Τρία βιβλία από γυναίκες συγγραφείς παρουσιάζουμε στη σημερινή στήλη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αυτή την εβδομάδα. Ιστορίες για τη θέση της στον σύγχρονο κόσμο, όπως αυτές παρουσιάζονται στην περιγραφή της σημερινής πραγματικότητας, είτε σε ένα δυστοπικό περιβάλλον με πολλούς συμβολισμούς, είτε σε προηγούμενες δεκαετίες, τότε που έμπαιναν τα θεμέλια του φεμινιστικού κινήματος.
«Η ιστορία της θεραπαινίδας»
Η Δημοκρατία της Γαλαάδ προσφέρει στην Τουφρέντ μόνο μία επιλογή: Την αναπαραγωγή. Αν παρεκκλίνει απ’ τον σκοπό της, θα καταλήξει, όπως όλοι οι αντιφρονούντες, κρεμασμένη στο Τείχος, ή θα σταλεί στις Αποικίες, όπου θα βρει αργό και μαρτυρικό θάνατο από ραδιενέργεια. Αλλά ακόμα κι ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να αφανίσει τον πόθο – ούτε της Τουφρέντ, ούτε και των δύο ανδρών απ’ τους οποίους κρέμεται η μοίρα της.
Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση, «Η ιστορία της θεραπαινίδας» της Μάργκαρετ Άτγουντ (σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) διαβάζεται και σαν σκοτεινό χρονικό μιας εναλλακτικής πραγματικότητας ή σαν σπαρακτική μαρτυρία για τη θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο.
«Περσέπολις»
Πώς μεγαλώνει ένα παιδί στο Ιράν στα δύσκολα χρόνια της ανατροπής του Σάχη της ισλαμικής επανάστασης και του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Στο Περσέπολις (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηλίβατον, σε μετάφραση Γεωργίας Τσάκωνα) η Μαργιάν Σατραπί αφηγείται τα παιδικά της χρόνια και ταυτόχρονα μια ταραγμένη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της πανάρχαιης χώρας της μέσα από την καθημερινότητα και την ασυνήθιστη ιστορία της οικογένειάς της. Η καταπίεση των ανθρώπων και ιδιαίτερα των γυναικών, η εντυπωσιακή αντίθεση δημόσιου και ιδιωτικού βίου, η πανανθρώπινη δίψα για ελευθερία, ειρήνη και δημοκρατία, με τα μάτια μιας αξιολάτρευτης πιτσιρίκας δοσμένα με χιούμορ, συγκίνηση και τρυφερότητα. Πολυεπίπεδο, βαθιά πολιτικό, ένα καίριο σχόλιο στα ανελεύθερα καθεστώτα και τον πόλεμο, το βιβλίο μας θυμίζει τη δύναμη του ανθρώπου όπου γης να μάχεται κάθε είδους αυταρχισμό.
«Το δεύτερο φύλο»
«Και στα δύο φύλα παίζεται το ίδιο δράμα της σάρκας και του πνεύματος, της τελικότητας και της υπερβατικότητας· τους ροκανίζει και τους δυο ο χρόνος, τους παραμονεύει ο θάνατος, έχουν και οι δυο την ίδια ανάγκη ο ένας του άλλου· και μπορούν να αντλήσουν από την ελευθερία τους την ίδια δόξα· αν ήξεραν πώς να την απολαύσουν, δεν θα έμπαιναν στον πειρασμό να διεκδικούν απατηλά προνόμια· και τότε θα μπορούσε να γεννηθεί μεταξύ τους η αδελφοσύνη». Χειραφέτηση της γυναίκας δεν σημαίνει απαγόρευση των σχέσεών της με τον άντρα, αλλά άρνηση του εγκλωβισμού της στις σχέσεις αυτές.
Η κυκλοφορία του Δεύτερου φύλου από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ στη Γαλλία το 1949 προκάλεσε σκάνδαλο δίχως προηγούμενο· τα 50.000 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης εξαντλήθηκαν μέσα σε μία εβδομάδα, ενώ το Βατικανό το περιέλαβε στη “μαύρη” λίστα του. Το βιβλίο που σημείωσε θρίαμβο στην Αμερική και έκανε διάσημη την Μποβουάρ σε όλο τον κόσμο, αποτελεί μέχρι σήμερα έναν από τους βασικούς θεωρητικούς πυλώνες του φεμινιστικού κινήματος. Το βιβλίο κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Τζένης Κωνσταντίνου.
