καθώς δύσκολα κάποιος στις μέρες μας γίνεται καλόγερος ή καλόγρια. Και αυτό αποτυπώνεται στα Μοναστήρια της Λέσβου, κάποια από τα οποία αδυνατούν να λειτουργήσουν χωρίς μοναχούς. Ακόμα και η Μονή του Αγίου Ραφαήλ, βλέπει κανείς ότι έχει συρρικνωθεί πάνω από 50% (από 32 σε 15 μοναχές). Αν και ο αριθμός της Μονής Υψηλού με πέντε μοναχούς μοιάζει μικρός, ο Ηγούμενος της Μονής, Αρχιμανδρίτης, Πρόχορος Ζιμβραγουδάκης, μιλώντας στα «Νέα της Λέσβου» δηλώνει ικανοποιημένος αν σκεφτεί κανείς ότι σε κάποια Μοναστήρια του νησιού μας υπάρχουν ένας, δύο ή και κανένας μοναχός.
Μοναστήρια που εκπέμπουν γαλήνη βρίσκονται σε κίνδυνο να ρημάξουν, αφού η ζήτηση ανδρών και γυναικών για να ασπαστούν τον μοναχισμό στις Μονές της Λέσβου καταγράφεται μειωμένη. Δυστυχώς, λόγω της έλλειψης μοναχών, κάποια Μοναστήρια στο νησί μας δεν διαθέτουν ούτε έναν μοναχό ή μια μοναχή, με αποτέλεσμα να αφήνονται στη φθορά του χρόνου και να δημιουργούνται εικόνες εγκατάλειψης σε όσους προσκυνητές και προσκυνήτριες επιθυμούν να τα επισκεφθούν. Ο π. Πρόχορος εξηγεί ότι ένας βασικός λόγος και ένας μεγάλος αποτρεπτικός παράγοντας είναι η απροθυμία των γονέων να δουν τα παιδιά τους μοναχούς ή μοναχές, αντιδρώντας ακόμη και στο άκουσμα ότι θα ακολουθήσουν τον μοναχικό βίο.
Η έλλειψη ενδιαφέροντος για τον μοναχικό βίο αντανακλάται και στην κοινωνία γενικότερα. «Το πρόβλημα του εκκλησιασμού των νέων παραμένει διαχρονικό από τον 3ο αιώνα», συμπληρώνει. «Παρόλο που ο κόσμος δηλώνει ότι πιστεύει, λείπει η κατήχηση, δηλαδή να καταλάβει ότι δεν πάει στην εκκλησία για τον παπά, αλλά πηγαίνει για να ενωθεί με τον Θεό», σημειώνει. Γι’ αυτό δεν δείχνουν ενδιαφέρον για τον μοναχισμό, όπως εξηγεί, προσθέτοντας ότι ο λόγος που δεν υπάρχει ενδιαφέρον οφείλεται και στις καταστάσεις που επικρατούν στην κοινωνία. Επίσης, αναφέρει ότι ένας λόγος που δεν υπάρχουν πολλοί ιερομόναχοι στα Μοναστήρια οφείλεται στο γεγονός ότι οι νέοι κληρικοί που θέλουν να ακολουθήσουν τον άγαμο κλήρο, δεν θέλουν να μένουν εντός του Μοναστηριού.
Ερωτηθείς για το αν καταγράφεται μεγαλύτερη έλλειψη μοναχών στα ανδρικά ή στα γυναικεία Μοναστήρια απαντά ότι μεγαλύτερη έλλειψη καταγράφεται στα ανδρικά Μοναστήρια, τα οποία είναι επανδρωμένα με μοναχούς στην πλειοψηφία τους με καταγωγή από το νησί μας. Κι ως προς το λόγο που συμβαίνει αυτό, απαντά ότι πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες λειτουργούν με ομαδικό πνεύμα και συνεργάζονται πιο εύκολα, σε σχέση με τους άντρες. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση ο π. Πρόχορος διευκρινίζει ότι ο μοναχός «πρέπει να πνίξει το εγώ του και να κάνει υπακοή στο Μοναστήρι».
Όπως εξηγεί, ο κάθε μοναχός είναι ελεύθερος να αποφασίσει σε ποιο Μοναστήρι θα μονάσει, αρκεί να εξυπηρετεί το σκοπό του. Ο π. Πρόχορος προσθέτει ότι το φαινόμενο της λειψανδρίας για νέους κληρικούς είναι γενικό σε όλες τις Εκκλησίες της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Μονή Πιθαρίου λειτουργεί με έναν μόνο μοναχό ως φιλοξενούμενο από το Άγιο Όρος που ήρθε από πέρυσι μετά το Πάσχα, η Μονή Λειμώνος λειτουργεί με τρεις μοναχούς, η Μονή Δαμανδρίου με δύο μοναχούς, η Μονή Μυρσινιώτισσας πιθανόν με δύο μοναχές, ενώ η Μονή Περιβολής είναι κλειστή καθώς δεν υπάρχει καμία μοναχή για να λειτουργήσει το Μοναστήρι.
