Η περίοδος του καλοκαιριού είναι η πιο επίφοβη περίοδος του έτους για να υποστούμε αφυδάτωση από την οποία, ιδιαίτερα στις μεγάλες ηλικίες και στα παιδιά, μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές στην υγεία τους. Το νερό είναι ένα πολύτιμο αγαθό που χρειάζεται το σώμα μας για κάθε ενέργεια που εκτελεί καθημερινά και προκειμένου να μπορεί ο οργανισμός να αντέξει τις καθημερινές δυσκολίες θα πρέπει να είναι συνεχώς ενυδατωμένος.
Η αφυδάτωση είναι η κατάσταση εκείνη του οργανισμού που δηλώνει την έλλειψη σωματικών υγρών και την διαταραχή στις συγκεντρώσεις των ηλεκτρολυτών, ιόντων που περιέχονται στο πόσιμο νερό και είναι απαραίτητοι για την υγεία.
Σύμφωνα με μελέτες, 2 στα 3 άτομα είναι μερικώς αφυδατωμένα. Η αφυδάτωση, ακόμη και στο μικρό βαθμό του 2% του σωματικού βάρους, έχει ως αποτέλεσμα τη διαταραχή φυσιολογικών λειτουργιών και τη μείωση της απόδοσης του οργανισμού.
Οι ηλεκτρολύτες
Οι ηλεκτρολύτες είναι ουσίες που εμφανίζονται ως ιόντα σε ένα διάλυμα και είναι σε θέση να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Είναι απαραίτητοι για την κανονική λειτουργία όλων των οργάνων και των κυττάρων. Οι ηλεκτρολύτες πρέπει να διατηρούνται σε συγκεκριμένα επίπεδα στο σώμα για τη μεταφορά ηλεκτρικών σημάτων, τη διατήρηση του pH και τη διατήρηση σημαντικών λειτουργιών, όπως της καρδιάς.
Στην περίπτωση της παρατεταμένης και χρόνιας αφυδάτωσης, ενδέχεται να εμφανίζονται ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
•Σκοτεινά ούρα
•Μυϊκή κόπωση
•Ζάλη, ναυτία
•Ακραία δίψα
•Ξηρό ή λεπτό δέρμα
•Δυσκοιλιότητα
•Συνεχής κόπωση
•Συνεχιζόμενη μυϊκή αδυναμία και μυϊκές κράμπες
•Συχνοί πονοκέφαλοι και κεφαλαλγίες.
Η συνεχής αφυδάτωση έχει συνδεθεί επίσης και με σοβαρότερες καταστάσεις υγείας, όπως:
•Μειωμένη νεφρική λειτουργία
•Πέτρες στα νεφρά
•Υπέρταση
•Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
•Εντερική δυσλειτουργία
•Άνοια
•Καρδιακά προβλήματα
•Λιποθυμία
•Επιληπτικές κρίσεις.
Οι αιτίες της χρόνιας αφυδάτωσης μπορεί να διαφέρουν. Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της χρόνιας αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:
•Περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τα θερμότερα κλίματα, την εργασία σε εξωτερικούς χώρους, την σποραδική πρόσβαση στο νερό.
Πολλές νοσηρές καταστάσεις επίσης φαίνεται να συνδέονται με την χρόνια αφυδάτωση. Μερικές από αυτές είναι: Δυσπεψία, αρθρίτιδα, λύκος, βρογχικό άσθμα, υψηλή χοληστερόλη, καρκίνος, εξάψεις και προβλήματα εμμήνου ρύσεως και εμμηνόπαυσης, παχυσαρκία, αλλεργίες, βουλιμία, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, σκλήρυνση κατά πλάκας, στηθάγχη, ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά, νοσήματα του δέρματος, διαβήτης, υπερανάπτυξη μυκήτων, ημικρανίες, άτυπα άλγη (διάχυτοι πόνοι σε διάφορα σημεία του σώματος), πρωινή δυσκαμψία, κατάθλιψη, κολίτιδες κ.ά..
Μια απλή κλινική εξέταση που ονομάζεται εξέταση της επιδερμίδας μετρά την ελαστικότητα του δέρματος, υποδεικνύοντας εάν τα υγρά επίπεδα είναι υγιή, ενώ άλλες εργαστηριακές δοκιμές περιλαμβάνουν: Την ανάλυση των ούρων ή εξέταση αίματος για έλεγχο των επιπέδων των ηλεκτρολυτών.
Είναι πολύ ενδιαφέρον το πώς το νερό συνδέεται με τα περισσότερα οργανικά συστήματα του ανθρώπου. Ο εγκέφαλος, για παράδειγμα, αποτελεί το 2% του συνολικού βάρους του σώματος και λαμβάνει 15%-20% της παροχής αίματος, που ως επί το πλείστον αποτελείται από νερό. Τα οστά επίσης απαιτούν άφθονα αποθέματα νερού. Το 75% του βάρους του άνω μέρους του σώματος (του κορμού) για παράδειγμα, υποστηρίζεται από τον πυρήνα του νερού που περιέχεται εντός του πέμπτου οσφυϊκού δίσκου, το δε υπόλοιπο 25%, από τις μυϊκές ίνες γύρω από τη σπονδυλική στήλη. Το νερό, πέρα από το να είναι ένας αδρανής διαλύτης, εμπλέκεται στις χημικές αντιδράσεις του σώματος. Η έλλειψη νερού, σημαίνει ελαττωματικές μεταβολικές διεργασίες, με προφανείς συνέπειες για την υγεία και την ευεξία.
Οι πρωτεΐνες και τα ένζυμα, για παράδειγμα, δεν λειτουργούν σωστά σε όξινα περιβάλλοντα , όταν το σώμα δηλαδή είναι αφυδατωμένο. Επίσης το νερό απορροφάται μέσω της κυτταρικής μεμβράνης για να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή ενέργειας των κυττάρων. Η πέψη τέλος απαιτεί άφθονη παροχή νερού. Ιδανικά, το νερό πρέπει να καταναλώνεται μισή ώρα πριν από το γεύμα, στον ιδανικό χρόνο για να γίνει η παραγωγή των πεπτικών διαδικασιών από τους αδένες στο τοίχωμα του στομάχου.
Στη χρόνια αφυδάτωση η κατανάλωση νερού μερικές φορές δεν είναι συχνά αρκετή για να αποκαταστήσει την ισορροπία ηλεκτρολυτών του σώματος. Υγρά σκευάσματα με πρόσθετους ηλεκτρολύτες μπορεί να συνταγογραφηθούν για να βοηθήσουν το σώμα να ανακτήσει το χαμένο υγρό.
Η αντιμετώπιση των υποκείμενων πεπτικών και ορμονικών διαταραχών μπορεί να είναι μέρος της θεραπείας της χρόνιας αφυδάτωσης.
Η διατήρηση ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής συμπεριλαμβανομένου της μείωσης του αλκοόλ, του αλατιού, της ζάχαρης, των επεξεργασμένων τροφών, η εξισορρόπηση των επιπέδων του στρες, ο περιορισμός των διουρητικών φαρμάκων και η μείωση της καφεΐνης έχουν δείξει ότι βοηθούν.
