Οι πρώτες καταγγελίες για τα οικόπεδα και τα αγροτεμάχια που οι ιδιοκτήτες δεν προχώρησαν στον οφειλόμενο εκ του νόμου καθαρισμό, ξεκίνησαν από την Δευτέρα 16 Ιουνίου, όμως οι καταγγελίες έγιναν σε… λάθος υπηρεσία.
Και τούτο, μετά την επισήμανση του διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λέσβου, Γρηγόρη Πέτρου, ότι ακόμη δεν έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η σχετική υπουργική απόφαση που μεταβιβάζει την ευθύνη των ελέγχων και την βεβαίωση προστίμων στο Πυροσβεστικό Σώμα, αντί, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, στους δήμους.
Από την Δευτέρα, σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο κ. Πέτρου «μας καλούνε για να μας ενημερώσουν για το πού έχουν εντοπιστεί ακαθάριστα οικόπεδα. Εμείς όμως μέχρι σήμερα δεν έχουμε δικαιοδοσία και δεν μπορούμε να εισέλθουμε στην πλατφόρμα για τις περαιτέρω ενέργειες που απαιτούνται. Αναμένουμε τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης της Εφημερίδας της Κυβέρνησης».
Εν τω μεταξύ σύγχυση επικρατεί και στις υπηρεσίες των δήμων της Λέσβου, καθώς βρίσκονται στο στάδιο αναμονής της απόφασης της Κυβέρνησης. Από τη μία χρειάζονται το απαραίτητο υπαλληλικό προσωπικό για τη διενέργεια των ελέγχων και της επιβολής προστίμων κι από την άλλη αναμένουν το τι θα γίνει με τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων στην Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Ήδη, υπάρχουν διαμαρτυρίες πολιτών για την κατάσταση κι εντός της πόλης της Μυτιλήνης, οι οποίοι, αν κι απευθύνθηκαν στο δήμο Μυτιλήνης και στην Πυροσβεστική, εντούτοις δεν κατέστη δυνατόν η καταγγελία τους να πιάσει τόπο και το ακαθάριστο οικόπεδο να καθαριστεί.
Ιδιοκτήτρια που μένει δίπλα σε οικόπεδο που τα χόρτα δεν έχουν κοπεί καταγγέλλει στα Νέα της Λέσβου ότι «το οικόπεδο ανήκει σε κάποιον που δηλώνει ότι δεν έχει χρήματα να το καθαρίσει. Όμως έχει γίνει ζούγκλα και κινδυνεύουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή να πάρουμε φωτιά και να καούμε. Αποτάθηκα τόσο στο δήμο όσο και στην Πυροσβεστική και κανείς δεν ήρθε. Ας το καθαρίσει ο δήμος κι ας του επιβάλλει πρόστιμο».
Σε ό,τι αφορά στο δήμο Δυτικής Λέσβου, ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας, Ανδρέας Αξής, αναφορικά με το ζήτημα που έχει ανακύψει υποστήριξε ότι «τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσουν δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε κάθε δημοτική ενότητα από υπαλλήλους της Πολιτικής Προστασίας για να διαπιστωθεί το εάν οι πολίτες που έχουν δηλώσει στην πλατφόρμα ότι έχουν καθαρίσει το οικόπεδό τους ή το αγροτεμάχιό τους το έχουν πράξει».
Να ληφθεί υπόψη ότι έληξε η προθεσμία που είχαν οι ιδιοκτήτες οικοπέδων για να προχωρήσουν στον καθαρισμό των ακινήτων τους, όπως προβλέπει η Πυροσβεστική Διάταξη 20/2022 και οι σχετικές αποφάσεις των δήμων, στο πλαίσιο της αντιπυρικής περιόδου.
Εντούτοις υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα που θ΄ απασχολήσει τις αρμόδιες κατά νόμο αρχές κι αφορά στο ενδεχόμενο ορισμένοι ιδιοκτήτες να έχουν δηλώσει στην πλατφόρμα ότι έχουν καθαρίσει το οικόπεδο ή το αγροτεμάχιό τους, αλλά να μην το έχουν κάνει. Στην περίπτωση όμως που προκληθεί πυρκαγιά στο συγκεκριμένο οικόπεδο ή αγροτεμάχιο, το πρόστιμο που επιβάλλεται ξεκινά από 5.000 ευρώ και φθάνει στις 50.000 ευρώ και ο παραβάτης τιμωρείται και με δύο χρόνια φυλάκιση.
Τι προβλέπει το πλαίσιο
Οι ιδιοκτήτες, νομείς ή επικαρπωτές οικοπέδων, αγροτεμαχίων και λοιπών ακάλυπτων χώρων υποχρεούνται να καθαρίζουν τα ακίνητά τους από ξερά χόρτα, σκουπίδια και εύφλεκτα υλικά μέχρι την καταληκτική ημερομηνία. Η υποχρέωση παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου (1η Μαΐου – 31 Οκτωβρίου), όμως η προθεσμία καθαρισμού ορίζεται ώστε να μπορεί να ασκηθεί έλεγχος.
Τι κάνουν οι δήμοι
Απορίας άξιον αποτελεί το γεγονός ότι ενώ έχει παρέλθει η καταληκτική ημερομηνία δήλωσης των ακαθάριστων οικοπέδων ή αγροτεμαχίων, η κυβέρνηση δεν έχει δημοσιοποιήσει στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης την αλλαγή των αρμοδιοτήτων.
Έτσι από την επόμενη ημέρα της λήξης της προθεσμίας, οι αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων είναι υποχρεωμένες να:
- Ελέγχουν με αυτοψίες τα οικόπεδα που δεν έχουν καθαριστεί, είτε μετά από καταγγελίες πολιτών, είτε βάσει προτεραιότητας των περιοχών υψηλού κινδύνου.
- Συντάσσουν έκθεση παράβασης και ενημερώνουν τον ιδιοκτήτη με ειδοποίηση.
- Καθαρίζουν αυτεπαγγέλτως τα οικόπεδα αν δεν συμμορφωθεί ο ιδιοκτήτης εντός μικρού χρονικού διαστήματος (συνήθως 5 ημερών).
- Επιβάλλουν διοικητικό πρόστιμο 0,50 ευρώ/τ.μ., σύμφωνα με το άρθρο 94 του Ν. 3852/2010, όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 4662/2020 και το Άρθρο 31, Νόμος 5075/2023 και όπως τροποποιήθηκε με την Παρ.2 Άρθρο 136, Νόμος 5106/2024
- Αποστέλλουν τις παραβάσεις στον Εισαγγελέα, καθώς η μη συμμόρφωση αποτελεί πλημμέλημα.
Ψηφιακά εργαλεία και αποτύπωση επικινδυνότητας
Πολλοί δήμοι, ιδιαίτερα σε αστικές και περιαστικές περιοχές, αξιοποιούν GIS πλατφόρμες για την αποτύπωση οικοπέδων υψηλής επικινδυνότητας ή/και δίκτυα παρακολούθησης μέσω drones. Τέτοιες μεθόδους δεν ακολουθούν οι δήμοι της Λέσβου. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια διασταύρωσης στοιχείων (π.χ. από Ε9 ή κτηματολόγιο) για τον εντοπισμό των ιδιοκτητών.
Ο ρόλος των πολιτών και η κοινωνική ευθύνη
Οι δήμοι καλούν και τους ίδιους τους πολίτες να συνδράμουν, καταγγέλλοντας ακαθάριστα οικόπεδα, ιδιαίτερα όταν γειτνιάζουν με σπίτια, δασικές εκτάσεις ή χώρους συνάθροισης κοινού. Ο κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς από ξερόχορτα είναι μεγάλος, και οι αρχές τονίζουν ότι η πρόληψη είναι συλλογική ευθύνη.
